Dlaczego nie wolno lekceważyć ZAPARĆ?
Na początek medyczne uściślenie: zaparcia są wtedy, gdy wypróżniamy się rzadziej niż 2 razy w tygodniu. Gdy od miesięcy borykamy się z takim problemem, może to prowadzić do poważniejszych schorzeń.
Niezależnie od tego, czy zaparciom winien jest siedzący styl życia, niezdrowa dieta, nadużywanie niektórych leków, czy zwalniająca z wiekiem przemiana materii, trzeba jak najszybciej pozbyć się problemu, bo przewlekłe zaparcia szkodzą zdrowiu.
Zaparcia - zaburzenie wchłaniania
Osoby, które mają zatwardzenie, często na własną rękę przyjmują rozmaite środki przeczyszczające, systematycznie zwiększając dawkę. Na skutek tego dochodzi do uszkodzenia nerwów błony śluzowej jelita grubego i w konsekwencji osłabienia wrażliwości jelita i pogłębienia problemu. Nadużywanie takich środków może zaburzyć wchłanianie minerałów, rozpuszczalnych w tłuszczach witamin A, E, D i K oraz białka, a niedobór tych składników oznacza zmniejszoną odporność, pogorszenie stanu kości, zaburzenie krzepliwości krwi.
Zaparcia - stany zapalne
Zaleganie zbitych resztek pokarmowych w odbytnicy może prowadzić do uszkodzenia śluzówki i zmian zapalnych w końcowym odcinku jelita grubego. Wówczas wypróżnieniu towarzyszy ból, czasem pojawia się również śluzowo-krwista wydzielina, tzw. biegunka rzekoma, która może sugerować nawet raka jelita.
Hemoroidy
Guzki krwawnicze popularnie nazywane hemoroidami wraz z mięśniami pozwalają panować nad wypróżnianiem i wydalaniem gazów. Na skutek impulsu nerwowego odczuwanego jako parcie opróżniają się z krwi, umożliwiając oddanie stolca. Towarzyszące zaparciu zbyt długie siedzenie w toalecie i napinanie mięśni brzucha prowadzi do „przeciążenia” układu żylnego w miednicy mniejszej i okolicy odbytu, a w konsekwencji do powiększenia hemoroidów. Nadmiernie rozciągnięte guzki wypełniają się krwią ponad miarę i nie opróżniają się z niej do końca. W efekcie dochodzi do rozwoju stanu zapalnego nie tylko samych guzków, ale i okolicy odbytu, określanego jako choroba hemoroidalna (żylaki odbytu). Pojawia się swędzenie, któremu może towarzyszyć uczucie wilgoci w okolicy odbytu, niewielkie krwawienie, najczęściej podczas wypróżniania, ból. Powiększone guzki czasem sprawiają wrażenie niepełnego wypróżnienia. Chorobie sprzyjają biegunki wywołane środkami przeczyszczającymi, podrażniające śluzówkę okolicy odbytu. Z czasem guzki powiększają się i mogą wypadać poza odbyt
Szczelina odbytu
Wskutek nadmiernego skurczu mięśnia zwieracza może dojść do pęknięcia błony śluzowej odbytu. Podczas wypróżnienia mięsień ulega skurczom, rozsuwając brzegi szczeliny i utrudniając gojenie się rany. Towarzyszy temu silny ból po wizycie w toalecie. W kale widać żywoczerwoną krew. Inne objawy choroby to świąd i wydzielina zapalna w odbycie.
Uchyłki jelita
Są to drobne uwypuklenia błony śluzowej jelita grubego, tworzące zagłębienia. Zalegająca w nich treść pokarmowa i procesy gnilne prowadzą do rozwoju stanów zapalnych. Towarzyszą temu wzdęcia i bóle brzucha. Rzadkim powikłaniem jest pęknięcie ściany uchyłka na skutek nadmiernego rozciągnięcia przez nagromadzoną treść lub gazy albo też zniszczenia jej procesem zapalnym. Zakażona zawartość rozlewa się wtedy wśród otaczających tkanek, powodując zapalenie otrzewnej.
Kamienie kałowe
W ciężkich postaciach zaparcia czasem dochodzi do takiego odwodnienia mas kałowych, że stają się one zbite jak kamienie. Mogą wówczas drażnić śluzówkę, powodować odleżyny i owrzodzenie jelita. Czasami kamienie kałowe zatykają światło jelita – dochodzi do jego niedrożności. Objawy to kilkunastodniowy brak wypróżnienia, uczucie pełności w odbytnicy, wzdęcia i ból brzucha.
Rak jelita grubego
Wśród czynników ryzyka, poza predyspozycjami genetycznymi, jest dieta uboga w błonnik, a bogata w tłuszcze zwierzęce, która zwalnia pracę jelit. Długotrwałe zaleganie kału powoduje stałe drażnienie błony śluzowej jelita grubego przez szkodliwe związki chemiczne i gazy. Ryzyko choroby zwiększają stany zapalne jelita i przewlekłe drażnienie jego ścianek przez środki przeczyszczające.
miesięcznik "Zdrowie"