Niedożywienie u pacjentów w szpitalu przyczyną groźnych zachorowań

Zatrważające dane - w szpitalach chorzy są głodni. W wyniku niedożywienia powrót do zdrowia jest trudniejszy i trwa o wiele dłużej. Trwałe niedożywienie to krótka droga do następnych zachorowań np. na zapalenie płuc. Najwięcej niedożywionych chorych jest w oddziałach internistycznych i chirurgicznych. 70 proc. osób coś zostawia na talerzu, a 50 proc. zjada połowę posiłku.

Dane dotyczace niedożywienia chorych zgromadzono na podstawie badania, które każdego roku, w tym samym dniu, przeprowadza się w kilkuset szpitalach w Europie. Chory na obrazku zaznacza, ile zjadł na każdy z podstawowych posiłków. Analizuje się też masę ciała pacjenta i inne parametry świadczące o stanie odżywienia przed przyjęciem do szpitala. Po analizie danych z Polski okazało się, że masa ciała i ilość spożywanego pokarmu znacznie obniżyły się u połowy chorych przebywających w szpitalach. Ale prawdą jest i to, że w stanie niedożywienia do szpitala trafia 1/3 pacjentów. Nie ma w tym winy szpitala, jednak trzeba sobie zdawać sprawę, że ciężkie niedożywienie w połączeniu nawet z prostą operacją zawsze oznacza poważne powikłania, np. trudne zespalanie się powłok ciała.

Niedożywienie to problem nie tylko ludzi chudych

Niedożywienie nie dotyczy wyłącznie ludzi chudych. Otyli też mogą mieć niedobory pokarmowe, które decydują o ich kondycji. Wyróżnia się trzy stany zaburzeń odżywienia:

• TYPU MARASMUS – kiedy organizm przez dłuższy czas nie otrzymuje właściwych składników odżywczych, przez co traci na wadze, zanikają mięśnie, istotnie obniża się poziom białych i czerwonych krwinek. Chory najpierw chudnie, a następnie jego organizm ulega wyniszczeniu. Klasycznym przykładem takiego niedożywienia jest anoreksja.

• TYPU KWASHIORKOR, nazywane też niedożywieniem stresowym. Dotyczy ono osób, które na co dzień prawidłowo się odżywiają, ale ciężki uraz lub stres, np. wypadek, ciężka infekcja, sprawia, że organizm przestaje sprawnie funkcjonować. To sytuacja groźna zwłaszcza dla osób z nadwagą, bo nie myśli się o ich dożywianiu.

• TYPU MIESZANEGO, czyli łączące w sobie dwa poprzednie typy niedożywienia. Dotyczy osób, które mają wyniszczony organizm i na które dodatkowo oddziałuje silny stres.

Niedożywienie – piramida powikłań

W codziennej praktyce medycznej niedożywienie przekłada się na liczne powikłania. Przykład? Prawidłowo odżywiany pacjent przyjęty do szpitala z powodu zapalenia płuc zdrowieje w ciągu kilku dni. Jeśli organizm będzie wyniszczony z powodu niedożywienia, to nawet przy podawaniu choremu nowoczesnych antybiotyków leczenie przeciągnie się do 3–4 tygodni. To zwiększa koszty leczenia, ale i grozi kolejnymi powikłaniami, np. zapaleniem dróg moczowych, niewydolnością oddechową. U wszystkich, niezależnie od przyczyny przyjęcia do szpitala, niewłaściwe odżywianie prowokuje powikłania w postaci kłopotów z oddychaniem, zakażeń, zapaleń płuc, zaniku mięśni, źle gojących się ran pooperacyjnych, zaniku kosmków w jelitach oraz zaburzeń kardiologicznych wynikających z niedoborów minerałów.

Do szpitala zanieś rosołek

Gdy bliska osoba znajduje się w szpitalu, należy interesować się nie tylko badaniami czy zabiegami, jakie są wykonywane, ale również tym, czy chory zjada posiłki. Rodzina ma prawo domagać się prawidłowego leczenia swojego krewnego, a jednym z jego elementów jest odpowiednie odżywianie. Trzeba się dopytać, czy chory zjada posiłki, czy ktoś nadzoruje ich jakość, czy jest osoba, która w razie potrzeby nakarmi chorego. Jeżeli niechęć do jedzenia jest spowodowana złym smakiem potraw, warto dopytać dietetyka albo lekarza, co możemy przynosić z domu. Gdy personel wyrazi zgodę na dostarczanie własnego jedzenia, warto pamiętać, że najlepsze dla chorego są potrawy lekko strawne. Dobrym przykładem jest chudy rosół. Jedzenie powinno być bez dodatków smakowych, ostrych przypraw. Podajemy domowe, lekko słodzone kompoty (polecany jest kompot z jabłek lub gruszek), a gęste soki owocowe i warzywne – tylko za zgodą lekarza. Dietę można urozmaicić gotowanymi warzywami (ale bez kapustnych, ponieważ działają wzdymająco) i owocami, chudą wędliną (np. drobiową) dobrej jakości. Wszystkie potrawy muszą być świeże.

Anna Jarosz