Szyszynka - za co odpowiada? Funkcje szyszynki

Szyszynka to niewielki gruczoł w kształcie szyszki, który pełni bardzo wiele ważnych funkcji. Szyszynka i jej hormon - melanina - odpowiada przede wszystkim za zdrowy sen i prawidłowe funkcjonowanie zegara biologicznego. Sprawdź, jakie jeszcze funkcje w organizmie pełni szyszynka.

Spis treści

1. Szyszynka - za co odpowiada? Funkcje szyszynki

Szyszynka, inaczej ciało szyszynkowe lub nasadka mózgowa (łac. corpus pineale), to niewielki narząd o wadze ok. 120 g, który znajduje się w III komorze mózgu, w tylnej części stropu międzymózgowia. Szyszynka jest gruczołem dokrewnym, co oznacza, że reguluje i koordynuje czynności określonych narządów i tkanek, wytwarzając do krwi hormony, które oddziałują na określone narządy i tkanki.

Szyszynka - za co odpowiada? Funkcje szyszynki

• szyszynka a sen i rytm biologiczny

W ciągu dnia szyszynka wydziela serotoninę - hormon biorący udział w regulacji ciśnienia krwi i czynnościach ośrodkowego układu nerwowego. (odpowiedni poziom serotoniny uspokaja, natomiast jej niedobór może powodować nerwowość, a nawet agresję). Z kolei gdy robi się ciemno, w szyszynce zachodzi synteza serotoniny w inny hormon – melatoninę. Wówczas robimy się senni. W ten sposób melatonina "informuje" nas, że idzie noc i należy położyć się do łóżka. Natomiast światło, za pośrednictwem impulsów nerwowych wędrujących z oka do mózgu, zmniejsza jej wydzielanie. Dlatego osoby, które zarywają noce, siedzą do późna przed komputerem, mogą cierpieć na niedobór melatoniny. Wówczas zwiększa się ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 2, nowotworu prostaty i piersi. Permanentne zmęczenie pogarsza komfort życia.

Poza jest melatonina jest nazywana "wskazówką" zegara biologicznego. Uważa się bowiem, że melatonina działa jako endogenny synchronizator zdolny do stabilizowania i/lub wzmacniania wielu rytmów biologicznych (np. temperatury ciała, rytmu sen-czuwanie).

• szyszynka a hormony przysadki

Szyszynka oraz jej hormon - melatonina - biorą udział w regpacji syntezy i uwalniania wybranych hormonów części gruczołowej przysadki, a zwłaszcza: hormonu wzrostu (somatotropiny– GH), hormonu tyreotropowgo (tyreotropiny – TSH), hormonu adrenokortykotropowego (kortykotropiny – ACTH). Jednak uważa się, że jej rola w tych procesach jest drugorzędna.

Hormon szyszynki zmienia także istotnie proces uwalniania hormonów części nerwowej przysadki, tj. wazopresyny i oksytocyny.

Szyszynka wydziela serotoninę, melatoninę oraz hormony hamujące wydzielanie gonadotropin odpowiedzialnych za dojrzewanie płciowe.

• szyszynka a dojrzewanie płciowe

Szyszynka ma także wpływ na funkcję układu rozrodczego, gdyż wydziela hormony hamujące wydzielanie gonadotropin odpowiedzialnych za dojrzewanie płciowe. Przypuszcza się, że nadczynność szyszynki może prowadzić do przedwczesnego rozwoju płciowego, z kolei niedoczynność szyszynki - do opóźnionego dojrzewania płciowego. Nieprawidłowe funkcjonowanie szyszynki może być spowodowane np. guzem szyszynki (tzw. szyszyniak).

• szyszynka a odporność organizmu

Wydzielana przez szyszynkę melatonina zwiększa odporność organizmu.

Monika Majewska