MAFLD – metaboliczna stłuszczeniowa choroba wątroby. Przyczyny, objawy, leczenie
MAFLD czyli metaboliczna stłuszczeniowa choroba wątroby to nowa nazwa schorzenia, które wcześniej określano jako NAFLD – niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby. Nowa nazwa zdaniem wielu ekspertów dużo lepiej i dokładniej określa złożony problem jakim jest stłuszczeniowa choroba wątroby, pozwala również na całościowe podejście do tego zagadnienia.
MAFLD to skrót od angielskiej nazwy metabolic associated fatty liver disease. Nazwa ta przez pewien czas będzie stosowana zamiennie z używaną do tej pory NAFLD ( non alcoholic fatty liver disease), czyli niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby.
Zmiana nazwy, którą zasugerowali międzynarodowi eksperci na łamach pisma Gastroeneterology wynika ze zmiany podejścia do przyczyn stłuszczeniowej choroby wątroby.
Nowa definicja, w której schorzenie to powiązane jest z zaburzeniami metabolicznymi, a nie zależnymi (bądź niezależnymi) od alkoholu w dużo lepszym stopniu pozwoli na diagnozowanie pacjentów zagrożonych stłuszczeniem wątroby i ich skuteczne leczenie.
Spis treści
Przyczyny MAFLD
Metaboliczna stłuszczeniowa choroba wątroby ma różne przyczyny. Do najczęstszych należą zaburzenia metaboliczne powiązane z różnymi chorobami, w tym otyłością, cukrzycą typu 2 oraz nadciśnieniem tętniczym.
MAFLD jest również rozpoznawana u osób chorujących tylko na otyłość lub tylko na cukrzycę typu 2.
Może się także rozwinąć u osób, które mają prawidłowy wskaźnik BMI – jak dowiodły badania, zwiększenie ilości tkanki tłuszczowej trzewnej zaledwie o 1 proc. aż o 40 proc. zwiększa ilość lipidów gromadzonych w wątrobie.
U osób z prawidłową masą ciała ryzyko MAFLD zwiększa wystąpienie przynajmniej dwóch czynników takich jak: nadciśnienie tętnicze, wysoki poziom trójglicerydów (powyżej 150 mg/dl), niski poziom cholesterolu HDL (poniżej 40 mg/dl u mężczyzn i poniżej 50 mg/dl u kobiet), a także stan przedcukrzycowy, wartość HOMA-IR powyżej 2,5 oraz podwyższony poziom białka C-reaktywnego (CRP).
Objawy MAFLD
Metaboliczna stłuszczeniowa choroba wątroby często nie daje wyraźnych objawów, skłaniających do szybkiej wizyty u lekarza.
Część osób odczuwa jednak objawy stłuszczenia, do których należy:
- zmęczenie i osłabienie
- dyskomfort, ucisk a nawet ból pod prawym łukiem żebrowym
- wyczuwalne powiększenie wątroby
- nieprawidłowa glikemia na czczo widoczna w badaniach laboratoryjnych
Diagnozowanie MAFLD
Metaboliczne stłuszczenie wątroby można podejrzewać u każdej osoby, która cierpi na otyłość, ma cukrzycę typu 2, nadciśnienie tętnicze lub podwyższony poziom glukozy na czczo. Jednak potwierdzić mogą je dopiero określone badania.
By ocenić stłuszczenie wątroby wykonuje się:
- badanie USG wątroby
- elastografię – badanie, które pozwala ocenić zarówno stłuszczenie wątroby, jak i stopień jej włóknienia
- biopsję wątroby – kiedy zachodzi podejrzenie innych patologii wątroby.
Leczenie MAFLD
Leczenie MAFLD jest skomplikowane i wymaga równoczesnego leczenia jej przyczyn lub choroby podstawowej – np. otyłości, czy cukrzycy typu 2. Bardzo istotna jest redukcja wagi – by zmniejszyć stłuszczenie wątroby wystarczy zmniejszyć wagę o 5 proc. Z kolei redukcja masy ciała o 10 do 40 proc. pozwala zmniejszyć również nasilenie stanu zapalnego i uszkodzenie hepatocytów, zmniejsza również ryzyko włóknienia wątroby.
W farmakologicznym leczeniu metabolicznej stłuszczeniowej choroby wątroby wykorzystywane są leki, których zadaniem jest poprawa funkcji wątroby, działające antyoksydacyjnie, normalizujące metabolizm hepatocytów, redukujące włóknienie.
W Polsce do leczenia MAFLD wykorzystywane są preparaty kwasu ursodeoksycholowego (UDCA) w dawce 10-15 mg/kg masy ciała na dobę, a także duże dawki witaminy E ( 400-800 IU/dobę). Warto jednak wiedzieć, że witaminę E stosuje się ostrożnie u mężczyzn powyżej 50 r. życia ze względu na potencjalną możliwość rozwoju raka prostaty oraz zwiększone ryzyko udaru.
Porady eksperta