Wole (powiększenie tarczycy) – rodzaje wola tarczycowego

Wole oznacza powiększenie tarczycy powyżej normy. Nie jest to osobna jednostka chorobowa, lecz jeden z objawów choroby tarczycy, w związku z tym w przypadku widocznego i/lub wyczuwalnego dotykiem powiększenia tarczycy należy udać się do lekarza. Sprawdź, jakie są przyczyny powiększonej tarczycy (wola tarczycowego).

Spis treści

1. Wole tarczycy - rodzaje

Wole oznacza powiększenie tarczycy (gruczołu znajdującego się na w środkowo-dolnej części szyi) powyżej normy. Dla kobiet granica ta wynosi 18-20 ml, dla mężczyzn zaś - 25 ml. W przypadku zwiększenia objętości gruczołu tarczycowego pojawiają się objawy, takie jak, m.in. powiększenie obwodu szyi, uczucie ucisku w jej obrębie, duszność spowodowana uciskiem na tchawicę oraz ochrypły głos (będący wynikiem ucisku na nerw krtaniowy wsteczny). Charakterystyczny jest również objaw "za ciasnego kołnierzyka koszuli" występujący u mężczyzn w wolem tarczycowym. Jednak często zdarza się, że wole tarczycowe nie daje żadnych objawów i jest diagnozowane przez przypadek, podczas badań wykonywanych z innego powodu.

Wole tarczycy - rodzaje

1. Ze względu na umiejscowienie

Do powiększenia się tarczycy może dojść w różnych jej częściach, nie tylko na szyi, lecz także

• poniżej mostka (1/3 gruczołu położona jest poniżej górnego brzegu mostka) - wole zamostkowe. W tym przypadku nie można go zobaczyć za pomocą USG tarczycy, więc wykonuje się scyntygrafię tarczycy.
• w łuku aorty - wole śródpiersiowe

2. Ze względu na czynność hormonalną tarczycy

• wole obojętne (nietoksyczne) – proces wydzielania hormonów przez tarczycę nie jest zaburzony. Pomimo powiększenia gruczołu tarczowego, poziom hormonów tarczycy pozostaje w normie
• wole nadczynne (toksyczne) - praca tarczycy jest zaburzona, gdyż hormony wydzielane są w dużych ilościach i dochodzi do ich nadmiaru w organizmie
• wole niedoczynne – praca tarczycy jest zaburzona, gdyż hormony wydzielane są w za małych ilościach i dochodzi do ich niedoboru w organizmie

WARTO WIEDZIEĆ >> Przełom tarczycowy (zaostrzenie nadczynności tarczycy): przyczyny, objawy i leczenie

3. Ze względu na budowę

• wole miąższowe - miąższ tarczycy oglądany w badaniu ultrasonograficznym jest jednolity, nie ma w nim guzków. Obecnie spotykane jest głównie w chorobach autoimmunologicznych tarczycy (np. choroba Hashimoto)
• wole guzkowe – poza powiększeniem tarczycy, w jej strukturze wyczuwa się jeden lub wiele guzków. Wole guzkowe należy rozpoznać również wtedy, gdy guzek (lub guzki) rozwija się w tarczycy, która nie jest powiększona. Wole guzkowe może rozwinąć się na podłożu istniejącego wcześniej wola miąższowego

4. Ze względu na wielkość (według Światowej Organizacji Zdrowia - WHO)

• I stopień – tarczyca jest niewidoczna przy normalnym ustawieniu szyi, uwidacznia się dopiero po odchyleniu głowy do tyłu
• II stopień - powiększona tarczyca jest niewidoczna, ale wyczuwalna dotykiem
• III stopnia - tarczyca bardzo duża, widoczna przy normalnym ustawieniu szyi

Wyróżnia się także wole naczyniowe. Można mówić o nim wtedy, gdy lekarz podczas badania tarczycy odnotowuje wzmożony przepływ naczyniowy i wyczuwa jego drżenie. Wole naczyniowe jest charakterystyczne dla choroby Gravesa-Basedowa.

Z kolei wole endemiczne to powiększenie tarczycy, które występuje u ludzi (u więcej niż 10 proc. dorosłych mieszkańców) zamieszkałych w okolicach charakteryzujących się niedostateczną zawartością jodu w pożywieniu.

Monika Majewska