NEUROPATIA cukrzycowa to częste powikłanie cukrzycy
Neuropatia cukrzycowa to najczęstsze powikłanie cukrzycy. Neuropatia cukrzycowa oznacza uszkodzenie układu nerwowego spowodowane cukrzycą. Nadmiar cukru we krwi niszczy zakończenia włókien nerwowych, a skutki tego mogą być tragiczne. Jakie są rodzaje i objawy neuropatii cukrzycowej? Na czym polega leczenie i rehabilitacja?
Spis treści
- Neuropatia cukrzycowa - przyczyny
- Neuropatia cukrzycowa - rodzaje
- Neuropatia cukrzycowa - objawy
- Neuropatia cukrzycowa - dieta i nie tylko
- Neuropatia cukrzycowa - leczenie i rehabilitacja
Neuropatia cukrzycowa oznacza uszkodzenie obwodowego układu nerwowego, które jest spowodowane cukrzycą. Neuropatia cukrzycowa występuje zarówno w cukrzycy typu 1 (wymagającej podawania insuliny), jak i cukrzycy typu 2 (można ją kontrolować, prowadząc odpowiedni styl życia).
Neuropatia cukrzycowa - przyczyny
W cukrzycy typu 2 neuropatia rozwija się stopniowo. Utrzymujący się ciągle nadmiar cukru systematycznie osłabia tempo przewodzenia przez układ nerwowy różnych bodźców.
Przy cukrzycy typu 1 następuje to błyskawicznie, często zaraz po ujawnieniu się choroby, a po 2-3 latach zatrzymuje się lub dalej rozwija bardzo wolno.
Neuropatia cukrzycowa - rodzaje
Neuropatia czuciowa lub polineuropatia osłabia nerwy obwodowe, czyli te, które znajdują się w skórze i mięśniach.
Autonomiczna neuropatia niszczy nerwy działające niezależnie od naszej woli. To rzadka, ale bardzo niebezpieczna postać schorzenia, bo może paraliżować działanie niemal każdego układu w organizmie.
Najczęściej jednak atakuje nerwy, które regulują ciśnienie tętnicze krwi, pocenie się, czynności pęcherza moczowego i jelit. Może być też przyczyną złego trawienia, biegunek, a nawet omdleń.
Ogniskowa neuropatia atakuje nerwy w ograniczonym (jednym lub kilku) miejscu ciała. Schorzenie rozwija się, gdy tracą drożność naczynia odżywiające jeden lub grupę nerwów. Często kończy się to powstaniem zakrzepu.
Wówczas pojawia się nagły i silny ból, który mija dopiero po długim czasie, gdy sąsiedni nerw przejmie funkcje tego uszkodzonego.
Neuropatia cukrzycowa - objawy
Neuropatia czuciowa
Chorzy odczuwają silne mrowienie w stopach (tzw. mrowienie skarpetkowe) albo w dłoniach (mrowienie rękawiczkowe).
Zdarzają się długotrwałe bóle mięśni nóg i rak, czasem są ostre, ale trwające krótko. Jeśli uszkodzeniu ulegają także mięśnie ruchowe, dochodzi do ich zaniku. Z tego samego powodu powstają deformacje stóp.
Najbardziej niebezpieczne są zaburzenia odczuwania bólu, bo chory często nie wie, że się skaleczył, zakłuł czy otarł skórę. A ponieważ cukrzyca utrudnia gojenie się ran, łatwo o zakażenie rany czy tworzenie się bolesnych modzeli na podeszwach stóp.
Neuropatia anatomiczna
Jeśli uszkodzone zostały nerwy kontrolujące czynności przewodu pokarmowego, chory ma problemy z trawieniem. Gdy choroba zaatakuje przełyk, manifestuje się zaburzeniami połykania, uczuciem zatrzymywania się każdego kęsa w gardle.
Jeśli dominuje uszkodzenie unerwienia żołądka – występują
- nudności
- wymioty po posiłkach
- zbyt szybkie odczuwanie sytości
- nawet jadłowstręt
Uszkodzenie nerwów może też wpływać na pracę pęcherzyka żółciowego. Wówczas choremu dokuczają wzdęcia po posiłkach, bóle nad pępkiem i bóle brzucha po prawej stronie, pod żebrami, które niekiedy przypominają ostre napady kolki żółciowej.
Najbardziej dokuczliwym objawem neuropatii autonomicznej przewodu pokarmowego jest nocna biegunka cukrzycowa. Gdy choroba się rozwinie, chory musi kilka razy w nocy wstawać do łazienki.
Ta postać biegunki nie daje bólu, ale bardzo utrudnia leczenie cukrzycy. Sprzyja bowiem występowaniu niedocukrzeń oraz niedożywieniu. U niektórych osób neuropatia może się objawiać zaparciami, które występują na zmianę z biegunką.
Neuropatia ogniskowa
Gdy glukoza uszkodzi nerwy w wielu miejscach, może się pojawić podwójne widzenie, opadanie stopy, bóle barków i bóle kręgosłupa.
Neuropatia cukrzycowa - dieta i nie tylko
Niezależnie od typu neuropatii na postęp choroby wpływa czas trwania cukrzycy i to, czy jest ona właściwie kontrolowana. Jeśli jest prawidłowo, skutecznie leczona, a epizody hiperglikemii, czyli nadmiernego stężenia glukozy we krwi, są rzadkie, neuropatia postępuje bardzo wolno.
Aby leczenie przyniosło oczekiwane rezultaty, trzeba unormować poziom cukru we krwi. Potrzebne mogą być też leki wspomagające układ krążenia i nerwowy, zmniejszające lepkość krwi, przyśpieszające gojenie i bliznowacenie ran.
Ważna jest również dieta, którą w tym przypadku należy traktować jak lekarstwo. 50–60 proc. kalorii powinno pochodzić z węglowodanów złożonych (wolno się wchłaniających), które znajdują się w kaszach gruboziarnistych, płatkach zbożowych, ciemnym pieczywie, nieoczyszczonym ryżu, ziemniakach, makaronach, 30–35 proc. z tłuszczów, a najmniej, bo tylko 10–15 proc., z białek. Warto też pamiętać, że uszkodzeniu tkanki nerwowej sprzyja palenie tytoniu i picie alkoholu.
Neuropatia zaczyna się niewinnie
Zaczyna się od mrowienia stóp i rąk, zmniejszenia wrażliwości na temperaturę, lekki dotyk czy delikatne ukłucie.
Nieco później pojawia się drętwienie oraz naprzemienne odczuwanie zimna lub gorąca. Skóra piecze lub intensywnie swędzi. Chory ma wrażenie, że stąpa po ostrym podłożu, np. ściernisku lub owczej wełnie.
Skóra staje się niezwykle wrażliwa na każdy dotyk, nawet lekkiej kołdry czy prześcieradła. Dolegliwości nasilają się w chłodne dni.
W zależności od tego, które części układu nerwowego zostają uszkodzone, wyróżnia się kilka rodzajów neuropatii.
Neuropatia cukrzycowa - leczenie i rehabilitacja
Neuropatia czuciowa
Podstawą leczenia neuropatii czuciowej jest unormowanie poziomu glukozy we krwi. Intensywna insulinoterapia u chorych na cukrzycę typu 1 ma ogromny wpływ na zapobieganie uszkodzeniom nerwów obwodowych.
W cukrzycy typu 2 podobne efekty można osiągnąć, systematycznie kontrolując poziom cukru we krwi.
Neuropatia anatomiczna
Chorym na pokarmową formę neuropatii współczesna medycyna niewiele może zaproponować. Zaleca się leki zwalniające ruchy jelit oraz jedzenie często, ale małych ilości i dobrze rozdrobnionych pokarmów.
Uszkodzenie nerwów kontrolujących pęcherz moczowy sprawia, że chory nie odczuwa parcia, a więc nie wie, kiedy jego pęcherz jest wypełniony. I na to nie ma skutecznej rady. Najlepiej regularnie, co 2 godziny, chodzić do toalety.
Kolejnym powikłaniem bywa impotencja. Prawie połowa mężczyzn chorujących na cukrzycę cierpi z powodu problemów z wywołaniem i utrzymaniem wzwodu.
Przyczyną tego jest zwykle uszkodzenie naczyń krwionośnych regulujących dopływ krwi do prącia. Problemy ze współżyciem mogą mieć też kobiety dotknięte neuropatią cukrzycową.
Neuropatia ogniskowa
Jeżeli neuropatia przejawia się tylko bólem, skuteczne są leki przeciwbólowe i niekiedy leki antydepresyjne. Czasem znaczną ulgę i poprawę samopoczucia przynosi fizykoterapia lub zabieg chirurgiczny.
Polecany artykuł:
Stopa cukrzycowa
Stopa cukrzycowa jest powikłaniem cukrzycy. To problem aż 70 proc. chorych, u których choroba uszkodziła obwodowy układ nerwowy lub krwionośny. Przy tzw. neuropatycznej stopie cukrzycowej chory nie czuje bólu, dotyku czy nawet ukłucia.
Wraz z postępem choroby w chorej nodze pojawia się mrowienie, pieczenie lub trudne do zniesienia palenie skóry. Upośledzenie gruczołów potowych sprawia, że skóra na stopach jest bardzo sucha, co sprzyja jej pękaniu.
Niedostateczne ukrwienie stóp odbija się też na kondycji kości, a zwłaszcza stawów, w których zanika chrząstka stawowa. Gdy cukrzyca uszkodzi naczynia tętnicze nóg, stopniowo zarastają one blaszką miażdżycową, przez co żyły stają się mniej elastyczne.
O tym, że choroba postępuje, świadczą nocne bolesne skurcze, mrowienie i kłucie. Zmienia się też wygląd skóry – staje się ona sucha, łuszczy się, a u panów zanika owłosienie na łydkach. Na piętach można zauważyć liczne drobne pęknięcia, na palcach odciski, a na podeszwach modzele.
miesięcznik "Zdrowie"
Porady eksperta
![Stan przedcukrzycowy dotyczy nawet 5 mln Polaków. Ciebie też? Sprawdź to [TEST]](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-TRZ7-kaJ1-ptSh_cukrzyca-pomiar-cukru-320x213.jpg)
![Zmiany na ustach - krostki, grudki, pęcherzyki. 8 najczęstszych przyczyn [ZDJĘCIA]](https://cdn.galleries.smcloud.net/t/galleries/gf-soBw-u4ou-qebe_zmiany-na-ustach-krostki-grudki-pecherzyki-8-najczestszych-przyczyn-zdjecia-320x213.jpg)
