Subkliniczna (utajona) nadczynność tarczycy - przyczyny, objawy i leczenie

Subkliniczna (utajona) nadczynność tarczycy to postać nadczynności tarczycy, która daje skąpe, bardzo trudne do zauważenia objawy. W związku z tym wczesne rozpoznanie choroby nie jest łatwe, co może mieć poważne konsekwencje, szczególnie u osób starszych, u których choroba zwiększa ryzyko wystąpienia demencji i śmierci z powodów sercowo-naczyniowych. Jakie są przyczyny subklinicznej niedoczynności tarczycy? Na czym polega jej leczenie?

Spis treści

1. Subkliniczna (utajona) nadczynność tarczycy - przyczyny
2. Subkliniczna (utajona) nadczynność tarczycy - objawy
3. Subkliniczna (utajona) nadczynność tarczycy - diagnoza
4. Subkliniczna (utajona) nadczynność tarczycy - leczenie
5. Nadczynność tarczycy [wideo]

Subkliniczna (utajona, podkliniczna) nadczynność tarczycy to zaburzenie czynności tarczycy, w przebiegu którego stwierdza się obniżenie stężenia tyreotropiny (TSH) we krwi poniżej granicy normy, przy prawidłowym stężeniu wolnej tyroksyny (fT4) i trijodotyroniny (fT3).

Subkliniczna (utajona) nadczynność tarczycy - przyczyny

Subkliniczna nadczynność tarczycy występuje w początkowej fazie chorób prowadzących do objawowej nadczynności tarczycy - w chorobie Gravesa-Basedowa albo w autoimmunologicznym lub w podostrym zapaleniu tarczycy (Choroba de Quervaine'a). Jest to grupa nadczynności endogennych (nadczynność będą wynikiem działania czynników wewnętrznych).

Subkliniczna nadczynność tarczycy może być także skutkiem stosowania ponadfizjologicznych dawek hormonów tarczycy. Wówczas mowa o nadczynności egzogennej (nadczynności będącej wynikiem działania czynników zewnętrznych).

Subkliniczna (utajona) nadczynność tarczycy - objawy

Objawy subklinicznej nadczynności tarczycy są bardzo dyskretne i trudne do zauważenia, dlatego choroba nazywana jest nadczynnością tarczycy mało objawową lub skąpo objawową. Jednak mogą jej towarzyszyć:

• migotanie przedsionków (ryzyko ich wystąpienia jest największe u chorych po 60. roku życia, u których stężenie TSH jest niższe od 0,1 mj/l);
• tachykardia - przyspieszenie akcji serca powyżej 100 uderzeń na minutę;
• częste złamania (w wyniku obniżenia gęstości mineralnej kości);
• osłabienie mięśniowe;
• pobudzenie psychomotoryczne;

Subkliniczna (utajona) nadczynność tarczycy - diagnoza

W celu rozpoznania choroby należy dwukrotne stwierdzić w badaniach krwi obniżenie stężenia TSH w odstępach kilku tygodni. Ponadto konieczne jest oznaczenie tyroksyny wolnej (fT4), trijodotyroniny wolnej (fT3) i przeciwciał przeciwko peroksydazie tarczycowej (aTPO). Badania krwi wykazują także obniżenie stężenia cholesterolu, wzrost aktywności enzymów wątrobowych i mięśniowych oraz podwyższenie stężenia globuliny wiążącej hormony płciowe.

SPRAWDŹ>>Wyniki TSH: badanie tarczycy, pozwalające oznaczyć poziom tyreotropiny (TSH)

Lekarz może zlecić również badania ultrasonograficzne tarczycy oraz badania izotopowe w celu rozpoznania pierwotnej choroby tarczycy.

W czasie diagnostyki należy wykluczyć inne przyczyny obniżonego stężenia TSH, takie jak: zespół pozatarczycowy u pacjentów z ciężkimi schorzeniami, wpływ leków (np. dopaminy, glikokortykoidów, dobutaminy), nieprawidłowe funkcjonowanie przysadki, faza cofania się nadczynności tarczycy, pierwszy trymestr ciąży.

Subkliniczna (utajona) nadczynność tarczycy - leczenie

Celem terapii jest zapobieganie rozwojowi choroby w jawną nadczynność tarczycy, a także zapobieganie lub leczenie migotania przedsionków i osteoporozy.

W przypadku subklinicznej endogennej nadczynności tarczycy leczenie polega na stosowaniu leku beta-adrenolitycznego. Jeśli stężenie TSH wynosi poniżej 0,1 mj/l, zwykle zaleca się leczenie takie jak w objawowej nadczynności tarczycy.

U pacjentów z wolem guzowatym, u których samoistna remisja nie jest spodziewana, należy rozważyć radykalne leczenie, w tym terapię jodem promieniotwórczym (radiojodem - 131-I) i operację tarczycy.

U chorych z egzogenną podkliniczną nadczynnością należy rozważyć zmniejszenie dawki tyroksyny.

Bibliografia: Jastrzębska H., Podkliniczna nadczynność tarczycy - aspekty diagnostyczne i terapeutyczne, "Choroby Serca i Naczyń" 2006, tom 3, nr 3

Nadczynność tarczycy [wideo]

Nadczynność tarczycy to popularna choroba, której objawy mogą być czasami trudne do uchwycenia. Jeśli jednak zauważasz u siebie nadmierną potliwość, nadmierną nerwowość, problemy z zasypianiem, szybkie chudnięcie bez powodu, zaburzenie ze strony przewodu pokarmowego - warto zwrócić się do lekarza. Nieleczona nadczynność tarczycy wpływa negatywnie na funkcjonowanie naszego organizmu.

Monika Majewska