Zaburzenia hormonalne: jakie problemy powodują rozchwiane hormony?

Zaburzenia hormonalne mogą dawać różne objawy, w zależności od tego, które hormony mają za niski lub zbyt wysoki poziom. U kobiet mogą to być zaburzenia cyklu miesiączkowego, nerwowość, a u mężczyzn - zaburzenia erekcji. Hormony odpowiadają bowiem za równowagę całego organizmu, zarówno pod względem fizycznym, jak i psychicznym. Sprawdź, jakie objawy powoduje zachwianie równowagi hormonalnej i na czym polega leczenie.

Spis treści

1. Zaburzenia hormonalne - zaburzenia cyklu miesiączkowego, brak miesiączki, problemy z zajściem w ciążę
2. Zaburzenia hormonalne - spadek libido, zaburzenia potencji
3. Zaburzenia hormonalne - zaburzenia nastroju
4. Zaburzenia hormonalne - zmiany skórne - trądzik, przebarwienia, łojotok
5. Zaburzenia hormonalne - nadmierne owłosienie
6. Zaburzenia hormonalne -  tycie lub chudnięcie

Zaburzenia hormonalne dają różne objawy. U kobiet są to najczęściej zaburzenia cyklu miesiączkowego, problemy z zajściem w ciążę. Z kolei zaburzenia hormonalne u mężczyzn mogą się objawiać zaburzeniami erekcji.

Zachwianie równowagi hormonalnej mogą sugerować także zaburzenia nastroju, trądzik, przebarwienia, nadmierne tycie lub chudnięcie. Hormony odpowiadają za równowagę całego organizmu, zarówno pod względem fizycznym, jak i psychicznym.

Zaburzenia hormonalne - zaburzenia cyklu miesiączkowego, brak miesiączki, problemy z zajściem w ciążę

Przyczyną zaburzenia cyklu miesiączkowego i problemów z zajściem w ciążę może być zespół policystycznych jajników. W przebiegu tej choroby dochodzi do zachwiania równowagi hormonalnej.

Dochodzi do zachwiania proporcji hormonu folikulotropowego (FSH), który pobudza wzrost pęcherzyków w jajniku, i hormonu luteinizującego (LH), który steruje uwalnianiem jajeczka z pęcherzyka Graafa. W konsekwencji w jajnikach zwiększa się ilość drobnych, niedojrzałych pęcherzyków Graafa i nie dochodzi do owulacji.

Wskutek tego nie może powstać ciałko żółte i nie wzrasta ilość progesteronu we krwi. Niedobór tego ostatniego hormonu odpowiada za nieregularne miesiączki. Dochodzi też do nadprodukcji androgenów - męskich hormonów płciowych. Leczenie tego schorzenia jest skomplikowane.

Jeśli pacjentka jest otyła lub pali papierosy, to zaleca się zrzucenie wagi i rzucenie papierosów. Konieczne może być także włączenie tabletek antykoncepcyjnych.

Działanie hormonów jest od siebie zależne. Nie można więc zwracać uwagi na samo stężenie estrogenów bez zwracania uwagi na pozostałe hormony, jak np. progesteron czy hormony tarczycy.

Inną przyczyną zaburzeń cyklu miesiączkowego mogą być choroby tarczycy. Nadczynność tego narządu może doprowadzić do skąpych, rzadkich krwawień, a nawet braku miesiączki). Leczenie nadczynności tarczycy polega na stosowaniu leków przeciwtarczycowych, podawaniu jodu radioaktywnego lub na wycięciu tarczycy.

Podobne problemy powodują choroby nadnerczy - zespół i choroba Cushinga. Zespół Cushinga to schorzenie, w przebiegu którego kora nadnerczy w nadmiernych ilościach wydziela hormony sterydowe, czyli glikokortykosteroidy.

Jeśli choroba jest spowodowana stosowaniem kortykosteroidów, należy stopniowo zmniejszać dawki leku pod nadzorem lekarza. W innych przypadkach konieczne może być przeprowadzenie zabiegu usunięcia nadnerczy czy stosowanie leków ułatwiających blokowanie uwalniania kortyzolu.

Natomiast choroba Cushinga to nadczynność kory nadnerczy, której przyczyną jest choroba przysadki mózgowej, sterującej ich pracą. Najczęściej jest to gruczolak. Wówczas jedyną metodą leczenia choroby Cushinga jest chirurgiczne usunięcie gruczolaka.

Do zaburzenia miesiączkowania może również doprowadzić nadmiar prolaktyny (hiperprolaktynemia), której leczenie zależy od przyczyny. Do hiperprolaktynemii może doprowadzić m.in. stresujący tryb życia, odchudzanie się, a czasami nadmierna aktywność fizyczna.

Zaburzenia hormonalne - spadek libido, zaburzenia potencji

Hiperprolaktynemia może być również przyczyną spadku libido, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Podwyższone stężenie prolaktyny we krwi powoduje u panów obniżenie stężenia testosteronu, odpowiedzialnego w pewnym stopniu za wzwód prącia. W związku z tym hiperprolaktynemia u mężczyzn będzie się objawiała  problemami z erekcją, a także spadkiem libido i ginekomastią, czyli powiększeniem piersi.

U kobiet przyczyną spadku libido może być zaburzenie równowagi estrogenów i progesteronu. Prawidłowo pierwsza faza cyklu do owulacji jest zdominowana przez estrogeny, co powoduje większą ochotę na seks. Po owulacji, w organizmie kobiety następuje wzrost hormonu nazywanego progesteronem, który wycisza libido.

Obniżony popęd seksualny występuje także przy niedoczynności tarczycy czy chorobie Hashimoto (przewlekłym zapaleniu tarczycy). W obu przypadkach trzeba przyjmować syntetyczne preparaty, które wyrównują poziom hormonów tarczycy w organizmie.

Obniżone libido może wynikać z wahania hormonów oraz związanych z nimi chorób, mówi Katarzyna Waszyńska, seksuolog

Źródło: x-news.pl/Dzień Dobry TVN

Zaburzenia hormonalne - zaburzenia nastroju

Nadmiar prolaktyny, brak równowagi estrogenowo-progesteronowej i zaburzenia pracy tarczycy mogą się również objawiać drażliwością, nerwowością, łatwym wpadaniem w złość, a nawet depresją. Dzieje się tak np. w czasie menopauzy, kiedy dochodzi do spadku poziomu estrogenów.

W tym przypadku można zastosować preparaty roślinne bez recepty, a jeśli one nie pomagają, lekarz może zdecydować o leczeniu hormonalnym.?

Zaburzenia hormonalne - zmiany skórne - trądzik, przebarwienia, łojotok

Gdy poziom prolaktyny jest podwyższony, może dojść do wystąpienia zmian trądzikowych na twarzy i dekolcie, a nawet górnej części pleców.

Z kolei nieprawidłowy poziom estrogenów w organizmie może powodować plamy i przebarwienia skórne. Dochodzi wtedy do pobudzenia melanocytów do wzmożonej produkcji barwnika, będącego bezpośrednią przyczyną plam na skórze.

Natomiast nadmiar androgenów - męskich hormonów płciowych - powoduje zwiększoną produkcję łoju, który zalega w porach skóry.

Zaburzenia hormonalne - nadmierne owłosienie

Podwyższony poziom androgenów w organizmie kobiety może również doprowadzić do hirsutyzmu - nadmiernego owłosienia, które objawia się występowaniem ciemnych włosów w miejscach charakterystycznych dla mężczyzn, a więc na brzuchu, udach, pośladkach, dolnej części pleców i twarzy.

W łagodniejszej formie może występować jedynie delikatny wąsik i intensywne, ciemne owłosienie na nogach i rękach.

Zaburzenia hormonalne -  tycie lub chudnięcie

Przyczyną nadmiernych kilogramów może być insulinooporność. Jest to stan obniżonej wrażliwości organizmu na działanie insuliny - hormonu wytwarzanego przez trzustkę, który odpowiada za regulację poziomu cukru we krwi. W przebiegu insulinooporności trzustka musi wytworzyć większą niż zakłada norma ilość insuliny, aby utrzymać poziomu cukru we krwi na odpowiednim poziomie.

Nadmiar insuliny powoduje utrudnienia w spalaniu tłuszczu. Dodatkowo duże ilości insuliny powodują wahania poziomu cukru, a te wywołują napady głodu, co nie sprzyja szczupłej sylwetce.

W przypadku pojawienia się objawów zaburzeń hormonalnych najlepiej zgłosić się ginekologa–endokrynologa, który zaleci odpowiednie badania.

Za tycie może również odpowiadać również leptynooporność. Jest to stan obniżonej wrażliwości organizmu na działanie leptyny - hormonu, który odpowiada za uczucie sytości. Występuje w tkance tłuszczowej i działa na podwzgórze, gdzie znajduje się ośrodek sytości.

Gdy spożywamy posiłek, zwiększa się poziom leptyny. Wtedy apetyt słabnie i czujemy się najedzeni. Upośledzenie wydzielania leptyny może doprowadzić do rozwoju otyłości.

Przyrost masy ciała, który nie jest spowodowany błędami w odżywianiu, może być też wywołany przez niedoczynność tarczycy. Jest to stan, w którym tarczyca wytwarza w zbyt małej ilości tyroksynę oraz trójjodotyroninę. Hormony te wpływają w dużym stopniu na metabolizm - są niezbędne do prawidłowego spalania tłuszczu. W związku z tym ich niedobór objawia się tyciem.

Z kolei znaczna utrata wagi o niewyjaśnionych przyczynach może być wynikiem nadczynności tarczycy. Chory jest bez przerwy głodny, je również w nocy, ale i tak chudnie, i to dużo: od kilku do nawet 30 kilogramów w ciągu niewielu miesięcy.

Czy otyłość to sprawka jednego z hormonów? Wyjaśnia dr Monika Szymańska, endokrynolog

Źródło: x-news.pl/Dzień Dobry TVN

O autorze

Monika Majewska

Dziennikarka specjalizująca się w tematyce zdrowotnej, a zwłaszcza obszarach medycyny, ochrony zdrowia i zdrowego odżywiania. Autorka newsów, poradników, wywiadów z ekspertami i relacji. Uczestniczka największej Ogólnopolskiej Konferencji Medycznej "Polka w Europie", organizowanej przez Stowarzyszenie "Dziennikarze dla Zdrowia", a także specjalistycznych warsztatów i seminariów dla dziennikarzy realizowanych przez Stowarzyszenie.

Czytaj więcej artykułów tego autora

Monika Majewska