7 mitów na temat udaru mózgu, które musisz znać

Udar mózgu jest częstą przyczyną zgonów - jest to powszechna przypadłość, jednak nadal często jest źle rozumiana. Czy udar jest problemem serca? Co należy wiedzieć o udarze? Jakie mity krążą wokół udaru? Rozwiewamy błędne wyobrażenia na temat udaru mózgu.

Spis treści

1. Trzy główne typy udaru
2. Najczęstsze mity na temat udaru mózgu

Trzy główne typy udaru

Pierwszy i najczęstszy, stanowiący 87 proc. przypadków to udar niedokrwienny. Występuje, gdy przepływ krwi przez tętnicę dostarczającą tlen do mózgu zostaje zablokowany.

Drugi to udar krwotoczny spowodowany pęknięciem tętnicy w mózgu, co z kolei uszkadza otaczające tkanki.

Trzeci rodzaj udaru to przejściowy atak niedokrwienny, który jest także znany pod nazwą "mini udar". Do tego typu udaru dochodzi, gdy przepływ krwi do mózgu jest czasowo zablokowany, zwykle na nie więcej niż 5 minut.

Najczęstsze mity na temat udaru mózgu

1. Udar to problem serca

Niektórzy uważają, że udar jest problemem serca, jednak nie jest to prawda. Choć ryzyko udaru jest związane z czynnikami ryzyka sercowo-naczyniowego, udary mają miejsce w mózgu, a nie w sercu. Do udaru dochodzi na skutek zablokowania lub pęknięcia tętnic lub żył w mózgu,

Wiele osób myli udar mózgu z zawałem serca, który z kolei wynika z zablokowania przepływu krwi do serca.

2. Udarowi nie można zapobiec 

To mit. Najczęstsze czynniki ryzyka udaru mózgu to nadciśnienie, palenie tytoniu, wysoki poziom cholesterolu, otyłość, cukrzyca, urazy głowy lub szyi oraz zaburzenia rytmu serca. Wielu z nich można uniknąć, choćby poprzez zmianę stylu życia. Regularne ćwiczenia i zdrowa dieta mogą w znaczący sposób pomóc zminimalizować te czynniki.

Do udaru prowadzą także nadmierne spożywanie alkoholu i stres. Ograniczenie tych czynników może również zmniejszyć ryzyko udaru.

3. Udar nie jest zależny od genetyki

Zaburzenia jednogenowe, takie jak m.in. niedokrwistość sierpowatokrwinkowa zwiększają ryzyko udaru. Czynniki genetyczne, w tym wyższe ryzyko nadciśnienia tętniczego i innych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego także może pośrednio wpłynąć na ryzyko jego wystąpienia.

Ponieważ członkowie rodziny zazwyczaj żyją w tym samym środowisku i prowadzą podobny styl życia, czynniki ryzyka z tym związane mogą zwiększać ryzyko udaru, zwłaszcza w połączeniu z tymi, wynikającymi z uwarunkowań genetycznych.

4. Objawy udaru są trudne do rozpoznania 

Wręcz przeciwnie. Objawy udaru są dość charakterystyczne. Warto je znać, aby w razie wystąpienia udaru móc szybko i w odpowiedni sposób zareagować. Oto one:

• opadająca twarz - gdy jedna strona twarzy staje się zdrętwiała i wywołuje nierówny „uśmiech”
• osłabienie ramienia, gdy jedna ręka staje się słaba lub drętwieje, a po uniesieniu powoli opada w dół
• trudności w mowie lub niewyraźna mowa

Inne objawy udaru obejmują:

• drętwienie lub osłabienie: twarzy, ręki, nogi lub jednej strony ciała
• zaburzenia widzenia
• trudności w poruszaniu się, wynikające z zawrotów głowy i utraty równowagi
• silne bóle głowy

W przypadku wystąpienia tych objawów, należy niezwłocznie wezwać pomoc.

5. Udaru nie można leczyć

Istnieje błędne przekonanie, że udary są nieodwracalne i nie można ich leczyć. Doraźne leczenie udaru przy użyciu leku "rozbijającego" powstały skrzep, czyli tzw. trombektomii lub zabiegu chirurgicznego może odwrócić objawy udaru, zwłaszcza jeśli działania te zostaną podjęte do maksymalnie dwóch godzin od wystąpienia objawów.

Im dłużej trwają objawy, tym mniejsze prawdopodobieństwo pozytywnego zakończenia. Dlatego tak ważne jest, aby na początku wystąpienia objawów udaru wezwać karetkę.

6. Udar występuje tylko u osób starszych 

To nieprawda. Wiek jest istotnym czynnikiem ryzyka udaru, jednak może on wystąpić u osób w każdym wieku. Wiele udarów u młodszych pacjentów następuje w wyniku palenia papierosów, stresu i niehigienicznego stylu życia.

7. Każdy udar daje widoczne objawy 

Nie wszystkie udary dają objawy. Niektóre badania sugerują, że udary bez objawów są znacznie częstsze niż te z objawami.

Tzw. "ciche udary" można zaobserwować na skanach MRI jako białe plamki z bliznowatej tkanki po zablokowaniu lub pęknięciu naczynia krwionośnego.

Chociaż występują bezobjawowo, należy je leczyć podobnie jak udary z objawami. Ciche udary narażają ludzi na ryzyko udaru objawowego, spadek funkcji poznawczych i demencję.

Marcelina Dzięciołowska