HEMOROIDY: czy robisz wszystko, by je mieć?

W większości przypadków za hemoroidy, czyli żylaki odbytu, odpowiada styl życia – brak ruchu, zła dieta. Porównaj listę czynników, które im sprzyjają z listą swoich nawyków i sprawdź, jak bardzo starasz się mieć hemoroidy. Zastanów się, może warto coś zmienić, by uniknąć żylaków odbytu?

Spis treści

1. U niektórych osób hemoroidy są zbyt rozciągnięte
2. Hemoroidy: sprzyja im zła dieta
3. Hemoroidom sprzyja też brak ruchu
4. Zaparcia - prosta droga do hemoroidów
5. Otyłość, niewydolność krążenia, seks analny - sprzyjają powstawaniu hemoroidów
6. Hemoroidy - utrapienie kobiet w ciąży
7. Czym są hemoroidy

Statystyki mówią, że na hemoroidy cierpi połowa Polaków. Wśród nich jest zdecydowanie więcej kobiet niż mężczyzn. Może cię to zdziwić, ale guzki krwawnicze, popularnie nazywane hemoroidami, ma każdy z nas i pełnią one niezwykle ważną funkcję. Wypełnione krwią uszczelniają kanał odbytu i wraz z mięśniami pozwalają panować nad wypróżnianiem i wydalaniem gazów. Na skutek impulsu nerwowego odczuwanego jako parcie opróżniają się z krwi, umożliwiając oddanie stolca.

U niektórych osób hemoroidy są zbyt rozciągnięte

Hemoroidy zbyt rozciągnięte wypełniają się krwią ponad miarę i nie opróżniają się z niej do końca. W efekcie dochodzi do rozwoju stanu zapalnego samych guzków i okolicy odbytu, określanego jako choroba hemoroidalna (żylaki odbytu). Pojawia się swędzenie, któremu może towarzyszyć uczucie wilgoci w okolicy odbytu, czasem chory ma wrażenie niepełnego wypróżnienia. Kolejnym objawem jest niewielkie krwawienie, najczęściej podczas wypróżniania, wypadanie guzków (w zaawansowanym stadium choroby hemoroidy tkwią na zewnątrz odbytu) oraz ból.Choroba może przytrafić się każdemu niezależnie od wieku. Jednak pewne czynniki zwiększają ryzyko. W miarę możliwości trzeba je wyeliminować z życia. Wtedy będziesz mieć dużą szansę, że choroba cię ominie, a jeśli już się przytrafiła, szybko ją pokonasz.

Hemoroidy: sprzyja im zła dieta

Wśród czynników ryzyka czołowe miejsce zajmują błędy żywieniowe. Jemy za dużo potraw tłustych, kalorycznych, chipsów, białych bułek, batonów i ciastek.

• razowego pieczywa, grubych kasz, makaronów z razowej mąki;
• warzyw – takich jak rzodkiewka, marchewka, buraki, pomidory, różne rodzaje kapusty (w tym kwaszona), kukurydza, seler, cebula, sałata, kalafior, brokuły, szpinak, karczochy, strączkowe;
• owoców – takich jak jabłka, śliwki, gruszki, brzoskwinie, jeżyny, porzeczki, czarne jagody.

Dlaczego to takie ważne? Błonnik, z którego zbudowane są ściany komórek roślin, wchłania wodę, lecz się w niej nie rozpuszcza. Dzięki tej właściwości zmiękcza stolec i zwiększa jego objętość oraz przyśpiesza perystaltykę jelit, regulując wypróżnienia. Zbyt mała ilość tego składnika w codziennym jadłospisie zmusza jelita do większej pracy i prowadzi do zaparć. Wówczas w trakcie wypróżniania dochodzi do silniejszego parcia i rozciągnięcia błony śluzowej okolic odbytu. Ale błędy dietetyczne to także niewystarczająca ilość płynów – powinno się dziennie wypijać 2–3 litry płynów: wody mineralnej, ziołowych lub owocowych herbat.

Należy unikać żywności typu fast food – zawarty w niej tłuszcz i cukier sprzyjają zaparciom, które mogą prowadzić do stanu zapalnego guzków krwawniczych, czyli choroby homoroidalnej. Trzeba również ograniczyć jedzenie czekolady, orzechów, potraw powodujących wzdęcia, ostrych przypraw, a także picie wysokoprocentowego alkoholu, kawy, gdyż zaburzają pracę jelit.

Hemoroidom sprzyja też brak ruchu

Rozwój cywilizacji z jednej strony, a nawał obowiązków z drugiej sprawił, że większość z nas niezależnie od tego, jaki mamy zawód, przez cały dzień siedzi przed komputerem albo innym urządzeniem, w wolnym czasie natomiast wybiera telewizję lub internet. Zamiast się przejść, wszędzie jeździmy samochodem. Spędzanie wielu godzin w pozycji siedzącej powoduje zaburzenie ciśnienia w układzie żylnym w okolicy odbytu. Dlatego na hemoroidy cierpią częściej osoby jeżdżące konno, ślęczące przy komputerze, kierowcy, kolarze. Aby do tego nie dopuścić, trzeba włączyć do codziennych zajęć ulubiony sport. Nie chodzi o to, żeby bić rekordy w siłowni. Wystarczy systematycznie spacerować, gimnastykować się, biegać lub chodzić na basen, żeby wspomóc leniwe jelita. Jeżeli masz siedzącą pracę, co godzinę zrób krótką przerwę, rozprostuj nogi, wykonaj kilka głębokich wdechów i wydechów (używając przepony). Zrezygnuj z windy i wchodź po schodach, zastąp spacerem jazdę samochodem. Czytając albo oglądając telewizję, połóż się zamiast siedzieć.

Zaparcia - prosta droga do hemoroidów

Zwykle są skutkiem złej diety i braku ruchu, ale coraz częściej tę powszechną przypadłość wywołuje życie w pośpiechu, dotyka ona osoby znerwicowane. Do zaparć przyczynia się też spowolnienie wraz z wiekiem przemiany materii oraz przyjmowanie leków, np. uspokajających, przeciwkaszlowych z kodeiną, na niestrawność, nadciśnienie tętnicze czy preparatów żelaza. Niezależnie od tego, co spowodowało zaparcia, trzeba jak najszybciej pozbyć się problemu. Bo zbyt długie siedzenie w toalecie i napinanie mięśni brzucha prowadzi do przeciążenia układu żylnego w miednicy mniejszej oraz okolicy odbytu, a w konsekwencji do powiększenia hemoroidów. Warto porzucić nawyk czytania w toalecie – czynność fizjologiczna powinna trwać tylko tyle, ile jest to niezbędne. Trzeba wiedzieć, że choroba częściej dotyka osoby cierpiące na biegunki wywołane środkami przeczyszczającymi (podrażniają śluzówkę odbytu), dlatego w przyjmowaniu ich należy zawsze stosować się do zaleceń lekarza.

Otyłość, niewydolność krążenia, seks analny - sprzyjają powstawaniu hemoroidów

Choroba częściej dotyka osoby otyłe, z przewlekłą niewydolnością krążenia, po operacjach okolicy odbytu i krocza, uprawiające seks analny. Może być skutkiem marskości wątroby, guzów końcowego odcinka jelita grubego i narządu rodnego. Ze względu na mniejsze napięcie mięśniowe częściej rozwija się u osób starszych. Mówi się również o skłonności genetycznej do hemoroidów (może to być niewydolność tkanki łącznej czy sztywność ścian naczyń żylnych w okolicy odbytu i krocza).

Hemoroidy - utrapienie kobiet w ciąży

Hemoroidom sprzyja ciąża i związane z nią zmiany hormonalne. Ale to niejedyny powód powstawania guzków krwawniczych w tym okresie. Niekiedy rosnący płód uciska na układ żylny, utrudniając odpływ krwi, oraz upośledza czynność jelit. Niebezpieczny jest również moment rozwiązania. Silne parcie podczas porodu może bowiem prowadzić do powiększenia się guzków. Ale zwykle po porodzie hemoroidy same się zmniejszają i nie wymagają leczenia. Częściej natomiast sprawiają kłopot kobietom, które urodziły kilkoro dzieci.

Czym są hemoroidy

Hemoroidy to poszerzenie naczyń żylnych w odbytnicy, w końcowym odcinku odbytu. Te naczynia żylne ma każdy z nas. Jednak problem zaczyna się wtedy, kiedy pojawia się zwiększone ciśnienie w układzie właśnie tych naczyń żylnych, kiedy dochodzi do zastoju krwi w tej okolicy lub do nieprawidłowości w budowie naczyń. Co jest przyczyną powstawania hemoroidów? Czy można zapobiegać ich pojawianiu się? Na te pytania odpowiada nasz ekspert - chirurg Jacek Waligóra ze Szpitala Medicover w Warszawie.

miesięcznik "Zdrowie"