Pierwsze objawy mogą przypominać grypę. 6 rzeczy, które należy wiedzieć o zakażeniu meningokokami

Zakażenie meningokokami może być bardzo groźne. Aby do niego doszło, wystarczy kontakt ze śliną chorego. Bakterie przenoszą się m.in. podczas kaszlu lub poprzez pocałunek w usta, oblizywanie smoczka. Jak jeszcze można zarazić się meningokokami? Jakie są objawy zakażenia meningokokami i jak mu zapobiec? Na czym polega leczenie?

Spis treści

1. W jaki sposób można zarazić się meningokokami?
2. Kto jest szczególnie narażony na zakażenie meningokokami?
3. Jakie są pierwsze objawy zakażenia meningokokami?
4. Jak przebiega choroba meningokokowa?
5. Jak wygląda leczenie zakażenia meningokokami?
6. Czy przeciw meningokokom można się zaszczepić?

Zakażenie meningokokami może mieć bardzo poważne skutki. Meningokoki to bakterie z gatunku Neisseria meningitidis, wywołujące m.in. ciężkie zakażenia inwazyjne, takie jak: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych (ZOMR) i sepsę (posocznicę), określane jako inwazyjna choroba meningokokowa. Na inwazyjną chorobę meningokokową może zachorować każdy, jednak najbardziej narażone są niemowlęta i małe dzieci (do 5. roku życia) oraz młodzi ludzie (między 15. a 24. rokiem życia).

W Polsce większość przypadków inwazyjnej choroby meningokokowej to zachorowania spowodowane przez meningokoki grupy B i C. Zdarzają się również pojedyncze zachorowania wywołane przez serogrupy W135 oraz Y.

W jaki sposób można zarazić się meningokokami?

Meningokoki żyją w wydzielinie jamy nosowo-gardłowej. Szacuje się, że około 5 - 10 proc. zdrowych ludzi nieświadomie jest ich nosicielami. Znacznie częściej meningokoki atakują małe dzieci oraz młodzież, ponieważ poziom odporności dzieci jest stosunkowo niski, a  młodzież jest bardziej skłonna do ryzykownych zachowań zdrowotnych. Zwiększenie  zakażeń zauważa się w sezonie jesienno-zimowym oraz wiosennym. Wtedy bowiem częściej zapadamy na przeziębienia, co sprzyja rozprzestrzenianiu się bakterii drogą kropelkową.

Aby doszło do zakażenia meningokokami, trzeba mieć kontakt z wydzieliną z górnych dróg oddechowych nosiciela lub chorego. Meningokoki przenoszą się zarówno drogą kropelkową np. podczas kaszlu lub kichania lub przez kontakt bezpośredni - w trakcie pocałunku albo poprzez jedzenie tej samej kanapki czy używanie tych samych sztućców oraz talerzy.

Kto jest szczególnie narażony na zakażenie meningokokami?

Bakterie te przede wszystkim atakują dzieci w wieku od 3 do 5 lat, a także młodzież między 14. a 19. rokiem życia. Szkoła, grupowe zabawy i wyjazdy, czy w końcu dyskoteki - wszystko to sprzyja infekcjom i tym samym rozprzestrzenianiu się menigokoków. Wśród dorosłych, do zachorowań dochodzi zazwyczaj w dużych zbiorowiskach ludzkich, m.in. w koszarach czy akademikach.

Jakie są pierwsze objawy zakażenia meningokokami?

Pierwsze objawy inwazyjnej choroby meningokokowej są zwykle niecharakterystyczne, podobne do przeziębienia, nie występują w określonej kolejności, a część z nich może w ogóle nie wystąpić. Zazwyczaj przypominają grypę:

• gorączka
• drażliwość
• wymioty
• utrata apetytu
• senność
• wzmożone pragnienie

Potem pojawia się charakterystyczna wysypka wybroczynowa, która występuję często, ale nie zawsze. Wysypka wybroczynowa nie blednie pod naciskiem (można wykonać tak zwany test szklankowy polegający na przyłożeniu szklanki do wysypki i sprawdzeniu, czy zblednie pod jej naciskiem).²

Inne objawy inwazyjnej choroby meningokokowej to:

• biegunka
• bladość
• trudności w oddychaniu
• ból nóg
• obniżone napięcie mięśniowe
• zimne dłonie i stopy
• światłowstręt, utrata przytomności
• sztywność karku
• drgawki

Jak przebiega choroba meningokokowa?

Meningokoki prowadzą do ropnego zapalenia opon mózgowych lub sepsy. Zbyt późno rozpoznane zakażenie może prowadzić do głuchoty, uszkodzenia mózgu, epilepsji, amputacji kończyn, a nawet śmierci. Zwłaszcza jeśli meningokoki wywołają sepsę. Śmiertelność najcięższej postaci sepsy, tzw. sepsy piorunującej może sięgać 50 proc.

Jak wygląda leczenie zakażenia meningokokami?

Niezbędne jest leczenie szpitalne. Po szybkim rozpoznaniu choroby, podaje się wysokie dawki antybiotyków.

Czy przeciw meningokokom można się zaszczepić?

Tak. Na polskim rynku istnieją różne rodzaje szczepionek, które chronią przed jedną lub czterema grupami meningokoków. Każde ze szczepień ma formę zastrzyku. Już od ukończenia drugiego miesiąca życia można zaszczepić malucha przeciwko meningokokom serogrup B oraz C.

Starsze dzieci, mające powyżej 12–24 miesięcy życia, można zaszczepić przeciwko czterem serogrupom meningokoków (A, C, W-135 oraz Y). Szczepienia przeciwko meningokokom są rekomendowane już dla niemowląt od 2. miesiąca życia, ponieważ najwięcej zachorowań na inwazyjną chorobę meningokokową jest w 1. roku życia.