Hipogonatyzm – jak objawia się u kobiet, a jak u mężczyzn?

Hipogonadyzm, zarówno pierwotny, jak i wtórny, to rodzaj zaburzenia, które polega na nieprawidłowym funkcjonowaniu układu rozrodczego, a dokładniej mowa tu o niedoczynności gonad. Hipogonadyzm, w zależności od płci, dotyczy jąder lub jajników. Taka dysfunkcja wiąże się nie tylko z zaburzoną produkcją gamet, ale także hormonów płciowych.

Spis treści

1. Hipogonadyzm - objawy
2. Hipogonadyzm - przyczyny
3. Leczenie hipogonadyzmu

Hipogonadyzm może mieć dwie postaci: hipogonadyzm pierwotny i hipogonadyzm wtórny. Postać pierwotna wiąże się z bezpośrednim uszkodzeniem gonad, np. w następstwie przebytego urazu mechanicznego. Natomiast postać wtórna wiąże się z uszkodzeniem na poziomie przysadki mózgowej lub podwzgórza. Przyczyną mogą być torbiele, przewlekłe procesy zapalne czy guzy.

Hormonem nadrzędnym nadzorującym pracę gonad jest gonadoliberyna. Dzięki niej przysadka produkuje hormony FSH i LH. W przypadku mężczyzn cały szlak wydzielania jest procesem stałym i przebiega równomiernie, natomiast u kobiet pojawiają się skokowe zmiany stężenia wymienionych substancji.

Jest to związane z fazą cyklu menstruacyjnego. Najczęstszą postacią hipogonadyzmu jest forma hipogonadotropowa, kiedy gonadoliberyna, a więc hormon nadrzędny jest produkowany w zmniejszonej ilości. Wówczas nie obserwuje się dostatecznego pobudzenia przedniego płata przysadki.

Hipogonadyzm - objawy

Charakterystyczne objawy u mężczyzn to:

• brak dojrzewania płciowego
• brak typowego owłosienia pachowego czy w okolicy krocza
• małe rozmiary prącia
• zmniejszenie libido
• brak mutacji głosu, nieznacznie zarysowany zarost na twarzy
• wysoki wzrost z charakterystycznie długimi kończynami, wąskimi biodrami, wąskimi ramionami często z powiększonymi gruczołami piersiowymi

Objawy hipogonadyzmu u kobiet:

• zmniejszenie libido
• zaburzenia miesiączkowania o typie skąpego miesiączkowania lub zaniku miesiączek
• osteoporoza
• wyciek mleka z brodawek sutkowych
• zanik endometrium
• obniżone stężenie estrogenów

Hipogonadyzm - przyczyny

Niewydolność hormonalna może być spowodowana przez różne czynniki, które warto ustalić celem włączenia skutecznej terapii. Do uszkodzenia gonad może dojść nie tylko w przebiegu wspomnianych urazów mechanicznych, ale jako następstwo niektórych chorób tj. świnka, gruźlica.

Na liście czynników sprawczych są nowotwory, zaburzenia chromosomalne. Niewątpliwie niemałe znaczenie dla gonad ma chemioterapia czy radioterapia. Rozpoznanie choroby ustala się na podstawie oceny stężenia substancji hormonalnych. Ponadto wykonywana jest morfologia oraz badanie USG.

Leczenie hipogonadyzmu

Leczenie hipogonadyzmu wiąże się z substytucją brakujących substancji mowa tu głównie o gonadotropinie kosmówkowej, która ma stymulować gonady. Alternatywnie u mężczyzn można wykonywać iniekcje z testosteronem.

W stosunkowo niedługim czasie uzyskuje się zadowalającą poprawę. Dochodzi nie tylko do wzrostu libido, zatem usprawnienia funkcji seksualnych, ale także obserwuje się poprawę samopoczucia. U kobiet początkowo także rekomenduje się podawanie gonadotropiny kosmówkowej, natomiast w późniejszym etapie należy suplementować preparaty estrogenowe i progesteronowe.