OSTRY BRZUCH: przyczyny, objawy i leczenie tzw. ostrego brzucha

Ostry brzuch to stan, który zwykle jest charakterystyczny dla ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego, lecz może wskazywać także na wiele innych chorób. Niezależnie od tego, co jest jego przyczyną, wymaga jak najszybszej interwencji lekarskiej, gdyż stanowi zagrożenie dla życia. Jakie są przyczyny objawy ostrego brzucha? Jak przebiega leczenie tego rodzaju schorzenia?

Spis treści

1. Ostry brzuch – przyczyny
2. Ostry brzuch – objawy
3. Ostry brzuch – diagnostyka
4. Ostry brzuch – leczenie

Ostry brzuch to zespół objawów, który jest charakterystyczny dla szeregu schorzeń chirurgicznych, internistycznych i ginekologicznych. Stan ten wymaga jak najszybszej interwencji chirurgicznej, gdyż stanowi zagrożenie dla życia.

Ostry brzuch – przyczyny

Przyczyny ostrego brzucha można podzielić na: 

1. chirurgiczne

• zapalenie (np. choroby zapalne jelit, zapalenie wyrostka robaczkowego)
• niedrożność (np. jelit, kolka żółciowa)
• niedokrwienie (np. w wyniku skrętu narządu trzewnego)
• perforacja (np. wrzodu, uchyłku jelita)

2. niechirurgiczne

• schorzenia układu sercowo-naczyniowego (np. niedokrwienie mięśnia sercowego)
• schorzenia układu pokarmowego (np. zapalenie wątroby, błony śluzowej żołądka)
• układ moczowo-płciowy (np. zakażenie dróg moczowych)
• układ nerwowy (np. wiąd rdzenia)
• układ endokrynny (np. cukrzyca)
• schorzenia metaboliczne (np. mocznica)
• choroby zakaźne (np. półpasiec)

3. ginekologiczne

• ciąża pozamaciczna
• torbiel jajnika
• ból owulacyjny
• endometrioza
• zapalenie jajowodów

Ostry brzuch – objawy

Podstawowym objawem „ostrego brzucha” jest twardy, silnie napięty i wzdęty brzuch, w obrębie którego zlokalizowany jest ból. Może to być ból ciągły, który zwykle jest przypisywany stanom zapalnym, lub mieć charakter kolkowy, który jest charakterystyczny dla niedrożności. Może mieć on różny początek (nagły lub narastający), a także stopień nasilenia. Ponadto może utrzymywać się na stałym poziomie, a także zmniejszać się lub narastać, jak również przemieszczać się (jest to charakterystyczne dla zapalenia wyrostka robaczkowego). 

Ponadto dochodzi do zatrzymania perystaltyki jelit (tzw. cisza w brzuchu), wymiotów, zaburzeń oddychania i podwyższenia temperatury ciała. Wyczuwalne jest przyspieszone tętno, zauważalne są bladość skóry, zimne czoło i dłonie.

Ostry brzuch – diagnostyka

W celu rozpoznania przyczyny ostrego brzucha, konieczny jest wywiad lekarski. Jeśli to możliwe, chory powinien określić lokalizację bólu, jego charakter  i początek. Należy także określić, jaki jest stopień nasilenia bólu. Przy postawieniu diagnozy pomocne są także badania krwi oraz RTG i USG jamy brzusznej. 

Ostry brzuch – leczenie

Ostry brzuch zwykle wymaga interwencji chirurga i otwarcia jamy brzusznej.

Monika Majewska