Cukrzyca typu I sprzyja innym chorobom

Cukrzyca typu 1 to nie tylko zagrożenie schorzeniami wynikającymi z samej cukrzycy, ale także tymi chorobami o podłożu autoimmunologicznym. Najczęściej jest to limfocytarne zapalenie tarczycy oraz choroba trzewna, czyli celiakia. Jakie choroby najczęściej towarzyszą cukrzycy?

Spis treści

1. Zagrożona wątroba cukrzyka
2. Regularny wysiłek fizyczny zmniejsza ryzyko powikłań cukrzycy

Cukrzyca typu I zwiększa szanse na to, że pojawi się choroba immunologiczna. Limfocytarne zapalenie tarczycy dotyczy od 20 do 40 procent chorych na cukrzycę. Na celiakię natomiast cierpi co 10 osoba z cukrzycą typu 1. Ale to jeszcze nie wszystkie schorzenia, których punktem wyjścia może być cukrzyca.

U osób młodych schorzenie tarczycy zwykle manifestuje się niedoczynnością tego gruczołu. Często jednak objawy są mało specyficzne. Dlatego też konieczne jest regularne oznaczanie hormonów tarczycowych (TSH, FT4).

73,8 procenta chorych na cukrzycę cierpi na nadciśnienie tętnicze. To najczęściej występujące powikłanie cukrzycy. Na drugim miejscu jest choroba niedokrwienna serca (32,8 proc.).

Celiakia zaś, którą zalicza się do chorób autoimmunologicznych, wymaga systematycznego wykonywania badań immunologicznych.

Chorzy na cukrzycę zapadają również na autoimmunologiczne zapalenie żołądka. Lekarze sądzą, że jedną z przyczyn może być nabyte w dzieciństwie zakażenie Helicobacter pylori. U diabetyków schorzenie to często występuje łącznie z chorobami tarczycy o podłożu autoimmunologicznym.

Kolejnym zagrożeniem jest zespół metaboliczny. Do niedawno sądzono, że częściej występuje on u osób z cukrzycą typu 2. Dziś ta tendencja odwraca się i zespół metaboliczny jest rozpoznawany równie często u chorych na cukrzycę typu 1. Uważa się, że otyłość brzuszna, która jest charakterystyczna dla zespołu metabolicznego, łączy się z insulinoopornością. Sam zespół metaboliczny istotnie zwiększa ryzyko chorób układu krążenia. Schorzenie dotyka w równym stopniu kobiety i mężczyzn. Niepokojącym zjawiskiem jest znaczne obniżenie granicy wieku, w którym rozpoznaje się zespół metaboliczny. Jeszcze 10 lat temu diagnozowany był u osób między 30. a 40. rokiem życia. Obecnie rozpoznaje się go nawet u dzieci przed 6. roku życia.

Zagrożona wątroba cukrzyka

U co trzeciej osoby chorującej na cukrzycę stwierdza się nieprawidłową pracę wątroby. Do najczęściej występujących dolegliwości zalicza się zaburzenia przemiany węglowodanów, tłuszczów, kamicę żółciową oraz uszkodzenie narządu spowodowane przyjmowaniem leków przeciwcukrzycowych. Gdy zaburzona jest przemiana węglowodanów, w wątrobie gromadzi się glikogen. Pod jego wpływem stopniowo dochodzi do zwyrodnienia, a następnie do stłuszczenia komórek wątroby. Przy cukrzycy typu 2 zaburzone jest przetwarzanie tłuszczów. Taki stan prowadzi do zapalenia wątroby, ale i do jej marskości. Przy cukrzycy typu 1 nie dochodzi do tak poważnych powikłań. Na szczęście proces stłuszczenia wątroby można powstrzymać i nawet częściowo odwrócić poprzez podawanie odpowiednich dawek insuliny. To ważne, ponieważ nieleczone stłuszczenie wątroby prowadzi do jej marskości.

Regularny wysiłek fizyczny zmniejsza ryzyko powikłań cukrzycy

Ruch jest jednym z głównych filarów leczenie i zapobiegania cukrzycy a sama choroba nie wyklucza uprawiania sportu nawet wyczynowo, pod warunkiem, że jest dobrze wyrównana. Aktywny tryb życia pomaga w utrzymywaniu stałego stężenia glukozy we krwi. Problem z uprawianiem sportu pojawia się wtedy, gdy wystąpią powikłania cukrzycowe. Przeciwwskazaniem do intensywnego ruchu jest retinopatia cukrzycowa, czyli uszkodzenie małych naczyń krwionośnych w oku. Zbytnie przeciążanie organizmu może doprowadzić do wylewu wewnątrzgałkowego i odwarstwienia siatkówki. Podobnie jest przy nefropatii cukrzycowej – wtedy dochodzi do uszkodzenia małych naczyń krwionośnych nerek. Wysiłek fizyczny, zwiększając białkomocz, może nasilać ten niekorzystny proces. Kolejnym przeciwwskazaniem jest neuropatia, uszkodzenie nerwów obwodowych, które prowadzi do zaburzeń czuciowo-ruchowych. Uprawianie wówczas sportu może wpłynąć niekorzystnie na zmianę częstości rytmu serca lub stworzyć warunki do wystąpienia niedokrwienia mięśnia sercowego. Dla osób z powikłaniami cukrzycowymi bezpieczną formą aktywności fizycznej są spacery szybkim krokiem.

miesięcznik "Zdrowie"

Anna Jarosz

Konsultacja: Alicja Ciesielska