W domu, bez stresu i skomplikowanych badań. Nowy sposób na rozpoznanie alzheimera?

Badacze z Mass General Brigham, którzy opracowali innowacyjne testy węchowe ponoć pomocne we wczesnym rozpoznawaniu chorób demencyjnych, twierdzą, że "nos wie", kiedy mamy problem i dzieli się tą wiedzą. Będą łatwe, domowe testy w chorobie Alzheimera?

• Ludzki nos może ostrzegać przed demencją na lata przed pojawieniem się pierwszych objawów? Wiele wskazuje na to, że tak.
• Węch zmienia się z wiekiem, również przy naturalnym procesie starzenia, jednak w alzheimerze i innych schorzeniach neurodegeneracyjnych zmiany są charakterystyczne i możliwe do rozróżnienia.
• Naukowcy z Mass General Brigham opracowali innowacyjne testy węchowe, które mogą ułatwić diagnostykę zaburzeń poznawczych. Wyniki badań są obiecujące dla skuteczniejszej walki z chorobą Alzheimera i innymi schorzeniami neurodegeneracyjnymi.
• Dr Albers i jego zespół od lat badają, czy dysfunkcja węchu może służyć jako wczesny wskaźnik ryzyka rozwoju chorób neurodegeneracyjnych.
• Celem badaczy jest test, który nie dość, że odznacza się wysoką skutecznością, to jeszcze można go przeprowadzić w domu, dyskretnie, z wyeliminowaniem stresu związanego z wizytą w placówce medycznej.

Alzheimer - zaburzenia węchu przed utratą pamięci

Postęp nauki i medycyny w zakresie rozpoznawania i leczenia chorób neurodegeneracyjnych jest wciąż niewystarczający, a zastosowanie w praktyce odkryć badaczy rozczarowuje.

Co chwila pojawiają się nowe kierunki badawcze, sugestie dotyczące diagnostyki, leczenia, a nawet przyczyn, jak teoria o podłożu immunologicznym alzheimera.

Naukowcy z Mass General Brigham opracowali testy węchowe, które pozwalają ocenić zdolność do rozróżniania, identyfikowania i zapamiętywania zapachów. Uczestnicy badania wąchali specjalne etykiety zapachowe umieszczone na karcie, a wyniki testu dostarczyły cennych informacji na temat ich funkcji poznawczych.

U osób z problemami demencyjnymi występowały charakterystyczne zaburzenia węchu, co pozwala podejrzewać, że w ten sposób można wstępnie diagnozować alzheimera i inne choroby.

Związek między zmysłem węchu a funkcjami poznawczymi jest obserwowany przez naukowców od lat. Okazuje się, że uszkodzenie receptorów węchowych może być jednym z pierwszych objawów chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera czy parkinsonizm. Subtelna utrata węchu, często niezauważana przez pacjentów, może być sygnałem ostrzegawczym, który pozwala na wczesne rozpoznanie problemu i podjęcie odpowiednich działań.

Co ważne, test można przeprowadzić w domowym zaciszu, co eliminuje stres związany z wizytą w placówce medycznej.

Wczesne wykrycie upośledzenia funkcji poznawczych może pomóc nam zidentyfikować osoby, które są zagrożone chorobą Alzheimera i interweniować na wiele lat przed wystąpieniem objawów pamięci

– podkreśla jeden z autorów badania, dr Mark Albers z Laboratorium Neurotranslacji Węchowej, McCance Center for Brain Health i Wydziału Neurologii w Massachusetts General Hospital.

Zaburzenia węchu i demencja – wiarygodny test

Od czasu pandemii COVID-19 chyba wszyscy już wiemy, że atak na mózg objawia się zaburzeniami węchu. Okazuje się jednak, ze w zależności od przyczyny, objawy są inne i potencjalnie możliwe do rozróżnienia.

Dr Albers i jego zespół od lat badają, czy dysfunkcja węchu może służyć jako wczesny wskaźnik ryzyka rozwoju chorób neurodegeneracyjnych. Ich test, wykorzystywany w najnowszym badaniu, to efekt wieloletniej pracy i zaangażowania w poszukiwanie innowacyjnych metod diagnostycznych.

W badaniu wzięli udział uczestnicy w różnym wieku (55+ do 90 lat), posługujący się różnymi językami (angielskim i hiszpańskim), zarówno osoby zdrowe, z subiektywnymi dolegliwościami poznawczymi (czyli zgłaszający problemy z pamięcią), jak i osoby z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi.

Niezależnie od zmiennych, jak wiek, komunikacja, sposób przeprowadzenia testu (z asystentem lub bez), wyniki były takie same.

Sprawdź: Pogorszenie pamięci - przyczyny

Zobacz galerię 8 zdjęć

Alzheimer - wygodny, dyskretny test domowy

Okazało się, że osoby starsze z łagodnymi zaburzeniami poznawczymi osiągały gorsze wyniki w zakresie wyczuwania i identyfikacji zapachów w porównaniu z osobami starszymi, które były w pełni sprawne poznawczo. 

- Naszym celem było opracowanie taniego, nieinwazyjnego testu, który można wykonać w domu – podkreśla dr Albers.

Naukowcy mają świadomość, że wielu pacjentów do lekarza zgłasza się zbyt późno, zaprzeczając objawom choroby, nie dowierzając im, stresując się ewentualnymi testami u lekarza. Przesiewowe testy domowe to nadzieja, że osoby potrzebujące wsparcia trafią do lekarza szybciej. Nie mamy skutecznych leków na choroby demencyjne, ale możemy spowalniać ich rozwój i poprawiać jakość życia chorych.

Wyniki badania opublikowane w czasopiśmie "Scientific Reports" są obiecujące, ale naukowcy podkreślają, że to dopiero początek drogi. Konieczne są dalsze badania, które pozwolą ostatecznie potwierdzić skuteczność testów węchowych w przewidywaniu spadku funkcji poznawczych i rozwoju chorób neurodegeneracyjnych.

Dr Albers przewiduje, że po ostatecznej weryfikacji, test znajdzie zastosowanie nie tylko we wczesnym rozpoznawaniu chorób, ale też w badaniach klinicznych (np. do sprawdzania skuteczności leków) oraz do oceny postępu/zahamowania choroby.

Eliza Dolecka