Chora wątroba zwykle nie boli, ale tego objawu nie lekceważ. Gastrolog ostrzega

Weryfikacja

Konsultacja: dr n. med. Tadeusz Tacikowski, specjalista gastroenterologii z Grupy LUX MED

Bez wątroby nie da się żyć. Tymczasem problemy z tym narządem rozpoznawane są niejednokrotnie dopiero wtedy, gdy choroba jest bardzo zaawansowana. Skuteczne leczenie w związku z tym okazuje się znacznie utrudnione. Wątroba często nie ostrzega, że choruje, a jeśli już, to dość nietypowo. Na co zwracać uwagę, przypomina dr n. med. Tadeusz Tacikowski.

"Jak podnoszę prawą nogę, to mnie boli brzuch". Czy w takiej sytuacji rada, żeby skontrolować wątrobę, jest słuszna? Oczywiście, że tak! Każdy pretekst jest dobry, by nietypowe dolegliwości konsultować z lekarzem, a także wykonywać badania profilaktyczne.

Ból brzucha w prawym boku jest typowy dla chorób wątroby? Niezupełnie. Nieunerwiona wątroba nie boli i prędzej dokucza nam pęcherzyk żółciowy (potocznie nazywany woreczkiem) czy pasożyty (owsiki mieszkają w wyrostku robaczkowym, czasem wywołując jego stan zapalny). 

To skąd wiadomo, że z wątrobą dzieje się coś złego i jakie objawy powinny nas zaalarmować? Najlepiej zapytać specjalistę. My poprosiliśmy o wyjaśnienia dr. n. med. Tadeusza Tacikowskiego, specjalistę gastroenterologii z Grupy LUX MED.

Kiedy lekarz zleca badania wątroby

Internet pełen jest relacji osób, które miały nietypowe objawy i ostateczna diagnoza ich zaskoczyła. Nie musi to zaraz oznaczać, że właśnie ten objaw naprowadził lekarza na właściwy trop. Wnioski, że badania wątroby zostały zlecone z powodu niecharakterystycznych sygnałów, bywają nadinterpretacją.

Bywa, ze rozsądny lekarz zleca nam badania kontrolne tego narządu wcale nie dlatego, że coś nas kłuje w żebrach, jęknęliśmy po uniesieniu stopy czy narzekamy na nadmierne uczucie pełności po posiłku.

Oczywiście, wątroba to narząd, który nie boli, ale się powiększa w stanach chorobowych i może powodować ucisk na okoliczne narządy. Jeśli jednak nawet nie ma żadnych objawów bólowych w okolicy wątroby, też trzeba kontrolować jej stan.

Lekarze zlecają badania wątroby na wszelki wypadek, przy okazji innych badań lub po prostu słysząc, że się gorzej czujemy. Wątroba wypełnia 500 funkcji w naszym ciele. Pełni rolę sprzątaczki i filtra krwi, dlatego problemy z nią mogą odbijać się w zasadzie na całym ciele i samopoczuciu. Ale nie muszą:

W chorobach wątroby nie wyróżniamy objawów, które mogłyby od razu zwrócić naszą uwagę. Wątroba jako narząd, sama w sobie nie boli. W związku z tym pacjenci latami mogą mieć przewlekłe zapalenie wątroby wskutek np. zakażenia wirusem HCV i w ogóle o tym nie wiedzieć. Choroby wątroby są często późno diagnozowane właśnie dlatego, że nie dają jednoznacznych objawów

- tłumaczy dr Tacikowski.

Jak na czas rozpoznać problem z wątrobą?

Co powinno zwrócić naszą uwagę? Lista sygnałów ostrzegawczych jest dość długa, ale próżno szukać na niej tego, co o wątrobie nieraz mówili nasi dziadkowie i jeszcze powtarzają czasem rodzice.

Ból w prawym boku? Prędzej masz problem z jelitami czy kamienie w pęcherzyku żółciowym niż chorą wątrobę. A może jedno i drugie. 

Ucisk pod żebrem? Tak, to może być powiększona wątroba, ale brak takiego powiększenia wcale nie oznacza, że wątroba jest zdrowa. Wręcz przeciwnie - przy nowotworach czy marskości może mieć prawidłowe rozmiary nawet w zaawansowanym stadium.

Te wszystkie ziółka, kropelki i suplementy, które rządzą w domowych apteczkach jako "środki na wątrobę", to jedna wielka ściema. "Odtruwanie" wątroby za pomocą leków mija się z celem, bo to wątroba odtruwa nasze organizmy, a im więcej medykamentów stosujemy, tym trudniejszą ma pracę.

By naprawdę dbać o wątrobę, trzeba pamiętać o szczepieniach (przeciw HBV) i badaniach profilaktycznych. Są proste i tanie.

Warto chociaż raz w roku wykonać badania laboratoryjne, w tym ASPAT i ALAT, a w razie pogorszenia ogólnego samopoczucia czy przewlekłego zmęczenia, nie zwlekać z bardziej szczegółowymi badaniami i pójściem do lekarza pierwszego kontaktu

podkreśla gastrolog.

Nietypowe objawy chorej wątroby

U osób z tzw. marskością wątroby może pojawić się wodobrzusze. Człowiek może być bardzo szczupły, ale jego brzuch przypomina brzuch ciążowy.

Mogą pojawić się również obrzęki na nogach, a na skórze tzw. pajączki wątrobowe,

Zażółcenie skóry czy białek oczu może świadczyć o żółtaczce, a to sygnał co najmniej kilku groźnych chorób.

- Jeszcze raz podkreślę, że choroby wątroby przez długi czas mogą przebiegać bezobjawowo - podsumowuje dr n. med. Tadeusz Tacikowski i apeluje, by swoją wątrobą zainteresować się wcześniej niż dopiero wtedy, gdy wydaje się nam, że coś tam się w niej popsuło.

Zobacz galerię 4 zdjęcia

Eliza Dolecka

Konsultacja: dr n. med. Tadeusz Tacikowski, specjalista gastroenterologii z Grupy LUX MED