Sypialnia dla seniora

2019-10-09 12:04

Sypialnia seniora powinna sprzyjać komfortowi snu nocą, lecz także tworzyć dobre warunki do drzemki czy biernego wypoczynku za dnia. Jak urządzić sypialnię dla seniora? Podpowiadamy, na co zwrócić uwagę, remontując lub aranżując wnętrze z myślą o potrzebach dojrzałego użytkownika.

Sypialnia dla seniora — Autor: Getty Images

Spis treści

Sypialnia dla seniora - kluczowe zasady aranżacji
Sypialnia dla seniora - wybór podłogi
Sypialnia dla seniora - kolor i struktura ścian
Sypialnia dla seniora - jak dobierać oświetlenie?
Sypialnia dla seniora - zadbaj o dobry klimat
Sypialnia dla seniora - szafa, komoda, czyli przechowywanie
Sypialnia dla seniora - postaw na wygodne i bezpieczne łóżko

Podstawą aranżacji każdej sypialni jest oczywiście wygodne łóżko, dopasowane do indywidualnych potrzeb użytkownika czy użytkowników. Nie musi mieć stelażu rehabilitacyjnego, chyba że istnieje ku temu realny powód. Powinno być natomiast wyposażone w odpowiedni materac umieszczony na wysokości ułatwiającej wstawanie.

Przyda się tu także szafka nocna z blatem umieszczonym tak, by łatwo było odstawić szklankę z wodą albo filiżankę herbaty. Ponieważ właśnie w sypialni na ogół przechowuje się ubrania, warto, by stanęła tu komoda ułatwiająca rozeznanie się z zasobach bielizny czy podkoszulków, a także obszerna szafa – najlepiej z systemem przechowywania, który pomoże efektywnie zorganizować garderobę bez względu na jej specyfikę. Nim jednak przejdziemy do szczegółów wyposażenia, zajmijmy się kwestiami bazowymi, czyli wykończeniem pomieszczenia.

Sypialnia dla seniora - kluczowe zasady aranżacji

Remontując czy aranżując sypialnię z myślą o seniorze, należy założyć, że pomieszczenie w kolejnych latach może służyć osobie zarówno relatywnie sprawnej i aktywnej, jak i człowiekowi dotkniętemu określonymi chorobami czy niepełnosprawnościami. Wierząc w najbardziej optymistyczny scenariusz, warto się zawczasu przygotować na ten pesymistyczny – zadbać o rozwiązania, które w razie potrzeby pozwolą dostosować pomieszczenie także do tzw. szczególnych potrzeb.

Ponadto, biorąc pod uwagę zarówno warunki życia w Polsce (w tym poziom emerytur), a także nasilającą się z wiekiem niechęć do podejmowania wysiłków związanych z remontem, wszelkie prace warto dobrze zaplanować, a następnie przeprowadzić z troską o wysoką jakość wykorzystanych materiałów i staranność wykonania prac. Dzięki temu spadnie ryzyko prowadzenia w przyszłości szeroko zakrojonego remontu (mowa tu np. o wykuwaniu szerszych otworów drzwi z myślą np. o wózku, a nie o odświeżaniu ścian) w mieszkaniu osoby np. obłożnie chorej lub po prostu bardzo wiekowej.

Sypialnia dla seniora - wybór podłogi

Od sypialni każdy człowiek oczekuje pewnej przytulności. Z tego powodu częstym wyborem wykończenia podłogi również do sypialni dla seniora jest puszysta wykładzina. Co więcej, niekiedy układa się ją na dodatkowej macie podnoszącej wrażenie miękkości, a także tworzącej dodatkową izolację termiczną i akustyczną.

Choć jest to rozwiązanie bez wątpienia atrakcyjne, może się okazać mało praktyczne. Utrudnia bowiem utrzymanie tak ważnej tu czystości – od kurzu i alergenów po zabrudzenia, jakie mogą się pojawić w związku z chorobą lub rekonwalescencją. Z tego powodu do sypialni warto polecić podłogi twarde, najlepiej z naturalnego drewna lub jego pochodnych (deski, parkiet, mozaika, deska wielowarstwowa) – ciepłe w dotyku i poddające się renowacji.

Oczywiście przy łóżku albo pośrodku pomieszczenia może się znaleźć niewielki dywan, najlepiej nieprzystawiony żadnym ciężkim meblem, tak by było możliwe wyniesienie do do wytrzepania albo wyprania – choćby w wannie (mniejsze rozmiary) lub w specjalistycznym zakładzie (większe albo bardziej zabrudzone). A jeśli mimo wszystko wykładzina dywanowa, to raczej twarda (by w razie czego nie utrudniała poruszania się o balkoniku lub na wózku), z krótkim włosem i z włókien impregnowanych.

Sypialnia dla seniora - kolor i struktura ścian

Ściany w sypialni dla seniora warto wykończyć farbą o podwyższonej odporności na szorowanie – lateksową lub jeszcze lepiej ceramiczną – a nie zwykłą akrylową. Dzięki temu nie będą się kurzyły ani przyjmowały plam, pozwolą zmywać „cienie”, jakie powstają nad łóżkiem albo przy kaloryferze, a także okażą się bardziej odporne na zarysowania, które mogą powstawać przy codziennym użytkowaniu wnętrza.

A co z modnymi tapetami i fototapetami? Farba jest lepszym od nich wyborem o tyle, że ewentualne odmalowanie wnętrza w przyszłości będzie wymagało znacznie mniejszych nakładów czasu i pracy niż zdzieranie starych tapet oraz docinanie i naklejanie nowych. Aranżując mieszkanie dla seniora warto zaś myśleć i w tych kategoriach.

Elementem uatrakcyjniającym wygląd ściany mogą stać się panele akustyczne, obecnie wykonywane w pięknych formach m.in. z różnokolorowych włókien przypominających aksamit oraz z naturalnego drewna. Panele takie z jednej strony usuwają z wnętrza szumy, a z drugiej – poprawiają rozchodzenie się dźwięku. Dzięki temu wyciszają sypialnię, a jednocześnie ułatwiają rozumienie dialogów filmowych czy audycji w radiu bez konieczności podgłaśniania – nieraz kłopotliwego dla pozostałych domowników czy sąsiadów.

Sypialnia dla seniora - jak dobierać oświetlenie?

Kwestię oświetlenia warto gruntownie przemyśleć na etapie planowania remontu, jako że rozmieszczenie lamp ściśle wiąże się z przebiegiem instalacji. To o tyle istotne, że oprócz oświetlenia ogólnego – lampy czy żyrandola pod sufitem – przyda się tu także oświetlenie funkcjonalne: lampki po dwóch stronach albo wokół dużego lustra, gdy sypialnia służy także jako garderoba lub gabinet urody (z toaletką), a także jedna lub dwie lampki nocne.

Obecnie w roli tych ostatnich coraz częściej występują kinkiety (lampy ścienne) z ruchomym ramieniem i półprzejrzystym abażurem, które pozwalają wygodnie dostosować pozycję lampy np. do czytanej książki. Niektóre modele oprócz ramienia z abażurem mają też malutką lampkę LED na giętkim drucie. Wówczas główna lampa służy do delikatnego rozświetlenia wnętrza wieczorem lub w nocy oraz do tworzenia nastroju, a lampka LED do czytania.

Czytaj też: Dbaj o OCZY i zapewnij sobie prawidłowe OŚWIETLENIE

Oba typy tych kinkietów są warte polecenia, gdyż nie zabierają miejsca na stoliku nocnym, a przy tym likwidują ryzyko przypadkowego przewrócenia czy strącenia lampki nocnej. Przy okazji remontu w sypialni dla seniora do takich kinkietów można doprowadzić instalację elektryczną ukrytą w ścianie. Rozwiązaniem mniej eleganckim, za to łatwym do wprowadzenia bez większego remontu, są kinkiety z przewodem prowadzonym po ścianie i włącznikiem zamontowanym na kablu albo korpusie lampy, a nie w ścianie.

Wygodnym rozwiązaniem do sypialni dla seniora i nie tylko jest dodatkowy włącznik oświetlenia ogólnego umieszczony przy łóżku. Wówczas osoba, która zapomniała zgasić górne światło albo po prostu zmieniła plany i zamiast wyciągnąć się na kwadrans chciałaby się zdrzemnąć przez godzinę nie musi się zrywać. To szczególnie istotne w przypadku osób zmagających się z problemami z zasypianiem.

W czasie większego remontu warto wykonać w sypialni instalację analogiczną do tych, które znamy z klatek schodowych. Alternatywą dla kucia może się okazać elektroniczny moduł sterujący, wmontowany do puszki z włącznikiem światła przy drzwiach. Wówczas wchodząc do pokoju zapalimy światło tak jak zawsze – naciskając klawisz, z kolei zgasimy je lub ponownie zapalimy za pomocą pilota leżącego np. na stoliku nocnym.

Sypialnia dla seniora - zadbaj o dobry klimat

Sypialnia (nie tylko) dla seniora powinna być pomieszczeniem widnym, ale wolnym od nadmiaru słońca, a latem także od upału. O ile jest to możliwe, warto ją więc wybrać na nią pomieszczenie z ekspozycją południową. A gdy warunki mieszkania na to nie pozwalają, należy sięgnąć po odpowiednie osłony okienne oraz urządzenia poprawiające warunki temperatury i wilgotności.

W przypadku wystawy południowej, a nawet zachodniej, ratunek przed nagrzewaniem sypialni przyniosą tzw. markizy pionowe – jest to rodzaj rolet wykonanych z drobniutkiej siatki, montowanych po zewnętrznej stronie szyby.

Ponieważ zatrzymują promieniowanie słoneczne za oknem, a nie w pomieszczeniu (jak tradycyjne rolety), okazują się wyjątkowo skuteczne. A gdy problem nasłonecznienie nie jest aż tak znaczny, wystarczą zasłony zaciemniające albo zwykłe zasłony dekoracyjne uzupełnione o rolety (standardowe, typu dzień-noc albo plisowane), jednak wykonane z tkaniny o niskiej przepuszczalności światła.

W trosce o nieutrudniony dostęp do klamki okna oraz o skuteczność wietrzenia, zamiast rolet wolno wiszących warto wybrać te z prowadnicami – poruszające się w świetle szyby lub blisko jej krawędzi.

Odpowiednią jakość powietrza w sypialni pomogą uzyskać urządzenia takie jak oczyszczacze powietrza, nawilżacze powietrza, jonizatory i klimatyzatory albo ich wielofunkcyjne hybrydy. Zakres funkcji urządzenia należy dobrać do warunków wnętrza i wyzwań, jakie się tam pojawiają. Przykładowo, w mieszkaniu raczej chłodnym także latem nie będzie potrzebna funkcja klimatyzatora, często notowane silne stężenie smogu w okolicy może natomiast skłonić do zakupu oczyszczacza powietrza.

Warto dodać, że wsparciem dla tego rodzaju urządzeń mogą być ściany wymalowane farbą ceramiczną oczyszczającą powietrze, albo zasłony filtrujące powietrze.

Czytaj też: Rośliny oczyszczające powietrze: lista skutecznych roślin według NASA

Sypialnia dla seniora - szafa, komoda, czyli przechowywanie

W sypialni dla seniora trzeba zadbać o strefę przechowywania podobnie jak w każdej innej – jednak właśnie tu sprawa ma szczególne znaczenie. Powody są dwa. Po pierwsze stałe miejsce dla bielizny i odzieży daje nie tylko gwarancję utrzymania porządku, ale też pewność, że mimo słabnących z biegiem dekad zmysłów użytkownik bez trudu znajdzie wszystkie potrzebne rzeczy. A po drugie przemyślana organizacja przechowywania zagwarantuje wygodny dostęp do ubrań mimo upływu lat i pogarszającej się sprawności.

Podstawą dobrej organizacji przechowywania ubrań jest dobrze znany zestaw – szafa i komoda. Oczywiście oba meble mogą zostać zintegrowane np. w postaci zabudowy z przesuwnymi drzwiami, za którymi znajdzie się m.in. moduł z szufladami. Szuflady są o tyle wygodne, że pozwalają w prosty sposób segregować bieliznę oraz te rodzaje ubrań, których nie trzeba przechowywać na wieszakach.

W mieszkaniach osób młodych podkoszulki, tiszerty, swetry, bluzy czy odzież sportowa często ląduje w różnego rodzaju niezależnych pojemnikach. Są one jednak mniej wygodne od szuflad, dlatego w mieszkaniu dla seniora pojemniki takie najlepiej wykorzystywać tylko do przechowywania rzeczy używanych sezonowo albo rzadko wykorzystywanych.

Szuflady komody można zaopatrzyć w tzw. organizery, czyli różnego typu podziały przestrzeni, które ułatwią utrzymanie porządku w dowolnego rodzaju zbiorach – od biżuterii i zegarków przez drobne sztuki odzieży jak apaszki czy krawaty po równe stosiki starannie złożonych ubrań.

Aby zminimalizować ryzyko przytrzaśnięcia palców, a także ułatwić seniorowi w podeszłym wieku korzystanie z komody, warto upewnić się, czy szuflady zostały zamontowane na prowadnicach z tzw. cichym domykiem, czyli mechanizmem spowalniającym ruch szuflady tuż przed całkowitym zamknięciem i samoczynnie domykającym ją w wolniejszym tempie.

Samą komodę z kolei – jeśli jest to współczesny mebel, znacznie lżejszy i mniej stabilny od jego XX-wiecznych i dawniejszych przodków – należy przymocować do ściany, by nie przewrócił się, jeśli posłuży za punkt oparcia w chwili utraty równowagi.

Wnętrze szafy dla seniora daje duże pole do popisu w kwestii organizacji przechowywanie. Drążek i półki to zaledwie punkt wyjścia – zwłaszcza że coraz częściej półki wysuwają się na prowadnicach jak szuflady, a drążek ma postać pantografu, dzięki czemu można go w prosty sposób opuścić, by bez wysiłku sięgnąć po zawieszone wysoko ubrania.

Pantograf ułatwia wykorzystanie wysokości szafy, a zwłaszcza zabudowy, dostosowanej do wymiarów wnętrza. Wysuwane półki, szuflady czy kosze z kolei umożliwiają lepsze zagospodarowanie jej głębokości. Równolegle rozwijane są rozwiązania do małych przestrzeni, takie jak drążki prostopadłe do pleców szafy, pozwalające wprowadzić wieszaki nawet do płytkich mebli.

Na rynku nie brakuje też rozwiązań pozwalających w wygodny sposób zorganizować przechowywanie najróżniejszych typów odzieży. Do bardziej popularnych należą wysuwane wieszaki na spodnie (mają formę „wideł” - na każdym z wielu zębów może zawisnąć jedna para), półki na buty, przegrody do podziału przestrzeni szafy, dodatkowe drążki podwieszane pod głównymi (po to, by obok płaszczy czy sukienek mogły zawisnąć na dwóch poziomach krótkie żakiety, marynarki i kurtki).

Czytaj też: Spodnie damskie dla dojrzałych – alternatywa dla spódnic i sukienek

Czytaj też: Żakiety damskie dla dojrzałych – stylizacje biznesowe i wizytowe

Czytaj też: Spódnice dla dojrzałych pań – jak wybierać, by wyglądać korzystnie?

Sypialnia dla seniora - postaw na wygodne i bezpieczne łóżko

Centralnym elementem wyposażenia sypialni dla seniora jest oczywiście łóżko. Stereotypowe wyobrażenie widziałoby w tej roli sprzęt dobrze nam wszystkim znany z amerykańskich filmów – ze sterowanym elektrycznie stelażem, w którym można dowolnie regulować nachylenie materaca w części pod głową, korpusem, udami i podudziami.

Jest to tzw. łóżko rehabilitacyjne, zalecane osobom, które ze względu na stan zdrowia większość czasu spędzają w pozycji leżącej. Gdy nie ma bezpośrednich wskazań do zakupu (albo wypożyczenia w cenie ok. 150 zł/mies.) takiego sprzętu, w roli łóżka dla seniora doskonale sprawdzi się bardziej tradycyjny mebel, jednak o kilku istotnych parametrach.

Kluczową sprawą jest wysokość łóżka, wpływająca przede wszystkim na łatwość wstawania. Na rynku można znaleźć różne modele, przeważnie jednak „łóżka dla seniora” mają dno na wysokości od 32 do 40 cm. Do tego dochodzi materac o grubości co najmniej 20 cm, tak że kompletne łóżko ma od 52 do 60 cm wysokości, zatem więcej niż np. krzesło (przeważnie 48 cm). Wstawanie z takiego łóżka polega bardziej na delikatnym zsuwaniu się na podłogę niż dźwiganiu w górę, co przy obniżonej motoryce ma duże znaczenie.

Czytaj też: Łóżko specjalne: tego wymaga opieka nad przewlekle chorym w domu

Warto dodać, że wysokość dna łóżka można w pewnym zakresie regulować także w tradycyjnych meblach. W jaki sposób? Albo przenosząc wyżej ramę, na której wspiera się właściwy stelaż pod materac (przeważnie mają postać zespołu szczebli), albo przedłużając nogi, np. poprzez podłożenie stabilnych, szerokich klocków drewna.

O ile na zakup regulowanego stelaża z napędem należy decydować się wówczas, gdy powstanie realna potrzeba, o tyle zawsze warto zainwestować w wysokiej jakości materac. Dobrze, gdy ma konstrukcję współpracującą z ruchomym stelażem oraz wypełnienie antyodleżynowe – to może się przydać w przyszłości.

Czytaj też: Odleżyny: jak zapobiegać i leczyć rany na skórze

Należy zadbać, aby jego budowa wewnętrzna oraz odpowiednio wykonany pokrowiec sprzyjały wentylowaniu materaca i odprowadzaniu wilgoci. Co jednak najważniejsze, materac dla seniora nie powinien być zbyt miękki – twardszy jest zdrowszy dla kręgosłupa, ponadto ułatwia zmianę pozycji oraz wstawanie.

Czytaj też: Zwyrodnienie kręgosłupa: materac i poduszka ortopedyczna pomocne w walce z bólem

A ponieważ twardość łóżka jest odczuciem dość subiektywnym, nie ma innej metody wyboru materaca niż leżenie przez parę dobrych minut na kilku czy nawet kilkunastu modelach prezentowanych w sklepie. Aby nie popełnić błędu przy zakupie, warto więc postarać się przekonać seniora do przełamania wstydu i samodzielnego wyboru najlepszej propozycji dla siebie.

A co w przypadku par? Najlepiej zdecydować się na dwa oddzielne materace – być może o wyraźnie różnych parametrach – połączone w całość za sprawą pokrowców spinanych zamkiem błyskawicznym.

Do materaca można dobrać kilka przydatnych akcesoriów. Była już mowa o pokrowcu; jego głównym zadaniem jest chronić materac przed szybkim przetarciem oraz zabrudzeniami (pokrowce można zdejmować i prać w pralce). Istnieją także pokrowce wodoodporne, chroniące materac np. w razie nietrzymania moczu. Komfort snu podnoszą z kolei tzw. topmaterace lub materace wierzchnie, czyli kilkucentymetrowej grubości maty nakładane na właściwy materac, które dają użytkownikowi wrażenie miękkości i przytulności.

Uzupełnieniem zdrowego materaca powinna stać się poduszka ortopedyczna, której zadaniem jest utrzymać głowę i szyję w najdogodniejszej dla kręgosłupa pozycji, z zachowaniem naturalnej krzywizny zwanej lordozą szyjną. W trosce o komfort termiczny użytkowników warto zakupić kołdrę typu lato-zima (inaczej: cztery pory roku), tzn. złożoną z dwóch warstw różnej grubości, spinanych na zatrzaski. Uzupełnieniem takiej kołdry mogą się stać wełniane lub polarowe koce czy pledy.

Na szafce nocnej powinien się znaleźć budzik z wyraźną tarczą lub dużym wyświetlaczem cyfrowym. Dobrze, gdy ma wbudowane radio – rozwiązanie takie docenią osoby zmagające się z problemami z zasypianiem lub bezsennością.

Przede wszystkim jednak na blacie musi być wolne miejsce na odłożenie książki czy komputera albo odstawienie filiżanki z napojem. W sąsiedztwie szafki nocnej może się znaleźć taca na wysokich nóżkach, przeznaczona do jedzenia śniadań albo pracy z komputerem w łóżku.

Czytaj też: Zdrowy sen: 9 rad, jak dobrze spać

W trosce o komfort przebywania w łóżku, warto je zaizolować od chłodnego muru. Jeśli łóżko przylega do niego dłuższym bokiem, rozwiązaniem może być szeroka deska przykręcona do ściany. A jeśli krótszym – zagłówek, twardy (np. drewniany) lub lepiej tapicerowany (koniecznie ze zdejmowanym do prania pokryciem). Zależnie od potrzeb użytkownika meblowi mogą towarzyszyć także akcesoria ułatwiające podciąganie się czy wstawanie, np. drewniana poręcz albo metalowa konstrukcja z tzw. lejcami lub drabinką.

A jak ustawić łóżko w pokoju? To zależy przede wszystkim od indywidualnych preferencji użytkownika (i oczywiście od rozkładu pomieszczenia). Osobom relatywnie sprawnym można jednak proponować usytuowanie go w taki sposób, by nie było widoczne od drzwi sypialni. Z kolei senior spędzający w łóżku większość czasu powinien dobrze widzieć wchodzących do pokoju, a jednocześnie móc wyglądać przez okno i zerkać w telewizor.

To oczywiście sytuacja modelowa, nie zawsze możliwa do osiągnięcia. Dlatego nie wolno zapominać o podmiotowości każdego człowieka i samego seniora zapytać o to, czy określone ustawienie łóżka odpowiada jego potrzebom.