Niepozorna, ale śmiertelna. Ta choroba niszczy najważniejsze organy

Zespół sercowo-nerkowo-metaboliczny (CRM) przyczynia się do uszkodzenia wielu narządów i znacząco zwiększa ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych. Wśród objawów wymienia się niewydolność serca, migotanie przedsionków czy udar mózgu. W Polsce problem CRM dotyczy aż 70 proc. dorosłych, obejmując nadwagę, otyłość, cukrzycę oraz choroby serca.

Co to jest CRM?

CRM, czyli zespół sercowo-nerkowo-metaboliczny, to pojęcie obejmujące współistnienie problemów zdrowotnych. Powstaje na skutek wzajemnych zależności między chorobami serca, nerek oraz zaburzeniami metabolicznymi, takimi jak cukrzyca czy otyłość.

Charakterystyczne jest to, że problemy z jednym narządem (np. sercem) mogą powodować lub nasilać problemy w innym, np. w nerkach. CRM znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia niewydolności lub zawału serca, udaru mózgu i chorób nerek. Zespół sercowo-nerkowo-metaboliczny stanowi narastające wyzwanie zdrowotne w Polsce, szacuje się, że dotyczy milionów dorosłych Polaków.

W 2023 roku Amerykańskie Towarzystwo Kardiologiczne (AHA) zdefiniowało CRM jako reakcję na wzrost częstości występowania chorób metabolicznych, kardiologicznych i nerkowych. Specjaliści podkreślają, że jest to niezwykle poważne zagrożenie, często porównywane do działania karabinu maszynowego.

Przyczyny zespołu sercowo-nerkowo-metabolicznego

Zespół sercowo-nerkowo-metaboliczny (CRM) powstaje na skutek powiązań i zależności między chorobami serca, nerek i zaburzeniami metabolicznymi. Do jego rozwoju prowadzi wiele czynników, które często występują jednocześnie:

• otyłość i nadwaga - nadmiar tkanki tłuszczowej, zwłaszcza trzewnej, prowadzi do stanu zapalnego, insulinooporności i zaburzeń lipidowych,
• cukrzyca typu 2 - przewlekle podwyższony poziom glukozy uszkadza naczynia krwionośne, nerki i serce,
• insulinooporność - zaburzenie to sprzyja rozwojowi cukrzycy, nadciśnienia i dyslipidemii,
• nadciśnienie tętnicze - trwale podwyższone ciśnienie uszkadza naczynia krwionośne, obciąża serce i nerki,
• niewydolność serca - upośledzone funkcjonowanie serca prowadzi do niedokrwienia i wtórnego uszkodzenia nerek,
• miażdżyca - ogranicza dopływ krwi do kluczowych narządów, takich jak serce i nerki,
• przewlekła choroba nerek (PChN) - spadek filtracji kłębuszkowej powoduje gromadzenie się toksyn we krwi, co obciąża serce i zaburza równowagę metaboliczną,
• nadmiar sodu i retencja płynów - utrudniona funkcja nerek prowadzi do podwyższenia ciśnienia tętniczego i obrzęków,
• przewlekłe stany zapalne - przyczyniają się do uszkodzeń narządów i zaburzeń funkcji metabolicznych,
• dieta bogata w tłuszcze nasycone i cukry - sprzyja rozwojowi otyłości, cukrzycy i miażdżycy,
• brak aktywności fizycznej - prowadzi do pogorszenia funkcji sercowo-naczyniowej,
• palenie tytoniu - niszczy naczynia krwionośne, podnosi ryzyko chorób serca oraz nerek,
• zaburzenia hormonalne - podwyższony poziom kortyzolu pogłębia zły stan zdrowia.

Objawy CRM

Zespół sercowo-nerkowo-metaboliczny (CRM) to złożony stan, w którym zaburzenia w funkcjonowaniu serca, nerek i układu metabolicznego wzajemnie się nasilają. Objawy mogą być różnorodne i zależą od stopnia zaawansowania choroby oraz dominującego narządu dotkniętego dysfunkcją.

Objawy związane z sercem:

• duszność, szczególnie podczas wysiłku lub w pozycji leżącej,
• obrzęki kończyn dolnych,
• uczucie zmęczenia,
• nieregularne bicie serca,
• zawroty głowy, omdlenia,
• ból w klatce piersiowej,
• sinica (niebieskawe zabarwienie skóry i warg),
• zimne kończyny, uczucie mrowienia.

Objawy związane z nerkami:

• zmniejszona ilość oddawanego moczu,
• obrzęki, zwłaszcza nóg, stóp i twarzy,
• nadciśnienie tętnicze, trudne do kontrolowania,
• świąd skóry i zmiany w jej wyglądzie (suchość, bladość),
• nagromadzenie toksyn w organizmie,
• uczucie osłabienia, zmęczenia,
• nudności, wymioty, brak apetytu.

Objawy metaboliczne:

• nadmierne pragnienie i częste oddawanie moczu,
• gwałtowne wahania masy ciała,
• senność po posiłkach bogatych w węglowodany,
• zaburzenia lipidowe,
• wysoki poziom cholesterolu i trójglicerydów,
• występowanie złogów tłuszczowych na skórze,
• nagromadzenie tłuszczu, zwłaszcza w okolicach brzucha,
• trudności w redukcji masy ciała.

Leczenie zespołu sercowo-nerkowo-metabolicznego polega na kompleksowym zarządzaniu chorobami podstawowymi, takimi jak cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, niewydolność serca czy przewlekła choroba nerek, z wykorzystaniem farmakoterapii, diety i aktywności fizycznej.

Zobacz galerię 6 zdjęć

Paula Komendarczuk