Więcej energii i lepszy nastrój. Czy terapia testosteronem jest dla każdego?

Terapia testosteronem stale zyskuje na popularności, a jej zwolennicy podkreślają korzyści, takie jak wzrost poziomu energii, poprawa kondycji i samopoczucia. Nie jest jednak pozbawiona kontrowersji i skutków ubocznych. Dla kogo jest przeznaczona, jakie daje efekty i czy rzeczywiście warto ją stosować?

Skąd wynika popularność terapii testosteronem?

Terapia testosteronem stała się w ostatnich latach bardzo popularna. Do jej stosowania przyznają się osoby wpływowe, politycy i piosenkarze. Szacuje się, że liczba recept wzrosła z 7,3 miliona do ponad 11 milionów w latach 2019-2024, zgodnie z danymi firmy badawczej IQVIA.

Popularność terapii wynika z dwóch głównych czynników. Po pierwsze, lekarze zrozumieli, że syntetyczny testosteron może złagodzić objawy niedoboru hormonu. Po drugie, istnieje wiele klinik, które wypisują recepty bez uzasadnienia.

Według American Urological Association, u jednej trzeciej mężczyzn przyjmujących hormon nigdy nie zdiagnozowano jego niedoboru.

Jak na ironię, większość mężczyzn, którzy potrzebują testosteronu, nie otrzymuje leczenia, podczas gdy ci, którzy go nie potrzebują, otrzymują

- powiedział dr Abraham Morgentaler, urolog i specjalista terapii testosteronem.

Niski poziom testosteronu staje się coraz powszechniejszy wraz z wiekiem mężczyzn.

Problem polega na tym, że wraz z wiekiem stajemy się mniej zdrowi

- powiedział dr Mohit Khera, urolog i były prezes Sexual Medicine Society of North America.

Na stężenie hormonu ma wpływ masa ciała oraz choroby przewlekłe, takie jak cukrzyca czy nadciśnienie tętnicze. Testosteron jest produkowany głównie podczas snu, więc bezsenność lub częste nocne pobudki negatywnie wpływają na poziom hormonu. Nie bez znaczenia jest również przewlekły stres.

Jakie są objawy niedoboru testosteronu?

Objawy niedoboru testosteronu występują na trzy główne sposoby

- powiedział dr Morgentaler.

Symptomy wynikające z braku odpowiedniej ilości hormonu to:

• objawy seksualne - niski popęd seksualny lub trudności z osiągnięciem i utrzymaniem erekcji.
• objawy fizjologiczne - przybieranie na wadze, utrata masy mięśniowej, zmniejszenie gęstości kości i liczby czerwonych krwinek,
• objawy psychologiczne - zmęczenie, brak motywacji i trudności z koncentracją.

Podczas gdy większość mężczyzn od czasu do czasu doświadcza jednego lub dwóch z tych objawów, osoby z naprawdę niskim poziomem czują niemal wszystkie jednocześnie.

Każdy jest czasami zmęczony, ale osoby z niedoborem mogą odczuwać niezwykły poziom zmęczenia, na który nawet dobry sen w nocy nie pomaga

- stwierdził ekspert.

Jak diagnozuje się niedobór testosteronu? Większość lekarzy twierdzi, że diagnoza powinna opierać się zarówno na wynikach badań krwi, jak i wyraźnych, uporczywych objawach.

Jak podawany jest testosteron?

Terapia syntetyczną wersję hormonu może być prowadzona na kilka różnych sposobów. Jej celem jest podniesienie stężenia, na tyle, by zmniejszyć objawy, ale zmieścić się w zakresie naturalnym dla organizmu.

Zastrzyki

Wstrzykiwanie testosteronu jest tanie i skuteczne, dlatego większość mężczyzn wybiera tę drogę

- powiedział dr Khera.

Zastrzyki można aplikować samodzielnie co 7 lub 14 dni w udo bądź pośladek.

Żele

Terapia testosteronem może być prowadzona za pomocą żeli i kremów nakładanych bezpośrednio na skórę. Niestety trzeba je aplikować codziennie na ramiona lub brzuch.

Największym zmartwieniem jest ryzyko dla innych. Zgłaszano przypadki, w których dzieci przedwcześnie weszły w okres dojrzewania z powodu kontaktu z członkami rodziny, którzy stosowali żele.

Granulki

Testosteron można również podać za pomocą granulek wszczepianych pod skórę w okolicy biodra lub pośladków. Rozpuszczają się one całkowicie w ciągu 3 lub 6 miesięcy. Tym samym pacjent nie musi martwić się, że zapomni przyjąć codzienną dawkę.

Leki doustne

Tabletki z testosteronem istnieją od dawna, ale rzadko są przepisywane ze względu na zwiększone ryzyko uszkodzenia wątroby. Powstają co prawda nowe rodzaje farmaceutyków, ale ich popularność wciąż jest dość niska i należy je zażywać dwa razy dziennie.

Zalety terapii testosteronem

Plusy wynikające z terapii testosteronem to:

• wzrost poziomu energii i motywacji,
• poprawa libido i funkcji seksualnych,
• wzrost masy mięśniowej i siły,
• redukcja tkanki tłuszczowej,
• poprawa nastroju i samopoczucia,
• lepsza pamięć i koncentracja,
• wzmocnienie gęstości kości,
• poprawa jakości snu,
• lepsza regeneracja po wysiłku,
• wzrost pewności siebie,
• redukcja objawów stresu i lęku,
• zmniejszenie ryzyka demencji,
• zmniejszenie ryzyka chorób metabolicznych,
• zmniejszenie ryzyka osteoporozy,
• spowolnienie procesów starzenia.

Jakie są zagrożenia związane z terapią testosteronem?

Płodność

Stosowanie syntetycznego testosteronu wysyła do mózgu sygnał, aby zmniejszył produkcję plemników w jądrach.

Płodność i rozmiar jąder często można odzyskać po zaprzestaniu terapii, ale nie zawsze

- powiedział dr Mulhall.

Mężczyźni przyjmujący testosteron, którzy chcą zachować płodność, mogą przyjmować drugi hormon, zwany gonadotropiną kosmówkową, który pobudza jądra.

Zdrowie serca

Terapia testosteronem może odpowiadać za wzrost poziomu czerwonych krwinek. Problem pojawia się w momencie, gdy stężenie przekracza normę, wówczas gwałtownie wzrasta ryzyko zawału serca lub udaru mózgu. Wówczas konieczne jest zmniejszenie dawki i okresowe pobieranie krwi.

Rak prostaty

Chociaż testosteron został po raz pierwszy zsyntetyzowany w latach 30. XX wieku, istniał niemal „globalny zakaz” jego stosowania w leczeniu niedoboru testosteronu z powodu obaw, że powoduje raka prostaty

- wyjaśnił dr Morgentaler.

Stwierdzenie to zostało w dużej mierze obalone, ale wciąż wielu pacjentów ma spore obawy przed rozpoczęciem leczenia.

Wzrost poziomu estrogenu

Estrogen odgrywa istotną rolę w zdrowiu mężczyzn, jednak terapia testosteronem może prowadzić do wzrostu poziomu estradiolu. Gdy jego stężenie staje się zbyt wysokie, może powodować zatrzymanie wody w organizmie, wahania nastroju oraz rozrost tkanki piersiowej. Choć nie stanowią one zagrożenia, mogą być uciążliwe i niekomfortowe.

Wpływ na skórę

Stosowanie terapii testosteronowej może również zwiększać potliwość oraz sprawiać, że skóra staje się bardziej tłusta i podatna na podrażnienia. Efektem może być zatykanie porów i pojawienie się trądziku na twarzy, plecach, ramionach i klatce piersiowej. Problemy te można złagodzić, dbając o odpowiednią pielęgnację skóry i dostosowując dawkę testosteronu.

Paula Komendarczuk