Jakie objawy poprzedzają śmierć sercową u młodych? Ciało wysyła sygnały ostrzegawcze

Śmierć sercowa, mimo że najczęściej dotyczy osób starszych, może wystąpić również u młodszych ludzi. Oznaki zbliżającego się incydentu często są subtelne i łatwe do przeoczenia. Zrozumienie, jakie sygnały ostrzegawcze mogą się pojawić, jest kluczowe, aby w porę zareagować. Na co zwrócić uwagę?

Co to jest zespół nagłej śmierci sercowej?

Sudden Arrhythmic Death Syndrome (SADS) to termin używany do opisania nagłej śmierci sercowej, która występuje w wyniku zaburzeń rytmu serca, a dokładniej arytmii. Jest to zjawisko, które dotyka młodych, pozornie zdrowych ludzi.

SADS jest wynikiem nieprawidłowych impulsów elektrycznych, które prowadzą do zatrzymania akcji serca i w konsekwencji do śmierci. Do głównych przyczyn SADS należą wrodzone wady serca, takie jak kardiomiopatie (np. kardiomiopatia przerostowa) oraz zaburzenia w przewodzeniu elektrycznym serca, jak zespół wydłużonego QT.

Wady te mogą powodować nieregularne impulsy elektryczne w sercu, co prowadzi do arytmii i nagłego zatrzymania krążenia. Inne potencjalne czynniki ryzyka obejmują zaburzenia strukturalne i wady elektryczne serca, takie jak arytmie komorowe, a także zmiany w pracy narządu wywołane stresem emocjonalnym, wysiłkiem fizycznym czy urazami.

SADS występuje zwykle u młodych ludzi, w wieku poniżej 35 lat. Najczęściej dotyczy osób w okresie dojrzewania oraz wczesnej dorosłości, z medianą wieku wynoszącą 23 lata. Zespół nagłej śmierci sercowej występuje nagle i jest trudny do przewidzenia. Może spotkać osoby, które nie miały wcześniej żadnych problemów zdrowotnych, dlatego tak ważne są badania przesiewowe, szczególnie u młodych sportowców i osób z historią chorób serca w rodzinie.

Jakie objawy poprzedzają nagłą śmierć sercową?

Według badań zaprezentowanych na ESC Preventive Cardiology 2025, naukowym kongresie Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego, rozpoznanie i wykrycie objawów, które zwykle poprzedzają zespół nagłej śmierci arytmicznej (SADS), może pomóc w zapobieganiu przedwczesnym zgonom.

SADS nie zostało dobrze ocenione, mimo że jest jedną z najczęstszych przyczyn nagłej śmierci sercowej u młodych ludzi, w tym młodych sportowców. Przeprowadziliśmy analizę dużej kohorty przypadków nagłej śmierci sercowej w Szwecji, aby opisać częstość występowania SADS i scharakteryzować częste odkrycia, które miały miejsce przed śmiercią, aby podkreślić możliwości zapobiegania

- wyjaśniła autorka badania dr Matilda Frisk Torell z Sahlgrenska Academy.

Badanie miało charakter retrospektywnej analizy kohorty SUDden cardio death in the Young (SUDDY) i obejmowało 903 przypadki nagłych zgonów sercowych u młodych ludzi w wieku od 1 do 36 lat, które miały miejsce w Szwecji w latach 2000-2010.

Do każdego przypadku przypisano pięć osób z grupy kontrolnej. W analizie uwzględniono informacje z aktów zgonu, raportów z sekcji zwłok, dokumentacji medycznej, elektrokardiogramów (EKG), próbek biologicznych oraz danych od rodziców.

Zgodnie z wynikami SADS stanowiło 22 proc. wszystkich przypadków nagłych zgonów sercowych. Aż 64 proc. dotyczyło mężczyzn, a mediana wieku zgonu wynosiła 23 lata. Ponadto 33 proc. indycentów miało historię wcześniejszej hospitalizacji lub wizyty ambulatoryjnej w ciągu 180 dni przed śmiercią, w porównaniu do 24 proc. osób z grupy kontrolnej.

4,2 proc. znalazło się w szpitalu z powodu omdlenia, a 3,5 proc. z powodu drgawek. W sumie 11 proc. osób miało wcześniej zdiagnozowaną chorobę arytmiczną, a 18 proc. nieprawidłowe EKG z preekscytacją (przedwczesna aktywacja komór).

Około 52 proc. ludzi doświadczało objawów przed śmiercią, takich jak kołatanie serca, omdlenia, nudności/wymioty oraz objawy związane z infekcją. Ponadto 17 proc. przypadków w przeszłości uzyskało diagnozę psychiatryczną, a 11 proc. zażywało leki psychotropowe.

Dzięki większej wiedzy na temat objawów, które mogą poprzedzać SADS, takich jak omdlenia, epizody przypominające drgawki i preekscytacja, możemy być w stanie zidentyfikować młodych ludzi narażonych na ryzyko podczas wizyt w placówkach opieki zdrowotnej

- powiedziała lekarka.

Bez wątpienia potrzebne są dalsze badania.

Nasze wyniki podkreślają również potrzebę dalszych badań nad chorobami psychicznymi/leczeniem jako czynnikami ryzyka SADS oraz potencjalną możliwością, że objawy żołądkowo-jelitowe i choroby zakaźne będą działać jako czynniki wyzwalające u osób predysponowanych. Badania przesiewowe młodych sportowców przed udziałem w zawodach są ważną okazją do zidentyfikowania tych objawów i zmniejszenia występowania SADS, a mimo to obecne poziomy badań przesiewowych są niskie

- dodała.

Zobacz galerię 5 zdjęć

Paula Komendarczuk