10 krajów, w których żyje się najdłużej i dlaczego tak się dzieje

W których krajach żyje się najdłużej? Nie będzie niespodzianką, że chodzi o te zamożne, ze sprawnie działającymi systemami społecznymi czy opieki zdrowotnej, a niekiedy też – przede wszystkim – zdrową dietą. Na temat średniej oczekiwanej długości życia powstaje sporo raportów. Wzięliśmy pod lupę ten przygotowany przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) w 2018 roku i podający dane za rok 2016. A poniżej pierwsza dziesiątka państw, gdzie można dożyć sędziwego wieku.

Spis treści

1. W których krajach żyje się najdłużej - Norwegia - 82,5
2. W których krajach żyje się najdłużej - Korea Południowa - 82,7
3. W których krajach żyje się najdłużej - Kanada - 82,8
4. W których krajach żyje się najdłużej - Włochy - 82,8
5. W których krajach żyje się najdłużej - Australia - 82,9
6. W których krajach żyje się najdłużej - Francja - 82,9
7. W których krajach żyje się najdłużej - Singapur - 82,9
8. W których krajach żyje się najdłużej - Hiszpania - 83,1
9. W których krajach żyje się najdłużej - Szwajcaria - 83,3
10. W których krajach żyje się najdłużej - Japonia - 84,2
11. Jak wypada Polska?

Raport Światowej Organizacji Zdrowia "World Health Statistics 2018. Monitoring Health for the SDGs (Sustainable Development Goals)" stanowi jedno z najważniejszych zestawień danych na temat średniej oczekiwanej długości życia w różnych krajach. Inne dokumenty przygotowywane są chociażby przez amerykańską CIA (The World Factbook) czy Bank Światowy.

W analizie WHO pominięto jednak niektóre najmniejsze kraje o niskiej liczbie ludności, które w raportach innych organizacji często wysuwają się na prowadzenie. Stąd w czołówce brakuje chociażby Monako. A jak się przedstawia sytuacja, jeśli chodzi o raport Światowej Organizacji Zdrowia?

W których krajach żyje się najdłużej - Norwegia - 82,5

Norwegia jest jednym z najzamożniejszych krajów świata, na co pozwalają bogate złoża kopalin - gazu ziemnego i ropy naftowej. Ponadto Norwegowie cenią zrównoważony, zdrowy styl życia, a także stały kontakt z przyrodą.

Cudów naturalnych zaś w tym państwie nie brakuje. Bodaj większość z nas widziała piękne zdjęcia fiordów, dzikich wysepek czy wzgórz i gór porośniętych lasami. Norwegia to także kraj dobrobytu socjalnego, a wysokość tamtejszych emerytur może przyprawić o zawrót głowy. Świadczenia dla emerytów pozwalają na zorganizowanie kilku wyjazdów zagranicznych w roku.

Nordyckie państwo zawsze jest też w czołówce zestawień ONZ pod względem jakości życia. Wskaźnik rozwoju społecznego HDI (Human Development Index) jest jednym z najwyższych na świecie, a bada się w nim m.in. stan zdrowia, rozwój gospodarki, dochody, równość płci i właśnie długość życia.

W których krajach żyje się najdłużej - Korea Południowa - 82,7

W zasadzie można być zaskoczonym, że ten kraj pojawia się w zestawieniu. W Korei Południowej pracuje się bowiem sporo i dość ciężko (do 68 godzin w tygodniu!). Niemniej kraj może poszczycić się efektywnym systemem edukacji, a wykształceni ludzie statystycznie lepiej o siebie dbają. Poza tym Korea Południowa ma świetnie zorganizowany system opieki zdrowotnej - jeden fundusz państwowy (żadnych prywatnych), który każdemu udziela pomocy.

Czytaj też: Bezpłatna opieka zdrowotna w ramach NFZ

Oczywiście Korea Południowa jest też jednym z azjatyckich tygrysów o znakomicie rozwiniętej gospodarce, a dzięki temu - wysokiej zamożności.

Niestety nie jest to kraj szczególnie przyjazny dla osób starszych. Znaczna część żyje w ubóstwie, a że nie chce stanowić obciążenia dla rodziny, popada w izolację. Na szczęście zarówno rząd, jak i organizacje pozarządowe coraz skuteczniej walczą z tym zjawiskiem. Świadczy o tym zresztą wysoka pozycja Korei Południowej w analizowanym zestawieniu WHO, jeśli chodzi o oczekiwaną długość życia.

W których krajach żyje się najdłużej - Kanada - 82,8

Kolejny bogaty kraj, w dodatku coraz bardziej otwarty na przybyszów z zewnątrz. Co ciekawe, właśnie to ma wpływ na pozytywne dane - do Kanady trafiają bowiem zdrowi, dobrze wykształceni, odpowiednio zmotywowani oraz aktywni imigranci.

Ponadto według OECD Kanada plasuje się w światowej czołówce państw z najlepiej wykształconą ludnością, natomiast korelacja między dobrą edukacją a oczekiwaną długością życia zawsze wypada korzystnie, jeśli chodzi o ten drugi wskaźnik.

Służba zdrowia? Również jedna z najsprawniej działających na świecie. A żeby było jeszcze ciekawiej, Kanadyjczycy mało… palą! Za to coraz większym problemem stają się narkotyki zażywane przez młodzież. Według informacji podawanych przez serwis CBC.ca, może to nawet stopniowo wpływać na obniżanie się wskaźnika oczekiwanej długości życia. Tak więc w kraju zdrowia, pięknej przyrody, otwartości oraz zamożności również zdarzają się niechlubne obszary życia.

W których krajach żyje się najdłużej - Włochy - 82,8

Włosi żyją po swojemu i… dożywają słusznego wieku. Stosunkowo sporo palą, nie zarabiają średnio tak dużo jak inne kraje Zachodu, mało wydają na służbę zdrowia, a mimo to pozostają w dobrej kondycji do późnych lat życia. Gdzie tkwi sekret?

Przede wszystkim w diecie śródziemnomorskiej. Polacy kojarzą kuchnię włoską przede wszystkim z tłustymi makaronami i kaloryczną pizzą. Tymczasem warto pamiętać, że wersja pizzy, którą powszechnie znamy, dotarła do nas przez… Stany Zjednoczone. Nie jest to więc danie typowo włoskie - w Italii o wiele lżejsze, bogate w świeże warzywa i polane oliwą.

Zresztą to właśnie oliwa z oliwek, produkowana na miejscu, ma swój znaczny udział w długowieczności Włochów. Do tego dochodzi wino spożywane w skromnej ilości do każdego posiłku - również korzystne dla zdrowia w takim wariancie.

Kuchnia włoska to również sporo ryb i owoców morza. Włosi mogą się też poszczycić specyficzną mentalnością - bez zbędnego pośpiechu i z emocjami "na wierzchu". A nawet karczemne awantury z krzykiem i przekleństwami są zdrowsze niż długotrwałe tłumienie emocji!

Regionem Włoch, w którym żyje się najdłużej, jest zaś Liguria - jak podaje serwis Thelocal.it, w oparciu o dane krajowego urzędu statystycznego. Może więc czas na przeprowadzkę do Genui albo Cinque Terre?

W których krajach żyje się najdłużej - Australia - 82,9

W internecie znajdziemy wiele zestawień na temat morderczych zwierząt, które zamieszkują Australię. Poirytowany kangur za oknem, wąż w toalecie czy jadowity pająk na biurku nie skracają jednak życia mieszkańców, jak byśmy się spodziewali. Jest za to odwrotnie - Australijczycy żyją długo! Kraj ten zawsze spotkamy w czołówce rankingów dotyczących jakości życia.

Australijczycy żyją zdrowo, uprawiają sport, odżywiają się świadomie, do tego sporo zarabiają i mają sprawnie działający system opieki zdrowotnej. Duże australijskie miasta to też kulinarne mekki ze znakomitymi restauracjami serwującymi zdrowe dania, i to z różnych stron świata.

Spore znaczenie ma także duże nasłonecznienie. Trudno o niedobory witaminy D, która odpowiada m.in. za lepszą odporność organizmu. Ale w tym wszystkim jest również kropla goryczy - wysoka oczekiwana długość życia nie dotyczy niestety rdzennych mieszkańców kontynentu, czyli Aborygenów.

W których krajach żyje się najdłużej - Francja - 82,9

Na pierwszy rzut oka kuchnia francuska nie wydaje się szczególnie zdrowa: sporo masła, innych tłuszczów, aromatyczne, nie za lekkie sosy… Do tego wszystkiego dochodzi jednak znakomite francuskie wino. Mieszkańcy kraju nad Loarą uwielbiają spożywać zwłaszcza wino czerwone, a to ono - w umiarkowanych ilościach - potrafi znacznie zmniejszyć ryzyko chociażby chorób serca.

Poza tym regionalnie kuchnia francuska jest bardzo zróżnicowana. Więcej ciężkich dań znajdziemy na północy i wschodzie, w pobliżu Niemiec. Tymczasem im dalej na południe, tym więcej ryb i świeżych warzyw.

Francuzi też mają inny sposób na dobrą formę - spożywanie małych porcji. Wskaźnik otyłości we Francji jest zresztą jednym z najniższych w Europie.

Nie można oczywiście pominąć faktu, że Francuzi pracują… krócej (35 godzin w tygodniu), a odpowiednie ustawodawstwo właściwie nie pozwala na zabieranie pracy do domu. Może więc sekret tkwi w większej ilości czasu dla siebie?

Ważne są także zamożność kraju oraz świetny sektor ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych.

W których krajach żyje się najdłużej - Singapur - 82,9

Azjatyckie państwo-miasto wyróżnia się dużą zamożnością, sprawnie działającym aparatem państwowym oraz znakomitą służbą zdrowia. Rząd aktywnie dba o dobrą formę obywateli, czego przykładem są dynamicznie rozwijające się siłownie na świeżym powietrzu.

W Singapurze trudno się nudzić. Mimo niewielkich rozmiarów znajdziemy tam zarówno typowo miejskie atrakcje, jak i zielone tereny rekreacyjne. Ponadto azjatycki mikrokraj przyciąga elity intelektualne i artystyczne z całego świata. A jak wspominaliśmy, z dobrym wykształceniem idzie w parze większa świadomość zdrowotna oraz lepsza dbałość o dobrostan organizmu.

Swoją rolę odgrywają także drakońskie prawa, jeśli chodzi o tytoń oraz alkohol, a także bardzo wysokie akcyzy nałożone na takie produkty.

Warto też pamiętać o bogactwie kulinarnym Singapuru, w którym mieszczą się zróżnicowane narodowo restauracje na bardzo wysokim poziomie.

W których krajach żyje się najdłużej - Hiszpania - 83,1

To kolejny kraj z południa Europy, który zamyka podium w kontekście oczekiwanej długości życia według WHO. Jaka jest hiszpańska recepta na długowieczność? Przede wszystkim - ponownie - doskonała dieta śródziemnomorska, bogata w ryby, owoce morza, świeże warzywa oraz dobroczynną dla zdrowia oliwę z oliwek.

Kuchnia hiszpańska jest nie tylko smaczna, lecz także bardzo zróżnicowana. Dzięki temu organizm ma "dostęp" do wielu cennych składników odżywczych. Wszystko musi być również okraszone lampką dobrego, lokalnego wina.

Spore znaczenie ma też tradycja sjesty, czyli przerwy w pracy w porze obiadowej. Pozwala to na spokojnie zjeść posiłek, a także chwilę odpocząć i się odstresować.

Zresztą Hiszpanie nie lubią żyć w nadmiernym napięciu - wszystko przecież można zrobić kolejnego dnia ("mañana!").

W których krajach żyje się najdłużej - Szwajcaria - 83,3

Pora na wicelidera rankingu i jednocześnie mistrza Europy - Szwajcarię. Kraj ten uchodzi za jeden z najlepszych do życia w skali światowej. Zarobki są wysokie, służba zdrowia działa znakomicie, a ludzie żyją na godnym poziomie, mogąc sobie na wiele pozwolić.

Oprócz tego Szwajcarzy mają dobre samopoczucie i czują się bezpiecznie. Kraj ten zachował chociażby neutralność w okresie burzliwych wydarzeń i wojen XX wieku. Obywatele Szwajcarii uwielbiają korzystać z dobrodziejstw przyrody, których nie brakuje na miejscu - w końcu to właśnie m.in. tam mamy malownicze Alpy, najwyższe góry w Europie.

Co ciekawe, również nawyki żywieniowe Szwajcarów mają dobry wpływ na ich zdrowie. Wymienia się chociażby spory udział - a jakże - szwajcarskich serów.

W których krajach żyje się najdłużej - Japonia - 84,2

Zwyciężczynią rankingu w zakresie długowieczności, i to niejednego, pozostaje Japonia. Tak jak w przypadku wielu innych krajów w zestawieniu dużą rolę odgrywa zdrowa dieta. Japończycy jedzą sporo ryb i owoców morza, warzyw, tofu, a przy tym mało tłuszczu.

Ciekawe rekomendacje żywieniowe przygotował zresztą japoński rząd w 2005 roku, podając dzienne porcje różnych składników: 5-7 x produkty zbożowe (ryż, makaron, chleb), 5-6 x warzywa, 3-5 x ryby lub mięso, 2 x owoce, 2 x mleko lub inny nabiał.

W Kraju Kwitnącej Wiśni rządzący aktywnie działają, by dbać o zdrowie obywateli. Przykłady? Dostęp do służby zdrowia dla wszystkich bez wyjątku, promowanie sportu, a także konkretne kampanie społeczne - m.in. po to by zmniejszyć zużycie soli czy upowszechnić leki na nadciśnienie.

Japonia jest też krajem bardzo bezpiecznym, zamożnym, z doskonale rozwiniętą gospodarką i technologią. W społeczeństwie można także liczyć na silne oparcie w grupie, co daje jeszcze większe poczucie bezpieczeństwa oraz komfort psychiczny.

W przypadku Japonii należy też wspomnieć o fenomenie wyspy Okinawa. Jej mieszkańcy bardzo często przekraczają wiek 100 lat (to zawsze kilkaset osób!), i to w doskonałej formie oraz świetnym humorze.

Z Okinawy wywodzi się filozofia ikigai, w której nacisk kładzie się na czerpanie radości z drobnych rzeczy, a jednocześnie snucie ambitnych planów. Własne ikigai to zaś cel w życiu, który warto znaleźć – równowaga między tym, co kochamy, a robimy. Inne założenia tego światopoglądu to stały kontakt z przyrodą, unikanie presji i pośpiechu oraz cieszenie się życiem towarzyskim.

Jak wypada Polska?

Polska jest wciąż krajem „na dorobku”, dlatego musimy jeszcze popracować nad tym, by trafić do czołówki krajów z najlepszą oczekiwaną długością życia. W raporcie WHO na Polaków przypada wartość 77,8 (w podziale na płeć: mężczyźni 73,8, kobiety zaś 81,6).

Wyprzedzają nas chociażby Czesi (79,2) czy Niemcy (81,0). Wypadamy za to lepiej niż np. Węgrzy (76,0), Litwini (75,0) i Słowacy (77,4). Sporo przed nami, jeśli chodzi o jakość służby zdrowia czy usportowienie. Pewnych korekt wymaga również dieta – przyda się więcej ryb i warzyw, a mniej tłustych mięs.

Daniel Działa