BETA-KAROTEN nie tylko na opalanie. Działanie beta-karotenu

Beta-karoten, czyli prowitamina A, to związek, który nie tylko przyśpiesza opalanie. Beta-karoten zapewnia prawidłowe funkcjonowanie wzroku, wzmacnia odporność, a także wspomaga leczenie trądziku i opóźnia pojawianie się zmarszczek. Sprawdź, jakie działanie ma beta-karoten i w jakich produktach można go znaleźć.

Spis treści

1. Beta-karoten a opalanie
2. Beta-karoten a rak płuc i inne nowotwory
3. Beta-karoten może zapobiec chorobom serca
4. Beta-karoten wspomaga funkcjonowanie wzroku
5. Beta-karoten - gdzie występuje? Źródła beta-karotenu w żywności
6. Beta-karoten - zastosowanie w kosmetyce

Beta-karoten to związek należący do grupy karotenoidów (pomarańczowych, czerwonych i żółtych barwników roślinnych), który spełnia bardzo ważną funkcję w organizmie. Beta-karoten jest bowiem prowitaminą witaminy A, czyli substancją, z której organizm człowieka (przy pomocy enzymów wątrobowych i nienasyconych kwasów tłuszczowych, które są niezbędne do wchłaniania beta-karotenu) wytwarza witaminę A.

Beta-karoten a opalanie

Beta-karoten najbardziej słynie z tego, że wspomaga opalanie. Część tego roślinnego barwnika jest magazynowana w skórze, dzięki czemu można dłużej cieszyć się muśniętą słońcem skórą. Ponadto beta-karoten jest dodatkowym "filtrem przeciwsłonecznym", który zmniejsza wrażliwość na promieniowanie UV, a tym samym ryzyko poparzenia skóry (nie oznacza to jednak, że można nim zastąpić krem z filtrem przeciwsłonecznym!). Poza tym prowitamina A chroni przed powstawaniem plam i przebarwień skóry, będących często skutkiem opalania. W związku z tym zaleca się picie świeżo wyciśniętego soku marchwiowego (który jest jednym z najbogatszych źródeł beta-karotenu) 2-3 razy w tygodniu, co najmniej na 14 dni przed rozpoczęciem kąpieli słonczych.

Beta-karoten a rak płuc i inne nowotwory

Beta-karoten - podobnie jak wszystkie karotenoidy - jest przeciwutleniaczem, co oznacza, że hamuje szkodliwe procesy oksydacyjne, a co za tym idzie - może zapobiegać rozwojowi chorób nowotworowych. Dowiedziono, że spożycie karotenoidów może obniżyć występowanie takich nowotworów, jak: rak jamy ustnej, krtani, przełyku i pęcherza moczowego. Niektórzy naukowcy przekonywali, że beta-karoten może uchronić także przed rakiem płuc, dlatego zaproponowali, aby palacze zażywali go w podwyższonych dawkach. Jednak później okazało się, że zwiększone spożycie beta-karotenu przez osoby palące papierosy może zwiększyć (ale tylko minimalnie), a nie zmniejszyć ryzyko rozwoju raka płuc. Tak wynika z badań, które zostały opublikowane w "The New England Journal of Medicine". W związku z tym suplementacja beta-karotenu nie jest zalecana palaczom. To dlatego na opakowaniach preparatów z prowitaminą A można znaleźć ostrzeżenie: „Osoby palące papierosy przed zastosowaniem preparatów z beta-karotenem powinny skonsultować się z lekarzem”.

Beta-karoten może zapobiec chorobom serca

Beta-karoten obniża poziom złego cholesterolu. Tym samym zapobiega odkładaniu się złogów cholesterolowych w ścianach tętnic, a co za tym idzie - zapobiega miażdżycy, a dalej chorobom serca, takim jak zawał czy udar mózgu. Zostało to udowodnione naukowo. Według Waltera Willett'a - profesora w katedrze Epidemiologii i Żywienia Uniwersytetu Harvarda - jedna marchewka dziennie (która jest skarbnicą beta-karotenu) obniża poziom złego cholesterolu do tego stopnia, że zmniejsza ryzyko zawału o 30 proc. a udaru mózgu o 70 proc.

Beta-karoten wspomaga funkcjonowanie wzroku

Beta-karoten zapewnia prawidłowe funkcjonowanie wzroku, zwłaszcza o zmierzchu. Witamina A, w którą jest przekształcany beta-karoten, jest składnikiem barwnika wzrokowego występującego w siatkówce oka, pozwalającego widzieć w półmroku.

Ponadto beta-karoten zmniejsza ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej, która jest główną przyczyną utraty wzroku w starszym wieku. Udowodniono również, że może hamować rozwój kseroftalmii (zespół suchego oka) oraz zapobiegać uszkodzeniu soczewki i powstaniu zaćmy.

Beta-karoten - gdzie występuje? Źródła beta-karotenu w żywności

Beta-karoten występuje nie tylko w marchewce. Można go znaleźć także w innych pomarańczowych, a także żółtych i czerwonych warzywach i owocach, takich jak: dynia, brzoskwinie, morele, pomidory, papryka, pomarańcze, a nawet w zielonych warzywach, m.in. w brokułach, fasolce szparagowej, szpinaku, sałacie, w których barwę karotenu zdominował zielony barwnik - chlorofil.

Polecamy

Autor: Time S.A

Skorzystaj z wygodnych diet online Poradnika Zdrowie opracowanych także dla osób zmagających się z niedoborami witamin i mikroelementów. Precyzyjnie dobrany plan dietetyczny odpowie na Twoje indywidualne potrzeby żywieniowe. Dzięki nim odzyskasz zdrowie i poprawisz swoje samopoczucie. Diety te są opracowane zgodnie z najnowszymi zaleceniami i standardami instytutów naukowo-badawczych.

Dowiedz się więcej

Beta-karoten - zastosowanie w kosmetyce

Beta-karoten ma właściwości odmładzające, gdyż pobudza produkcję włókien kolagenowych, których ubytek powoduje powstawanie zmarszczek. Ponadto odbudowuje już te zniszczone włókna. Ponadto chroni przed fotostarzeniem się skóry, czyli przedwczesnym starzeniem się skóry (a także defektom i uszkodzeniom) spowodowanym negatywnym wpływem promieniowania słonecznego.

Beta-karoten wspomaga także pielęgnację cery trądzikowej, gdyż normalizuje pracę gruczołów łojowych, a co za tym idzie - zmniejsza ryzyko pojawienia się wyprysków.

Prowitaminę A można stosować także w celu pielęgnacji skóry głowy i włosów (łojotok, łysienie plackowate).

Monika Majewska