Dekstrokardia: gdy serce leży po złej stronie

Dekstrokardia to medyczne określenie niewłaściwego położenia serca. Dowiedz się, co dokładnie ono oznacza, czy taki stan może mieć poważne konsekwencje, jak zdiagnozować dekstrokardię oraz z jakim innymi schorzeniami może się ona wiązać.

Spis treści

1. Przyczyny dekstrokardii
2. Dekstrokardia: objawy i diagnostyka
3. Czy dekstrokardię trzeba leczyć?

Dekstrokardia to określenie stosowane w przypadku nieprawidłowego położenia serca. Fizjologicznie serce znajduje się w klatce piersiowej, za mostkiem, koniuszek oraz 2/3 tego narządu znajduje się po lewej stronie linii pośrodkowej, a w 1/3 po stronie prawej.

W przypadku dekstrokardii jest ono przemieszczone i proporcja położenia jest odwrotna, ponadto koniuszek serca znajduje się po stronie prawej.

Stan ten jest więc lustrzanym odbiciem właściwego umiejscowienia tego narządu.

Zdarza się, ze dekstrokardii towarzyszy zmiana położenia innych narządów ciała człowieka. Jeśli lokalizacja innych organów klatki piersiowej i brzucha jest odbiciem lustrzanym normalnego ich położenia, np. wątroba po stronie lewej, a śledziona po prawej, mówimy o odwróceniu trzewi (z łac. situs inversus).

Przyczyny dekstrokardii

Dekstrokardia jest wadą wrodzoną, najczęściej spowodowaną mutacjami genetycznymi i wynika z zaburzeń mających miejsce na wczesnych etapach rozwoju zarodka.

Częstość jej występowania jest niewielka, szacuje się, że rodzi się z nią jedno na 12 tysięcy dzieci.

Do tej pory nie odkryto czynników zwiększających prawdopodobieństwo wystąpienia tej wady, zaobserwowano jedynie, że u niektórych osób dekstrokardii towarzyszy dyskineza rzęsek, czyli nieprawidłowa budowa i czynność rzęsek, które pokrywają nabłonki dróg oddechowych.

Dekstrokardia: objawy i diagnostyka

Warto wiedzieć, że sama dekstrokardia, a nawet odwrócenie trzewi zwykle nie powodują wystąpienia żadnych objawów, a diagnoza najczęściej stawiana jest przypadkowo - zwykle na podstawie wykonywanego rutynowo RTG klatki piersiowej czy USG brzucha.

Dekstrokardia może utrudniać badanie lekarskie, ponieważ zupełnie zmienia ona miejsca osłuchiwania zastawek serca.

Ponadto odwrócenie trzewi znacznie komplikuje diagnostykę, np. z powodu nietypowego położenia wyrostka robaczkowego, jego zapalenie może zostać przeoczone, ponieważ u osób z odwróceniem trzewi ból związany z tą chorobą może pojawić się zupełnie nietypowo - po lewej stronie.

Jeśli dekstrokardii towarzyszą wspomniane zaburzenia rzęsek, może to prowadzić do częstych infekcji układu oddechowego, duszności i chorób trzustki, schorzenia te wynikają jednak z upośledzenia rzęsek, a nie nieprawidłowego położenia narządów.

Czy dekstrokardię trzeba leczyć?

Brak objawów dekstrokardii i odwrócenia trzewi sprawia, że stanów tych się nie leczy, co więcej nie istnieją skuteczne metody ich terapii.

Ważne jest jednak informowanie lekarzy, jeśli taka diagnoza była kiedykolwiek postawiona, głównie ze względu na wspomniane wyżej możliwe trudności z diagnostyką.

Jeśli dekstrokardii towarzyszą inne choroby, np. zmiany położenia naczyń, konieczna może być operacja, którą wykonuje się najczęściej tuż po urodzeniu dziecka. W przypadku uszkodzenia rzęsek, konieczne jest leczenie nakierowane na narząd najbardziej uszkodzony przez chorobę.

O autorze

Lek. Maciej Grymuza

Absolwent Wydziału Lekarskiego na Uniwersytecie Medycznym im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu. Ukończył studia z wynikiem ponad dobrym. Aktualnie jest lekarzem w trakcie specjalizacji z kardiologii oraz student studiów doktoranckich. Interesuje się szczególnie kardiologią inwazyjną oraz urządzeniami wszczepialnymi (stymulatorami).

lek. Maciej Grymuza