Szybko doprowadza do uszkodzenia narządów. Czym jest nadciśnienie złośliwe?

Nadciśnienie złośliwe to najcięższa i najgroźniejsza postać nadciśnienia tętniczego. Jego cechą charakterystyczną jest to, że w szybkim tempie doprowadza do niewydolności wielu narządów (w tym serca i mózgu), co jest stanem zagrożenia życia. Osoby nieleczone mogą umrzeć nawet w ciągu kilku dni od pojawienia się objawów złośliwego nadciśnienia tętniczego. Jakie są przyczyny i objawy nadciśnienia złośliwego? Na czym polega jego leczenie?

Spis treści

1. Nadciśnienie złośliwe - przyczyny i czynniki ryzyka
2. Nadciśnienie złośliwe - objawy
3. Nadciśnienie złośliwe - powikłania
4. Nadciśnienie złośliwe - diagnostyka
5. Nadciśnienie złośliwe - leczenie
6. Nadciśnienie złośliwe - ważna dieta i aktywność fizyczna

Nadciśnienie złośliwe, inaczej nadciśnienie przyśpieszone lub faza złośliwa nadciśnienia tętniczego, to bardzo rzadka, ale najcięższa postać nadciśnienia tętniczego. Nadciśnienie złośliwe charakteryzuje się takimi wartościami ciśnienia, które doprowadzają do uszkodzenia, a dalej do martwicy ściany środkowej małych i najmniejszych tętnic, czyli tych doprowadzających krew do narządów, m.in. mózgu, serca, nerek i wątroby. W konsekwencji dochodzi do uszkodzenia i niewydolności tych narządów, co jest stanem zagrożenia życia.

Należy przy tym zaznaczyć, że w nadciśnieniu złośliwym istotna jest nie tylko bardzo wysoka wartość ciśnienia tętniczego, lecz także szybkość jego narastania. To właśnie nagły i nadmierny wzrost ciśnienia krwi, który przekracza pewien krytyczny poziom, powoduje powstanie charakterystycznych zmian w układzie naczyniowym, a w ich następstwie do niewydolności wielonarządowej.

Nadciśnienie złośliwe diagnozuje się coraz rzadziej, co wynika z większej wykrywalności nadciśnienia tętniczego i rozpowszechnienia leczenia hipotensyjnego (obniżającego ciśnienie krwi do wartości prawidłowych). Częstość nadciśnienia złośliwego wśród wszystkich chorych z nadciśnieniem tętniczym ocenia się obecnie na mniej niż 1 proc. W tej bardzo wąskiej grupie najczęściej diagnozuje się je u mężczyzn ok. 44. roku życia i kobiet ok. 36. roku życia.

Nadciśnienie złośliwe - przyczyny i czynniki ryzyka

Nadciśnienie złośliwe może się rozwinąć w przebiegu nieleczonego lub źle leczonego nadciśnienia tętniczego pierwotnego (którego przyczyny pozostają nieznane) lub nadciśnienia tętniczego wtórnego (wywołanego przez konkretną chorobę), niezależnie od stopnia jego zaawansowania. W tym drugim przypadku nadciśnienie złośliwe najczęściej jest wywołane przez choroby nerek, w przebiegu których dochodzi do patologii naczyń nerkowych lub miąższu nerek.

Wykazano również związek między nadciśnieniem złośliwym a paleniem tytoniu i przyjmowaniem doustnych środków antykoncepcyjnych.

Nadciśnienie złośliwe - objawy

• Wyraźnie podwyższone ciśnienie rozkurczowe (może osiągnąć wartość 140, a nawet 150 mmHg);
• Postępująca niewydolność nerek;
• Objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego o różnym stopniu nasilenia: od osłabienia, przez zaburzenia widzenia, silne bóle głowy, aż do ciężkiej encefalopatii nadciśnieniowej.

Mogą też dominować objawy ze strony innych narządów, np. przewodu pokarmowego (objawy ostrego zapalenia trzustki czy niedokrwienia ściany jelita), zawał serca.

Czytaj też: Zioła na obniżenie ciśnienia krwi

Nadciśnienie złośliwe - powikłania

• Retinopatia nadciśnieniowa (uszkodzenie siatkówki oka);
• Uszkodzenie nerek;
• Niewydolność serca;
• Obrzęk płuc.

Istnieje także duże ryzyko wystąpienia udaru mózgu.

Nadciśnienie złośliwe - diagnostyka

Chorobę można zdiagnozować na podstawie ww. objawów. Jednak ostateczne rozpoznanie stawia się na podstawie badania dna oka, które pozwala wykazać trzeci lub czwarty okres retinopatii nadciśnieniowej - wylewy siatkówkowe, wysięki i obrzęk tarczy nerwu wzrokowego.

Czytaj też: Ciśnienie krwi - normy. Co oznacza wysokie i niskie ciśnienie?

Nadciśnienie złośliwe - leczenie

Celem leczenia jest obniżenie ciśnienia tętniczego do wartości bezpiecznych za pomocą środków hipotensyjnych. Leki dobiera się na tej samej zasadzie co podczas leczenia nadciśnienia pierwotnego. Lekarz podaje jeden lek, a w przypadku jego nieskuteczności zwiększa się dawkę lub dodaje kolejne środki obniżające ciśnienie.

Nadciśnienie złośliwe - ważna dieta i aktywność fizyczna

Bardzo ważnym elementem leczenia nadciśnienia złośliwego jest dieta niskokaloryczna (1500 kcal/dobę) z ograniczeniem tłuszczów zwierzęcych i węglowodanów prostych, a bogata w warzywa i owoce. Ponadto chory powinien ograniczyć spożycie soli kuchennej (<6 g/dobę). Ważne jest także zwiększenie poziomu aktywności fizycznej, np. regularne spacery czy jazda na rowerze.

2,00 zł

Kup teraz

ABS, dieta na płaski brzuch - e-poradnik

Z poradnika dowiesz się:

• co jeść, by osiągnąć wymarzony rezultat
• które produkty są zakazane
• dlaczego wystarczy ćwiczyć co drugi dzień

Nadcisnienie tętnicze to choroba cywilizacyjna. Co o nim wiesz?

Pytanie 1 z 7

O jakiej wartości ciśnienia tętniczego mówi się, że jest idealna?

120/80 mm Hg

160/100 mm Hg

100/50 mm Hg

110/70 mm Hg

Następne pytanie

Monika Majewska