Torbiel szyszynki – przyczyny, objawy, leczenie
Torbiel szyszynki to łagodna zmiana nienowotworowa, rozwijająca się w szyszynce. Zwykle objawy związane z rozwijającą się torbielą szyszynki nie są zauważane przez pacjenta a także w rutynowych badaniach lekarskich. Jakie są przyczyny pojawiania się torbieli szyszynki? Jak ją wykryć? Jak przebiega leczenie?
Spis treści
Torbiel szyszynki najczęściej przebiega bezobjawowo, sam pacjent zwykle nie odczuwa żadnych dolegliwości, ani nawet rutynowa wizyta u lekarza rodzinnego, który zleci nam szereg badań z krwi nie postawi nam diagnozy. Torbiel szyszynki wykrywana jest zazwyczaj przypadkowo podczas rezonansu magnetycznego lub podczas tomografii komputerowej u pacjentów skarżących się na bóle głowy, częściej u kobiet (3:1) oraz ok. 30-40 roku życia.
Torbiel szyszynki jest zmianą łagodną nienowotworową i jak nazwa wskazuje zlokalizowana jest w szyszynce. Szyszynka jest pojedynczą strukturą wydzielniczą wchodząca w skład układu hormonalnego umiejscowionym między wzgórkami górnymi blaszki pokrywy na trójkącie podszyszynkowym.
Jej długość wynosi 12 mm , szerokość 8 mm i grubość 4 mm. Histologicznie zbudowana jest z komórek szyszynkowych tzw. pinocytów, komórek glejowych oraz dwóch rodzajów włókien nerwowych, pierwsze pochodzące z jądra uzdeczki, a drugie to włókna współczulne pochodzące z górnego zwoju szyjnego pnia współczulnego. W obrazie mikroskopowym widoczny jest piasek szyszynki będący żółtymi ciałkami dochodzącymi do 1 mm w przekroju zawierającymi fosforany i węglany wapnia.
Główną rolą szyszynki jest wydzielanie melatoniny która reguluje rytm dobowy (sen i czuwanie), ponadto w dzieciństwie jej hormony hamują wydzielanie gonadotropin i w ten sposób opóźniają dojrzewanie płciowe.
Torbiel szyszynki - przyczyny
Przyczyny rozwoju torbieli są zwykle złożone i w większości przypadków niewyjaśnione. Najczęściej są to zmiany wywołane wadami wrodzonymi lub hormonalnymi.
Torbiel szyszynki - objawy
Obraz kliniczny pacjenta z torbielą szyszynki będzie korelował z wielkością zmiany. Małe torbiele zwykle nie dają żadnych objawów, natomiast te większe mogą dawać szereg symptomów. Jest to związane z efektem masy i polega na tym, że zmiana ta wywołuje ucisk na struktury sąsiadujące. Przeważa zespół nadciśnienia wewnątrzczaszkowego, który związany jest z wodogłowiem spowodowanym niedrożnością wodociągu mózgu.
Często występują objawy neurooftalmologiczne jak ograniczenie spojrzenia ku górze przy uszkodzeniu grzbietowej części śródmózgowia (objaw Parinauda), podwójne widzenie, upośledzenie akomodacji oka, ubytki w polu widzenia (dwuskroniowe mroczki okołośrodkowe), kłopoty w czytaniu.
Mogą występować również mniej specyficzne objawy takie jak:
- zawroty głowy,
- zaburzenia snu,
- problemy z pamięcią,
- wymioty,
- drgawki.
Torbiel szyszynki - leczenie
Bezobjawowe torbiele zwykle nie wymagają leczenie, a jedynie okresowej kontroli. W przypadku wodogłowia konieczna staje się interwencja neurochirurgiczna w postaci wszczepienia zastawki komorowo-otrzewnowej lub wytworzenia przetoki komory trzeciej.
Duże torbiele mogą zamykać otwór Monro, wtedy konieczny jest obustronny drenaż komorowy. Jeśli natomiast torbieli nie towarzyszy wodogłowie interwencja chirurgiczna nie jest potrzebna. W szczególnych przypadkach może być konieczne usunięcie torbieli, które zachodzi zwykle drogą podnamiotową nadmóżdzkową lub podpotyliczną przeznamiotową.
Czytaj też:
Porady eksperta