Krew w kale - przyczyny, objawy i diagnostyka. Co oznacza krew w stolcu?

2024-02-22 12:09

Krew w kale nigdy nie jest objawem prawidłowym. Przeważnie wskazuje na jedną z wielu chorób układu pokarmowego. Najgroźniejszą z nich jest rak jelita grubego, który po kilku latach rozwoju może objawić się jedynie krwią w stolcu, bądź tzw. krwawieniem utajonym. Sprawdź, na jakie choroby wskazuje krew w kale. Jakie są przyczyny krwawych stolców? Co to jest krew utajona?

O czym może świadczyć krew w kale
Autor: Getty Images

Spis treści

  1. Jak rozpoznać krew w kale?
  2. Krew w kale - przyczyny. Co oznacza krew w stolcu?
  3. Krew w stolcu u dziecka i u nastolatków
  4. Krew w kale w ciąży
  5. Krew w kale - do jakiego lekarza się udać?
  6. Krew w kale - jakie badanie wykonać?
  7. Krew w kale może, ale nie zawsze oznacza raka jelita grubego

Jak rozpoznać krew w kale?

Krew w stolcu nie zawsze wygląda tak samo. Wiele zależy od przyczyny, a mianowicie jeśli do uszkodzeń doszło w odcinku jelita grubego, to najczęściej krew w kale będzie koloru jasnoczerwonego. Natomiast jeżeli problem dotyczy górnego odcinka układu pokarmowego, wypróżnianie z krwią może mieć charakter skrzepów krwi lub bordowych pasm.

Warto pamiętać również, że jeżeli podczas czynności higienicznych zauważymy na papierze kilka delikatnych, czerwonych kropek, to może oznaczać, że doszło do mechanicznego uszkodzenia odbytu za sprawą zbyt intensywnego "wycierania". Wówczas należy obserwować czy sytuacja się powtarza, czy też nie. Chcąc przyspieszyć gojenie można użyć maści majerankowej, smarując jej niewielką ilością  podrażnione okolice odbytu.

Jeśli jednak mamy do czynienia z obecnością krwi w kale, a jej ilość jest widoczna, to nie należy bagatelizować tej sprawy. Najczęściej przyczyną takiego stanu jest krwawienie z przewodu pokarmowego. Przyczyną krwawienia mogą być między innymi żylaki przełyku albo wrzody żołądka lub dwunastnicy, które objawiają się charakterystycznymi smolistymi stolcami.

Krew utajona w kale

Obecność krwi w kale nie zawsze jest widoczna gołym okiem. Dlatego kiedy u pacjenta obserwuje się niedokrwistość, lub choroby układu pokarmowego, lekarz może zlecić badanie, które wykaże czy w kale obecna jest krew utajona. Jeśli tak, to dla specjalisty jest to znak, że w przewodzie pokarmowym doszło do uszkodzenia i należy poszerzyć diagnostykę. Zdarzają się sytuacje kiedy pacjent ze strachu zaczyna się zastanawiać, czy krew w kale zawsze oznacza raka, otóż uspokajamy, obecność krwi w stolcu nie musi zwiastować nowotworu.

Natomiast zarówno krew utajona jak i ciemna krew w kale mogą oznaczać, że w organizmie rozwija się rak jelita grubego. Nie można jednak wyłącznie na tej podstawie postawić diagnozy. Konieczne są kolejne badania, w tym endoskopowe i konsultacja ze specjalistą.

Skrzepy krwi w kale

Niepokój wzbudzają także skrzepy krwi w kale. Przyczyną tego zjawiska może być obecność hemoroidów, ale także nadżerek czy owrzodzeń jelitowych. Powodem obecności skrzepów krwi w kale mogą być także krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego, czy rak jelita grubego.

Natomiast w celu postawienia jednoznacznej diagnozy należy udać się do gastroenterologa, który zleci określone badania krwi oraz kolonoskopię, gastroskopię czy sigmoidoskopię w celu wykluczenia poszczególnych chorób i znalezienia bezpośredniej przyczyny objawów.

Świeża, jasna krew w kale

Pojawienie się krwi w kale zawsze powinno zbudzić czujność. Dotyczy to także stuacji kiedy pojawi się świeża krew w stolcu. Jej obecność może świadczyć o silnej infekcji jelit, rozwijających się hemoroidach, czy nawet o nowotworze okrężnicy. Stąd niezwłocznie należy udać się choćby do chirurga, by wykonał badania obrazowe.

Ciemna krew w kale

Kolejnym problemem jest ciemna krew w kale. Jej pojawienie się może świadczyć o takich chorobach jak:

  • zespół Mallory'ego-Weissa,
  • wrzody żołądka,
  • wrzody dwunastnicy,
  • żylaki przełyku,
  • zapalenie błony śluzowej żołądka,
  • inne choroby górnego odcinka układu pokarmowego.

Śluz z krwią w kale

Wydalanie niewielkiej ilości śluzu jest rzeczą naturalną. To także dzięki niemu łatwiej o prawidłowe wypróżnienie bez otarć i uszkodzeń śluzówki. Natomiast śluz z krwią w kale to powód do wszczęcia diagnostyki. Ważna jest także konsystencja stolca, jeśli pojawią się biegunki z krwią i domieszką śluzu, może to oznaczać, że cierpisz na wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Niemniej przyczyną dolegliwości może być także inne nieswoiste zapalenie jelit np. choroba Leśniowskiego-Crohna. 

Jeśli poza śluzem z krwią w kale pojawi się gorączka, to może oznaczać, że doszło do ostrej infekcji jelitowej, np. infekcji Clostridioides difficile wywołanej najczęściej antybiotykoterapią z użyciem klindamycyny. Pamiętaj jednak by diagnozę pozostawić specjalistom.

Czy krew w kale to powód do niepokoju?

Krew w kale - przyczyny. Co oznacza krew w stolcu?

Hemoroidy, inaczej guzki krwawnicze lub żylaki odbytu (krwawnice), to przerost splotów żylnych w okolicy odbytu i dolnej części odbytnicy. Żylaki odbytu powstają na skutek niewydolności żylnej, czego objawami są: ból, świąd i pieczenie odbytu oraz krwawienie z odbytu podczas wypróżnień. Stolec wygląda jakby był nakropiony świeżą, żywoczerwoną krwią. W celu usunięcia objawów schorzenia (nie przyczyn, np. nieprawidłowej diety) można sięgnąć po preparaty, które są dostępne w każdej aptece bez recepty. Leczenie operacyjne może być konieczne w zaawansowanym stadium choroby.

WYPRÓBUJ >> Sprawdzone sposoby na hemoroidy

Istotą choroby jest tworzenie się na podłożu stanu zapalnego licznych owrzodzeń w błonie śluzowej jelita grubego. Charakterystyczne dla tej choroby są cuchnące stolce zawierające domieszkę śluzu, ropy oraz pewną ilość świeżej krwi, która wydostaje się z wrzodów.

Kolejna choroba na tle zapalnym, która objawia się czerwona krwią w stolcu (zazwyczaj w formie śluzowatej). Ponadto występują bóle w prawej części podbrzusza czy zmiany okołoodbytniczne (szczelina odbytu, ropień i przetoka odbytu).

Krew w stolcu nie jest charakterystycznym objawem polipów (łagodnych gruczolaków), które tworzą się na wewnętrznych ścianach jelita grubego. W przypadku tej choroby częściej pojawia się tzw. krwawienie utajone, które stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia chorego. Krwawienie może być bowiem na tyle intensywne, że wywołuje niedokrwistość z niedoboru żelaza. Ilość krwi, tej jawnej i utajonej, zależy od ilości naczyń znajdujących się w sąsiedztwie polipa lub w jego wnętrzu, a także od rozmiarów gruczolaka.

Krwawienie z dolnego odcinka przewodu pokarmowego może być wynikiem obecności w odbytnicy i kanale odbytu złośliwych zmian. Wtedy krew pojawia się nie tylko w kale. Jej ślady można znaleźć na papierze toaletowym lub bieliźnie. Mogą pojawić się także krwawienia z odbytu. Konieczna jest wizyta u lekarza w celu wykluczenia innych schorzeń, które mogą dawać podobne objawy, np. pęknięcia guzków krwawniczych, czyli hemoroidów.

SPRAWDŹ >> Objawy charakterystyczne dla raka jelita grubego

Jeśli świeża krew pojawia się w wodnistych stolcach, które są oddawane częściej niż 3 razy na dobę, najprawdopodobniej przyczyną takiego stanu jest infekcja bakteryjna. Jeśli biegunka nie ustępuje po kilku dniach lub objawy stopniowo nasilają się, należy zgłosić się do lekarza w celu ustalenia, jaki patogen wywołał biegunkę: gronkowce, pałeczki okrężnicy (E. coli), duru brzusznego czy salmonelli, itp.

SPRAWDŹ >> Jakie są przyczyny ostrej biegunki?

  • Choroba wrzodowa, żylaki przełyku i inne stany zapalne błony śluzowej żołądka i dwunastnicy

Jeśli pojawia się stolec smolisty, tzn. czarny, świadczy to o krwawieniu z górnego odcinka przewodu pokarmowego (przełyku, żołądka i początkowej części dwunastnicy). Smoliste zabarwienie kału daje krew, która pegła ścięciu - biochemicznym przemianom pod wpływem kwasu solnego znajdującego się w żołądku. Często stanowi temu towarzyszą wymioty przypominające fusy od kawy, które także są ściętą krwią. Czasem to sygnał rozwoju groźnych i wymagających leczenia chirurgicznego żylaków przełyku.

Krew w stolcu u dziecka i u nastolatków

Pojawienie się krwi w stolcu u dziecka najczęściej oznacza, że doszło do uszkodzenia odbytu, lekarze określają taki stan jako szczelina odbytu. Wówczas może pojawić się swędzenie, pieczenie, ból podczas oddawania stolca i niewielka ilość krwi. Leczenie najczęściej ogranicza się do stosowania paści doodbytniczo i właściwej higienie oraz pielęgnacji. W trakcie kuracji należy także zwrócić uwagę na rodzaj diety. Powinna być lekkostrawna, tak by nie powodować zaparć i dodatkowych dolegliwości.

Jeśli jednak u dziecka krew w stolcu połączona będzie z biegunką, należy niezwłocznie udać się do lekarza pierwszego kontaktu, ponieważ istnieje duże prawdopodobieństwo, że doszło do infekcji bakteryjnej w układzie pokarmowym. Pod żadnym pozorem nie należy bagatelizować takiego stanu, ponieważ może dojść do odwodnienia i anemii.

Krew w kale w ciąży

Mamy spodziewające się dziecka często martwią się kiedy widzą krew w kale w ciąży. Otóż warto zaznaczyć, że w tym okresie mogą pojawić się hemoroidy, czyli żylaki odbytu, lub wspomniana wcześniej szczelina odbytu. Zatem warto taką dolegliwość zgłosić ginekologowi, który ustali rodzaj bezpiecznego leczenia.

O wiele rzadziej powodem pojawienia się krwi w kale w trakcie ciąży jest jeden z rodzajów nieswoistego zapalenia jelit, chcąc mieć jednak pewność, że wszystko jest w porządku, warto odwiedzić specjalistę. 

Krew w kale - do jakiego lekarza się udać?

Przypadłościami związanymi z chorobami układu pokarmowego zajmuje się gastrolog lub gastroenterolog. Dlatego w pierwszej kolejności możesz udać się do lekarza rodzinnego, a opisując objawy poprosić o skierowanie do specjalisty. Niemniej warto znaleźć poradnię, która zajmuje się leczeniem chorób układu pokarmowego.

Krew w kale - jakie badanie wykonać?

Może okazać się, że lekarz na początek zleci:

  • sigmoidoskopię,
  • kolonoskopię,
  • gastroskopię, którą dość często wykonują również chirurdzy.

Popularnym badaniem jest również domowy test na krew utajoną w kale.

Co to jest krew utajona?

Krew utajona to krew niewidoczna gołym okiem, ale wykrywalna w badaniach stolca. Jeśli w kale jest obecna krew utajona, chory zgłasza objawy, które mogą sugerować krwawienie z przewodu pokarmowego. Wówczas konieczne jest wykonanie badania na obecność utajonej krwi w kale.

W większości przypadków nowotwór powstaje z polipów. Przemiana gruczolaka w nowotwór może trwać nawet 10 lat. Jeśli pojawi się chociaż jeden niepokojący objaw, który może wskazywać tę groźną chorobę przewodu pokarmowego, można samodzielnie wykonać badania na obecność krwi w kale (tzw. test na krew utajoną). Zestaw testowy można kupić w aptece.

Można także wykonać laboratoryjne testy na krew utajoną w kale określane skrótem FOB (ang. Fecal Occult Blood). Wykrywają one obecność czerwonego barwnika krwi – hemoglobiny lub enzymów, które ją przekształcają. Należy pamiętać, aby na kilka, kilkanaście dni przed badaniem nie spożywać preparatów żelaza, witamy C, leków rozrzedzających krew, aspiryny, chrzanu czy alkoholu.

Dodatni wynik badania na krew utajoną może wskazywać na raka jelita grubego, guz nowotworowy w żołądku, polipy okrężnicy, a nawet pęknięty wrzód żołądka.

Krew w kale może, ale nie zawsze oznacza raka jelita grubego

Jak już wspomnieliśmy, krew w kale nie zawsze oznacza raka jelita grubego. Powodów pojawienia się krwi w różnym kolorze i konsystencji jest wiele. Dlatego tak ważne jest to, by wszelkie niepokojące objawy zgłaszać lekarzowi pierwszego kontaktu lub udać się do specjalisty. Stres może spotęgować symptomy stąd tak ważne jest to by szukać pomocy u wykwalifikowanych gastroenterologów, zamiast zwlekać i bać się badań, które mogą także uratować życie.

Źródło: youtube.com/Najprościej Mówiąc