Suchy kaszel u dorosłych i u dzieci – przyczyny i leczenie suchego kaszlu

Suchy kaszel u dorosłych, jak i u dzieci, to często pierwszy objaw infekcji wirusowej. Suchy kaszel często jest określany również jako kaszel męczący. Dokucza zwłaszcza nocą, powoduje drapanie w gardle i uniemożliwia sen. Jakim chorobom u dzieci i dorosłych najczęściej towarzyszy suchy kaszel, jak przebiega jego leczenie? Kiedy suchy kaszel wymaga konsultacji z lekarzem? Czy suchy kaszel u dzieci to powód do niepokoju?

Suchy kaszel jest dokuczliwym i męczącym typowym objawem infekcji. Charakteryzuje się napadami suchego kaszlu i nieprzyjemnym drapaniem w gardle. Zobacz, jak leczyć suchy kaszel i co pomoże pozbyć się tej dolegliwości.

Spis treści

1. Suchy kaszel - objawy
2. Suchy kaszel - przyczyny
3. Suchy kaszel po infekcji
4. Suchy kaszel - leki przeciwkaszlowe
5. Suchy kaszel - leki wykrztuśne
6. Suchy kaszel - domowe sposoby leczenia suchego kaszlu

Suchy kaszel - objawy

Objawy suchego kaszlu są łatwe do rozpoznania. Suchy kaszel, w przeciwieństwie do kaszlu mokrego, charakteryzuje się brakiem lub bardzo małą ilością wydzieliny.

Często towarzyszy mu suchość i drapanie w gardle - uczucie drażnienia błony śluzowej, jakby stale siedziało tam piórko to typowe objawy kaszlu suchego.

Suchy kaszel jest męczący, zarówno w przypadku kaszlu u dziecka, jak i u dorosłego, zwłaszcza nocą, gdy sen zakłócają nagłe ataki kaszlu, prowokując do nieustannego pokasływania.  

Suchy kaszel - przyczyny

Suchy kaszel najczęściej rozpoczyna wirusową infekcję dróg oddechowych, czyli popularne przeziębienie. Może być też objawem grypy. Jednak nie zawsze można mieć pewność, że suchy kaszel to tylko objaw infekcji.

Często kaszlemy, gdy ciało obce utkwi nam w przełyku. Suchy kaszel może być też objawem choroby refleksowej przełyku i jest spowodowany podrażnieniem dróg oddechowych kwaśna treścią żołądkową.

Wśród przyczyn suchego kaszlu związanych z drogami oddechowymi wymienia się: 

• przewlekłe zapalenie dróg oddechowych
• zakażenie wirusowe
• astma oskrzelowa
• podrażnienie dymem papierosowym
• krztusiec

Suchy kaszel, zwłaszcza ten męczący i utrzymujący się znacznie dłużej, niż przy zwykłym przeziębieniu, powinien zacząć nas niepokoić. Może być bowiem spowodowany innymi dolegliwościami niekoniecznie związanymi z układem oddechowym.

Przyczyny niezwiązane z układem oddechowym to:

• alergia na sierść zwierząt
• reakcja na zanieczyszczenia z klimatyzacji
• choroby serca
• niewydolność krążenia
• refluks
• nadciśnienie płucne
• nowotwór płuc
• nowotwór oskrzeli

Suchy kaszel po infekcji

Kaszel jest częstą pozostałością po grypie, która męczy nas nawet do kilku, a w przypadku krztuśca kilkunastu tygodni. Jeśli nie jest to oznaką powikłania pogrypowego, np. zapalenia oskrzeli - to nie należy się nim niepokoić.

Jego bezpośrednią przyczyną jest często dym lub zmiana temperatury czy wilgotności powietrza. Taka reakcja spowodowane jest poinfekcyjnym uszkodzeniem błony śluzowej dróg oddechowych.

Podczas zakażenia zostaje uszkodzony i złuszczony nabłonek rzęskowy - nasza pierwsza linia obrony przed drobnoustrojami i zanieczyszczeniami z powietrza. Zniszczona błona śluzowa łatwo ulega podrażnieniom, co wywołuje odruch kaszlu.

W takiej sytuacji kaszel suchy może męczyć do czasu, aż nabłonek się zregeneruje, co może trwać kilka tygodni. 

Suchy kaszel - leki przeciwkaszlowe

Suchy kaszel, którym rozpoczyna się przeziębienie lub grypa w miarę rozwoju infekcji zmienia się w mokry. Ale zanim to nastąpi suchy kaszel warto łagodzić, zwłaszcza nocą, by nie zakłócał snu.

W tym celu można stosować leki przeciwkaszlowe, które hamują odruch kaszlu. Są to syropy z taki składnikami, jak kodeina i dekstrometorfan. Ataki suchego kaszlu stają się mniej dokuczliwe również dzięki środkom przeciwhistaminowym. Jednak można je stosować tylko:

• po znalezieniu przyczyny kaszlu suchego. Kaszel może być on oznaką poważniejszych dolegliwości, w przebiegu których stosowanie leków hamujących jest przeciwwskazane
• wtedy, gdy kaszel jest bardzo uporczywy i męczący, przez co uniemożliwia np. sen. W tej sytuacji można go zastosować na noc. Pamiętaj - podczas kasłania z organizmu są usuwane chorobotwórcze drobnoustroje, dlatego nie jest wskazane tłumienie kaszlu za wszelką cenę
• przez krótki czas (kodeina może wywołać uzależnienie, jeśli będzie stosowana przed dłuższy czas)
• u dorosłych i młodzieży (nie stosować u dzieci poniżej 12. roku życia)

Warto też pamiętać, że są sytuacje, w których tłumienie kaszlu jest bardzo wskazane, np. po operacjach neurochirurgicznych i okulistycznych, ponieważ towarzyszące kaszlowi ogólne pobudzenie i wzrost ciśnienia w klatce piersiowej mogą spowodować wzrost ciśnienia wewnątrz czaszki i gałki ocznej.

Suchy kaszel - leki wykrztuśne

Kaszel suchy wymaga też stosowania leków, które uczynią go mokrym. To sprawia, że w drogach oddechowych pojawia się wydzielina, która jest usuwana, jednocześnie z drobnoustrojami.

Skutecznym w takiej sytuacji jest syrop z cebuli, który ma działanie antybakteryjne i dodatkowo stymulujące produkcję i usuwanie wydzieliny. To dobry lek na kaszel w ciąży - najbezpieczniejsze dla przyszłej mamy są naturalne sposoby leczenia.

Jeśli kaszel suchy jest spowodowany poinfekcyjnym podrażnieniem nabłonka, wówczas trzeba stymulować jego regenerację, co może trwać kilka tygodni. W tym czasie warto dbać o dobre nawilżenie błon śluzowych i wspomaganie jej funkcji. Nieocenioną pomocą jest popijanie naparu z siemienia lnianego.

Suchy kaszel - domowe sposoby leczenia suchego kaszlu

Domowe sposoby na kaszel suchy są skuteczne i wypróbowane przez wiele pokoleń. Trzeba jednak wiedzieć, że leczenie suchego kaszlu domowymi sposobami można stosować tylko przez jakiś czas.

Gdy kaszlesz już dość długo, a kaszel suchy nie przechodzi w kaszel mokry, koniecznie skonsultuj się z lekarzem, aby wykluczył poważniejsze przyczyny, np. choroby serca, a nawet nowotwory.

Oto najpopularniejsze i najskuteczniejsze domowe sposoby na kaszel suchy: 

1) Zioła i domowe syropy na kaszel suchy

• tymianek - ułatwia odkrztuszanie, wzmaga wydzielanie płynnego śluzu rozrzedzającego zgęstniałą wydzielinę
• prawoślaz - działa wykrztuśnie
• porost islandzki - działa przeciwkaszlowo i łagodzi stany zapalne błon śluzowych dróg oddechowych
• podbiał - łagodzi stany zapalne dróg oddechowych, działa wykrztuśnie, przeciwskurczowo
• dziewanna - pomaga uporać się z uporczywym kaszlem (suchym - osłania podrażnioną błonę śluzową i mokrym - pomaga odkrztuszać wydzielinę)
• propolis - kit pszczeli - wykazuje właściwości antybakteryjne
• miód - uważa się, że w łagodzeniu nocnego kaszlu towarzyszącego przeziębieniu skuteczny jest miód gryczany
• siemię lniane - napar z siemienia lnianego łagodzi odruch bezproduktywnego kaszlu (suchego)
• syrop sosnowy - pomoże także przy katarze, gdy pojawiają się dreszcze i uczucie rozbicia. W czasie choroby dorośli powinni go przyjmować 3-4 razy dziennie po jednej łyżeczce, dzieci 3 razy dziennie po jednej łyżeczce
• syrop z cebuli, działa wykrztuśnie i jest naturalnym antybiotykiem.

Przeczytaj także:

• Drosera - roślina ozdobna, która pomaga na kaszel

2) Inhalacje na suchy kaszel

Na suchy kaszel pomoże także wdychanie pary wodnej, najlepiej wzbogaconej środkami antybakteryjnymi i przeciwwirusowymi. Dodaj do gorącej wody kilka pięć kropli olejku eukaliptusowego, sandałowego, z rozmarynu, kopru włoskiego, majeranku, sosny. Można także robić inhalacje z naparów ziół, np. rumianku.

3) Nawilżanie powietrze w domu. W tym celu można np. powiesić mokre ręczniki na kaloryferze.

4) Nawilżanie błony śluzowe, popijając często wodę czy napary ziołowe. Napoje powinny mieć temperaturę pokojowa lub być lekko ciepłe.

Przeczytaj także:

• Męczący kaszel - przyczyny. Sposoby na męczący kaszel

Monika Majewska