Cykl miesiączkowy: ile trwa i jak go liczyć? Fazy cyklu miesiączkowego

Cykl miesiączkowy występuje u kobiet dojrzałych płciowo. Cykl miesiączkowy to następujące w określonych fazach zmiany w organizmie kobiety, przygotowujące organizm do zapłodnienia komórki jajowej. Przeczytaj, ile trwa cykl miesiączkowy, jak go liczyć i poznaj fazy cyklu miesiączkowego.

Cykl miesiączkowy (cykl owulacyjny, cykl menstruacyjny) to nieustanna zmiana poziomu hormonów. Głównymi graczami są przede wszystkim estrogeny i progesteron. Wspiera je hormon folikulotropowy (FSH), który pobudza wzrost pęcherzyków jajnikowych, oraz hormon luteinizujący (LH) sterująca uwolnieniem jajeczka z pęcherzyka Graafa. W różnych fazach cyklu menstruacyjnego hormony decydują nie tylko o psychice i samopoczuciu, ale także o wyglądzie kobiety. 

Spis treści

1. Cykl miesiączkowy: ile trwa?
2. Cykl miesiączkowy: jak liczyć?
3. Fazy cyklu miesiączkowego

Cykl miesiączkowy: ile trwa?

Cykl miesiączkowy zazwyczaj trwa 28 dni, jednak żadnego powodu do niepokoju nie stanowią kilkudniowe odchylenia - gdy cykl trwa od 21 do 35 dni. Takie około 7-dniowe  odchylenia od ustalonych 28 dni zdarzają się nierzadko.

Nieregularne, czyli dłuższe lub krótsze niż te 21-35 dni, cykle występują zazwyczaj u młodych dziewcząt, które miesiączkują od niedawna. Nieregularność cyklu mogą też spowodować, m. in.: stres, podróże, nadmierny posiłek, zbyt restrykcyjna dieta, zbyt niskie stężenie hormonów tarczycy, zbyt wysoki poziom prolaktyny (hiperprolaktynemia), zespół policystycznych jajników. W przypadku występowania regularnego miesiączkowania zawsze należy skontakować się z ginekologiem.

Cykl miesiączkowy: jak liczyć?

Pierwszym dniem cyklu miesiączkowego jest pierwszy dzień miesiączki, więc to od tego dnia należy zaczynać obliczenia. Koniec cyklu miesiączkowego to ostatni dzień przed wystąpieniem kolejnej menstruacji. Sama miesiaczka trwa zazwyczaj około 3-7 dni, a owulacja występuje około 14. dnia cyklu. Poniżej znajduje się przedstawienie i omówienie każdej z faz cyklu miesiączkowego.

Fazy cyklu miesiączkowego

• Menstruacja (1.-5. dzień cyklu)

Pierwszy dzień krwawienia jest zarazem pierwszym dniem cyklu. Poziom estrogenów i progesteronu spada, co powoduje, że błona śluzowa macicy złuszcza się. Zostaje wydalona z krwią miesiączkową. Pod wpływem hormonu przysadki mózgowej (FSH) zaczynają się rozwijać  i dojrzewać pęcherzyki jajnikowe (Graafa), w których są komórki jajowe. Niski poziom estrogenów i progesteronu powoduje, że samopoczucie jest znacznie lepsze niż przed, kiedy to poziom tych hormonów osiąga najwyższe stężenie. Nogi i ręce już nie są spuchnięte, a pasek można zapiąć o dziurkę ciaśniej. Utrata wagi wynika z niskiego poziomu estrogenów, które przyspieszają przemianę materii. Niektóre kobiety podczas miesiączki cierpią na bóle krzyża, brzucha oraz senność.

• Faza folikularna (6.-13. dzień cyklu)

W tym czasie zazwyczaj kończy się krwawienie, a po bólu nie ma już śladu. Przysadka mózgowa produkuje hormon luteiny (LH), który powoduje, że pęcherzyk z komórką jajową rośnie i jajniki wydzielają coraz więcej estrogenów. Błona śluzowa macicy robi się coraz grubsza. Wzrost poziomu estrogenów sprawia, że włosy pięknie błyszczą, cera nie ma skazy, a kobietę rozpiera energia. Ten etap lekarze nazywają pomenstruacyjną euforią. Na trzy do pięciu dni przed owulacją zaczyna się czas płodny. Jeżeli dojdzie wtedy do stosunku, a partnerzy nie stosują żadnych zabezpieczeń, ciąża jest niemal pewna.

• Owulacja (14. dzień cyklu)

Estrogeny osiągają najwyższy poziom. Gwałtownie wzrasta poziom luteiny i wtedy pęka pęcherzyk z komórką jajową. To właśnie owulacja. Błona śluzowa macicy jest w pełni dojrzała. Gdy cykl miesiączkowy trwa dłużej, np. 30 dni, owulacja przeniesie się na 16. dzień cyklu. Samopoczucie kobiety jest wtedy znakomite. Towarzyszy mu nieposkromiony apetyt na seks. Kobieta jest 10 tysięcy razy bardziej wrażliwa na zapachy, a szczególnie na męski feromon androstenol. Jeśli para chce mieć dziecko, to najlepszy moment, by się o nie starać. Kobieta czuje się znakomicie, nie ma dla niej trudnych problemów. Jasno przedstawia swoją opinię i trudno obalić jej argumenty. Podobno jest też wtedy bardziej skłonna do zdrady niż w innych momentach swojego życia. Z owulacją mogą się niekiedy wiązać niezbyt silne bóle w podbrzuszu, a nawet niewielkie, zazwyczaj kilkudniowe plamienia z pochwy. Temperatura ciała może się podnieść nawet o kilka stopni. Ale nie oznacza to choroby.

• Faza lutealna (15.-28. dzień cyklu)

Utrzymuje się wysoki poziom estrogenów. Pusty pęcherzyk przekształca się w tzw. ciałko żółte i zaczyna produkować progesteron, który przygotowuje błonę śluzową macicy do przyjęcia zapłodnionego jajeczka. Zajście w ciążę jest jeszcze możliwe dwie doby po owulacji. W ciągu tych pięciu dni kobieta czuje się nieco ociężała, bo organizm zatrzymuje więcej wody i wolniej spala dostarczane mu kalorie. Może wtedy nieco przytyć lub mieć takie wrażenie. Zazwyczaj ma dobry humor.

Jeśli nie doszło do zapłodnienia jajeczka, poziom estrogenów szybko się obniża. Ciałko żółte zanika, a wraz z nim maleje poziom progesteronu. Niezapłodniona komórka jajowa będzie wydalona podczas najbliższej miesiączki. Panie, którym dokucza bezsenność, teraz mogą się wreszcie wyspać. Ale te dni nie są zbyt miłe, bo większość cierpi na zespół napięcia przedmiesiączkowego (PMS). Kobiety są rozdrażnione, nie potrafią się skoncentrować, szybko zmienia się im nastrój. Na nogach, dłoniach i twarzy pojawiają się obrzęki. Piersi są bolesne i nabrzmiałe. To znak, że zbliża się miesiączka. U 20 proc. objawy są tak silne, że trzeba je leczyć farmakologicznie. W uporaniu się z dolegliwościami PMS może pomóc doustna antykoncepcja.

miesięcznik "Zdrowie"

2,00 zł

Kup teraz

ABS, dieta na płaski brzuch - e-poradnik

Z poradnika dowiesz się:

• co jeść, by osiągnąć wymarzony rezultat
• które produkty są zakazane
• dlaczego wystarczy ćwiczyć co drugi dzień

Anna Jarosz

Konsultacja: prof. dr hab n. med. Romuald Dębski