Zanim powstaną odleżyny. Jak prawidłowo umyć osobę leżącą

Odleżynom w dużym stopniu można zapobiegać. Znaczenie ma jednak wiele elementów, choćby ogólny stan chorego i jego skóry, właściwa dieta i wchłanianie, odpowiedni sprzęt chroniący przed uszkodzeniem naskórka i warstw głębszych, zmiana pozycji ciała, wreszcie odpowiednia higiena. Codzienna toaleta to wyzwanie, ale nie koniec świata.

Poczucie bezradności i lęk przed nieznanym potęgują trudności, jakie możemy napotkać, opiekując się bliskimi w domu. Personel medyczny nie ma problemów z umyciem osoby leżącej w łóżku. Nam zwykłe zabiegi pielęgnacyjne wydają się trudne, wręcz niemożliwe do wykonania.

Nie myśl ciągle o odleżynach, nie bój się ich, nim powstaną. Po prostu zrób, co się da, żeby nie powstały.

Codzienna pielęgnacja skóry osoby leżącej w domu jest stresująca dla opiekuna, ale także równie mocno, a może nawet bardziej, dla pacjenta. Nie zapominajmy o tym i zadbajmy o dobrą atmosferę, spróbujmy trochę wyluzować. Łatwiej to osiągnąć, kiedy dobrze się przygotujemy do tej szczególnej toalety. Od razu można poczuć się pewniej.

Jak myć osobę leżącą - kolejność ma znaczenie

Odpowiednio umyte i osuszone ciało to pierwszy krok w zapobieganiu odleżyn. Nawet nie wiesz, od czego zacząć? Jak się nie pogubić i zadbać o wszystko? W jakiej kolejności? Skorzystaj z tej listy. Posługują się nią doświadczone pielęgniarki.

1. Mycie zębów i płukanie jamy ustnej.
2. Golenie twarzy, jeśli jest potrzebne.
3. Mycie twarzy i okolic.
4. Mycie szyi, dekoltu, klatki piersiowej i brzucha.
5. Mycie kończyn górnych.
6. Mycie pleców i pośladków.
7. Mycie kończyn dolnych.
8. Mycie krocza.
9. Pielęgnacja paznokci dłoni i stóp.
10. Pielęgnacja włosów i skóry głowy.

Mycie i zapobieganie odleżynom - zadbaj o szczegóły

W zasadzie każdy z etapów toalety osoby pozostającej w łóżku i narażonej na odleżyny wymaga starannego przygotowania. Im więcej rzeczy przemyślisz, tym sprawniej przebiegnie ten proces. To ważne dla ciebie i dla chorego.

Pamiętaj, żeby wszystko mieć pod ręką - potrzebne kosmetyki, ręczniki, jednorazowe rękawiczki, szczotkę do włosów, przybory do mycia zębów itd. Zadbaj, żeby nie panował chaos. Jeśli masz odpowiedni stolik, gdzie wszystko w przemyślany sposób ułożysz, to tym lepiej.

Ważne jest odpowiednie łóżko, które pozwala ułożyć chorego do mycia w pozycji półwysokiej lub wysokiej, jeśli tylko pozwala na to stan zdrowia.

Zawsze używaj miękkich, przyjemnych w dotyku ręczników. Skórę osuszaj wyłącznie przez dotyk, bez pocierania, ponieważ inne postępowanie nie tylko grozi dyskomfortem, ale prowadzi do uszkodzenia wrażliwego naskórka i wreszcie do odleżyn.

Pamiętaj, że detergenty, w których pierzesz ręczniki czy bieliznę, muszą być tak samo hypoalergiczne i łagodne, jak kosmetyki. Czasy intensywnego odkażania z pomocą silnych środków odeszły do lamusa. Trzeba unikać wszelkich podrażnień i uczuleń, a ewentualne zagrożenia mikrobiologiczne pokonasz wysoką temperaturą prania.

Musisz zastosować specjalne odplamiacze? To potem wypierz rzeczy drugi raz już w łagodnych środkach.

Po umyciu górnych partii ciała chorego zawsze zmieniaj miskę z wodą i ręcznik.

Umyte i osuszone części ciała zawsze zabezpieczaj ręcznikiem lub kocykiem, by ochronić podopiecznego przed wyziębieniem.

Generalnie okrywanie i uważność są kluczowe w dobrze wykonywanych zabiegach. Pamiętaj choćby o prawie do intymności chorego - zawsze miej to na uwadze i zapewniaj jej tyle, ile to możliwe.

Po wykonaniu zabiegach higienicznych, przybory jednorazowego użytku i rękawiczki od razu wyrzuć, a pozostałe rzeczy uprzątnij, umyj i zabezpiecz do ponownego wykorzystania.

Odleżyny - uwaga na plecy, pośladki, kończyny

Odleżyny powstają najczęściej w miejscach, w których skóra jest wyjątkowo cienka oraz bliska kości, gdyż jest wtedy bardziej narażona na ucisk. Wiele zależy od tego, jak rozkłada się ciężar ciała - przykładowo osoby jeżdżące na wózku są narażone na odleżyny w innych miejscach, niż osoby leżące.

Najczęściej odleżyny pojawiają się na plecach w okolicach kości krzyżowej, ale też łopatek, na pośladkach, piętach, kostkach, czasem na łokciach, ale też w miejscach pozornie bezpiecznych, jeśli pacjent niekorzystnie leżał, zbyt długo nie zmienił pozycji itd.

Podczas mycia ciała warto pamiętać, że osuszanie zawsze powinno się prowadzić w takiej samej kolejności jam wcześniej mycie. Myjąc klatkę piersiową, nie zapomnij o skórze pod piersiami u kobiet. aby dokładnie umyć skórę pod piersiami u kobiet.

Jeśli są fałdy brzuszne na brzuchu, nie zapominamy o starannym osuszeniu każdego fragmentu. Gdy skóra jest już sucha, wymaga jednak zabezpieczającego natłuszczenia, choćby oliwką.

Jeżeli pacjent jest leżący, podczas mycia pleców i pośladków trzeba ułożyć go na boku. Jeśli pozwala na to stan zdrowia, chorego można posadzić.

Łóżko przykryj ręcznikiem, wykorzystaj myjkę lub gąbkę do mycia ciała (pamiętając o jej częstej wymianie i dezynfekcji) całą powierzchnię pleców, następnie pośladki oraz szparę pośladkową i okolice odbytu, zawsze w kierunku od spojenia łonowego do odbytu.

Do umycia nóg zmień wodę i ręcznik. Mycie kończyn dolnych rozpocznij od stóp, przechodząc ku pachwinom. Myjąc stopy zawsze zwracaj uwagę na stan skóry między palcami (np. możliwość występowania grzybicy).

Zapobiegaj zrogowaceniom naskórka pięt, najlepiej wykorzystując do tego specjalne preparaty.

Nie zapominaj o starannej pielęgnacji paznokci dłoni i stóp - wprawdzie rzadko w ich okolicy powstają odleżyny, ale są inne zagrożenia, jak choćby podrapanie się czy grzybica.

Paznokcie warto moczyć kilka minut przed czyszczeniem i obcinaniem. Szczotkuj je miękką szczoteczką.

Paznokcie dłoni obcinaj delikatnie, zaokrąglając, następnie opiłowuj pilniczkiem.

Paznokcie stóp obcinaj "na prosto", bez zaokrąglania, najlepiej cążkami. Również opiłowuj, by nie zostawić nierówności.

Dla chorego ważne jest, by proces mycia przebiegał sprawnie. Dobrze, gdy czuje twoją pewność ruchów i czynności. Nie zmienia to jednak faktu, że zawsze ważna jest ostrożność, delikatność i obserwowanie reakcji osoby mytej. Zwłaszcza gdy sygnały mogą być wyłącznie niewerbalne.

Pielęgnacja skóry osoby obłożnie chorej - kosmetyki

Skóra po umyciu zawsze wymaga zabezpieczenia kremem lub balsamem. Tak jak same środki do mycia, tak i te po zabiegu, powinny być przeznaczone do zapobiegania odleżynom - odpowiednie preparaty znajdziesz w aptece, podpowie ci farmaceuta, co wybrać.

Poza pielęgnacją okolic intymnych, zwykle sprawdzają się też kosmetyki hypoalergiczne dla dzieci.

Czym smarować odleżyny, jeżeli się pojawią? W takim przypadku preparaty kosmetyczne powinny być dobrane w porozumieniu z lekarzem lub pielęgniarką. Przy niewielkich, wczesnych zmianach możesz też poradzić się w aptece, co stosować leczniczo, a ewentualny wybór skonsultować z lekarzem przy najbliższej okazji.

Eliza Dolecka