Bóle stawów u seniora - przyczyny

Bóle stawów mogą nam dokuczać niezależnie od wieku, jednakże często dotyczą szczególnie osób starszych. Niektóre dolegliwości stawowe mają związek z kontuzjami i urazami, inne wynikają z przeciążeń, które są związane z nadwagą czy wykonywanym zajęciem. Są też takie, będące następstwem chorób przewlekłych. Sprawdź, jakie schorzenia powodują bóle stawów i jak sobie z nimi radzić.

Spis treści

1. Bóle stawów u seniora - choroba zwyrodnieniowa
2. Bóle stawów u seniora - dyskopatia
3. Bóle stawów u seniora - atak korzonków
4. Bóle stawów u seniora - dna moczanowa

Bóle stawów u seniora - choroba zwyrodnieniowa

Pod wpływem urazów i obciążeń chrząstka pokrywająca powierzchnie kości stawów staje się chropowata. Po latach może dojść do jej całkowitego zaniku, wtedy „gołe” kości ocierają się o siebie. Grubieje warstwa podchrzęstna i tworzą się w niej liczne jamki wypełnione śluzowatą tkanką. To zmienia kształt stawu i może prowadzić np. do skrócenia nogi lub deformacji palców dłoni. Staw traci stabilność. W miejscu dawnej granicy między kością a chrząstką stawową wyrastają osteofity. Te chrzęstne i kostne wyrośla nie tylko zniekształcają staw, ale też ograniczają jego ruch i powodują ból podczas poruszania. Może się też pojawić zapalenie błony maziówkowej, przykurcz więzadeł, torebek stawowych oraz mięśni.

• Co robić?

Na początku choroby dobre efekty dają maści i żele o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym (np. Diclofenac, Piroxicam). Trzeba je wcierać w skórę 4, 5 razy dziennie, tym częściej, im więcej jest tkanki tłuszczowej wokół stawu. Kolejnym krokiem jest przyjmowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, np. Ibuprofenu, Naproxenu, Meloxicamu, Ketoprofenu. Niestety mogą one podrażniać błonę śluzową żołądka i dwunastnicy, szkodzić nerkom i wątrobie.

Profilaktycznie warto pić tran, który opóźnia procesy degeneracji tkanki chrzęstnej i wzmacnia naturalne mechanizmy naprawcze organizmu. Jeśli z bólem pojawia się obrzęk stawu (co oznacza stan zapalny), można stosować zimne okłady lub natryski. Gdy nie ma obrzęku, lepsze są ciepłe kąpiele. Do wody o temperaturze 36-38ºC warto dodać olejki eteryczne i kamforę lub sól siarczkową (do kupienia w aptece), która wzmacnia chrząstkę.

Bóle stawów u seniora - dyskopatia

Wypadanie dysków, czyli płaskich, okrągłych poduszeczek oddzielających kręgi tworzące kręgosłup, to częsta przyczyna bólu. Gdy dysk wysunie się spomiędzy kręgów, uciska na nerwy przechodzące przez kanał kręgowy lub wychodzące z niego. To wywołuje paraliżujący ból. Przyczyną kłopotów z dyskiem są słabe mięśnie grzbietowe, pogłębiające się wady postawy oraz znaczna nadwaga i otyłość. Jeśli zdarzy się, że dysk się wysunie, należy zażyć lek przeciwbólowy i rozgrzać obolałą okolicę np. poduszką elektryczną, termoforem. Jeśli ból nie mija, trzeba udać się do lekarza.

• Co robić?

Pomóc może przyjęcie odpowiedniej pozycji. Gdy dyskopatia dotyczy odcinka lędźwiowego, trzeba przyjąć tzw. pozycję krzesełkową: leżymy na plecach z nogami zgiętymi pod kątem prostym w stawach biodrowych i kolanowych, z łydkami opartymi na kilku poduszkach czy stołku (tak jakbyśmy się przewrócili na plecy, siedząc na krześle). Pod kark należy podłożyć niewielki wałek.

Gdy dyskopatia dotyczy odcinka szyjnego lub piersiowego, trzeba ułożyć się wygodnie na plecach i podłożyć pod odcinek lędźwiowy niewielką poduszkę, a pod kark – wałek. Chodzi o to, by kręgosłup ułożony był w kształt litery S.

Bóle stawów u seniora - atak korzonków

Popularne korzonki są pęczkami włókien nerwowych, które odchodzą od rdzenia kręgowego pomiędzy jego poszczególnymi kręgami. Występują parami – po dwa z prawej i z lewej strony rdzenia. Takie ich umiejscowienie sprawia, że są bardzo wrażliwe na wszelkie zmiany stanu zdrowia zarówno kręgosłupa, jak i jego najbliższej okolicy.

Ucisk na korzonki nerwowe powoduje silne dolegliwości, mające charakter nerwobólu. Ze względu na rozmieszczenie włókien nerwowych ból może pojawiać się zarówno w okolicy lędźwiowej, jak i na wysokości klatki piersiowej czy szyi. Dlatego też wyróżnia się:

1. Rwę ramienną – ból promieniuje od szyi do ramienia i dalej przechodzi do końca ręki. Często występują dokuczliwe mrowienia i drętwienia, niedowłady oraz przykurcze mięśni.
2. Rwę kulszową – ból pojawia się w odcinku lędźwiowym, pośladkach, biegnie wzdłuż nogi aż do palucha. Pojawiają się mrowienia, niedowłady oraz przykurcze mięśni.
3. Rwę udową – ból jest umiejscowiony w odcinku lędźwiowym i krzyżowym, przebiega po przedniej ścianie nogi. Pojawiają się niedowłady, przykurcze mięśni oraz drętwienie.

• Co robić?

Każdy atak korzonków wymaga konsultacji z lekarzem. Zanim do niego dotrzemy, warto położyć się na twardym podłożu, lekko ugiąć w kolanach nogi i podsunąć pod kolana zrolowany koc czy poduszkę. W zależności od zaawansowania i przyczyn choroby lekarz może zalecić przyjmowanie leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych, rozkurczowych oraz fizykoterapię, masaże, czasem ćwiczenia na wyciągu, zastrzyki domięśniowe, noszenie usztywniającego gorsetu.

Jeżeli taka terapia nie daje dobrych rezultatów, konieczna bywa interwencja neurochirurga, który usunie przyczynę ucisku na korzeń nerwowy lub worek oponowy, w którym znajduje się rdzeń kręgowy

Bóle stawów u seniora - dna moczanowa

Nazywana jest podagrą lub artretyzmem. Znana jest od starożytności, ale wciąż nie ma na nią skutecznego leku. Jedynym ratunkiem jest umiar w jedzeniu mięsa i piciu alkoholu oraz przyjmowanie odpowiednich leków. Choroba uznawana jest za defekt przemiany materii. Często jest związana ze sposobem odżywiania się – jedzeniem dużych ilości mięsa, zwłaszcza wieprzowiny, potraw tłustych, bogatych w białko oraz z nadużywaniem alkoholu. Ale może się również rozwinąć po źle przeprowadzonej kuracji odchudzającej czy dłuższej głodówce.

Jej istotą jest nadmierne wytwarzanie w organizmie kwasu moczowego. Jeżeli organizm nie może się go pozbyć, nadmiar kwasu moczowego odkłada się w postaci kryształków w stawach i tkance okołostawowej. Schorzeniem mogą być objęte wszystkie stawy, ale najczęściej atakowany jest paluch.

Objawem schorzenia jest silny ból, obrzęk i zaczerwienienie skóry nad stawem. Konieczna jest wizyta u lekarza, ale by złagodzić ból, można przyjąć niesteroidowe leki przeciwzapalne dostępne bez recepty, najlepiej naproxen.

• Co robić?

Dny nie można wyleczyć, ale można chronić się przed kolejnymi atakami, przyjmując leki obniżające stężenie kwasu moczowego we krwi i przyspieszające jego wydalanie oraz stosując dietę niskopurynową.

Miesięcznik "Zdrowie"

O autorze

Anna Jarosz

Dziennikarka od ponad 40 lat zaangażowana w popularyzację edukacji zdrowotnej. Laureatka wielu konkursów dla dziennikarzy zajmujących się medycyną i zdrowiem. Otrzymała m. in. Nagrodę Zaufania „Złoty OTIS” w kategorii „Media i Zdrowie”, Wyróżnienie Św. Kamila przyznawane z okazji Światowego Dnia Chorego, dwukrotnie „Kryształowe Pióro” w ogólnopolskim konkursie dla dziennikarzy promujących zdrowie oraz wiele nagród i wyróżnień w konkursach na „Dziennikarza Medycznego Roku” organizowanego przez Ogólnopolskie Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia.

Anna Jarosz