Jak zapobiec odwodnieniu u dzieci?
Biegunka, wymioty czy zapalenie żołądka u dzieci mogą prowadzić do zaburzenia równowagi elektrolitowej i groźnego odwodnienia. Aby go uniknąć trzeba podawać maluchowi odpowiednią ilość płynów.
Spis treści
Podczas ostrej biegunki lub wymiotów dziecko traci elektrolity, które znajdują się w krwi, osoczu, płynach otaczających i wypełniających komórki organizmu. Są one niezbędne do prawidłowego funkcjonowania, a ich niedobór może niekorzystnie odbić się na zdrowiu.
Za co są odpowiedzialne elektrolity:
- dotlenienie i odżywienie każdej komórki organizmu
- transport impulsów elektrycznych – nerwowych między komórkami
- udział w rozprowadzaniu i wchłanianiu wody w organizmie
- utrzymywanie napięcia w błonach komórkowych
- zachowanie odpowiedniej kurczliwości mięśni szkieletowych i mięśnia serca
- pompowanie i przepływ krwi
- utrzymywanie równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie
Odwodnienie może przebiegać w trzech różnych stopniach zaawansowania.
Objawy lekkiego stopnia odwodnienia:
- wzmożone pragnienie
- mniejsze objętości oddawanego moczu
- ciemnożółty kolor moczu, ostry zapach
- wzdęty brzuch
- brak apetytu
- brak ochoty na zabawę, rozdrażnienie, płaczliwość
- suchość śluzówek jamy ustnej
Objawy umiarkowanego stopnia odwodnienia (oprócz powyższych):
- dziecko jest niespokojne i pobudzone
- gałki oczne zapadnięte
- brak łez
- sucha jama ustna i język
- przyspieszona akcja serca
- nieelastyczność skóry – po uszczypnięciu skóry powstaje fałdka, która wolno znika
- wydłużony nawrót kapilarny – po 5-sekundowym uciśnięciu paznokcia u ręki – ułożonego na wysokości serca – kolor skóry, która go otacza powinien wrócić do normy w przeciągu 1,5 sekundy. Jeżeli trwa to dłużej – świadczy o zaburzeniu krążenia
- zmniejszenie pocenia
- gorączka
Objawy ciężkiego stopnia odwodnienia (oprócz powyższych):
- brak łez
- bardzo zapadnięte gałki oczne
- bardzo sucha jama ustna i język
- dziecko nie jest zdolne do samodzielnego picia
- fałd skórny rozprostowuje się bardzo wolno
- spadek ciśnienia tętniczego krwi
- obrzęk języka
- drgawki
- bardzo ciężki stan dziecka – "przelewanie się" przez ręce i utrata przytomności
- śpiączka
Jak zapobiec odwodnieniu u dzieci
Aby uniknąć odwodnienia należy podawać maluszkowi znaczną ilość płynów. Wszystkie z nich powinny posiadać odpowiednią osmolarność. Dlatego należy unikać podawania napojów gazowanych, soków czy rosołu, ponieważ zawarta w nim woda zamiast do ustroju przenika do światła jelit i jest wydalana z organizmu. Najlepsze w tym przypadku będą doustne płyny nawadniające jak np. ORSALIT® DRINK. Oprócz wody zawiera on glukozę i elektrolity, a jego skład jest zgodny z zaleceniami ESPGHAN. ORSALIT® DRINK nie ma w swoim składzie substancji uczulających (gluten, białko mleka, laktoza), dlatego jest bezpieczny także dla alergików. Można go kupić w każdej aptece, bez recepty. Jest dostępny w wygodnych butelkach i nie wymaga przygotowania. Jego ogromną zaletą jest smak – słodki, truskawkowy. Dziecku najlepiej podawać napój schłodzony i pilnować, aby piło go małymi łyczkami.
Napoje podawane dziecku nie mogą być zbyt chłodne lub za gorące. Najlepsze będą takie o temperaturze pokojowej. Ciepłe płyny mogą nasilić dolegliwości, a zimne spowodują, że organizm będzie bronił się przed chłodem zużywając energię, która jest potrzebna na walkę z infekcją. Podczas odwodnienia oprócz podawania płynów nie należy zapominać o odpowiedniej diecie. Najlepiej podawać dziecku produkty, które zawierają dużo wody, czyli owoce i warzywa. W jadłospisie nie powinno zabraknąć także węglowodanów złożonych – czyli ziemniaków, ryżu, pieczywa, płatków zbożowych, chudego mięsa i jogurtów.
Odwodnienie u dzieci przebiega bardzo szybko. W skrajnych przypadkach może doprowadzić do omdlenia, śpiączki, a nawet śmierci. Dlatego, jeśli objawy nie ustępują, ale ulegają nasileniu należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza.