CUKRZYCA nie musi oznaczać rezygnacji z pracy

Dla osób chorych na cukrzycę zalecana jest raczej praca umysłowa, natomiast niewskazana nadmierna praca fizyczna. Ważne, by diabetyk w miejscu pracy miał możliwość sprawdzenia poziomu cukru we krwi i w przypadku niedocukrzenia wykonania iniekcji insuliny czy zjedzenia przekąski.

Liczba chorych na cukrzycę stale rośnie. Są to przeważnie ludzie, którzy ze względu na swój wiek mogą, a nawet powinni pracować zawodowo. Niestety, badania wykazują, że mają oni problem ze znalezieniem satysfakcjonującego zajęcia – 16% chorych pracowników, bojąc się dyskryminacji, ukrywa fakt swojej choroby. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne, opracowując zalecenia dotyczące aktywności zawodowej pacjentów z cukrzycą, uznało, że poza nielicznymi, ściśle określonymi sytuacjami nie ma powodu, by osoby te nie pracowały. Inaczej do wyboru rodzaju zatrudnienia podchodzi osoba młoda, która choruje na cukrzycę od dziecka, a inaczej ktoś, u kogo chorobę zdiagnozowano już w wieku dojrzałym, kiedy okazuje się, że z powodów zdrowotnych nie będzie mógł wykonywać dotychczasowego zajęcia. Istnieją bowiem zawody, w których epizody hipoglikemii (niedocukrzenia organizmu) mogą, ze względu na ryzyko utraty świadomości, narazić chorego lub osoby z jego otoczenia na poważne niebezpieczeństwo. Ograniczenia mogą też wynikać z późniejszych powikłań cukrzycy, np. niedowidzenia czy utraty wzroku.

Miejsce pracy dla osób z cukrzycą

Dla osób z cukrzycą zalecane są raczej zajęcia związane z pracą umysłową. Miejsce pracy powinno spełniać pewne wymagania – chory powinien mieć możliwość sprawdzenia poziomu cukru we krwi, wykonania iniekcji insuliny czy zjedzenia przekąski w razie potrzeby. Ważne jest też, by był ktoś, kto w razie ewentualnego wystąpienia epizodu ciężkiej hipoglikemii mógłby mu pomóc. Stąd warto poinformować pracodawcę o swoim schorzeniu.

Godziny pracy osób z chorych na cukrzycę

Najlepiej, żeby godziny pracy były regularne, znacznie łatwiej wtedy kontrolować poziom cukru. Jednak praca zmianowa lub nienormowany jej czas nie stanowi dla tych chorych przeciwwskazania – w tych przypadkach trzeba po prostu wszystko dobrze zaplanować. Tryb pracy osoby z cukrzycą powinien też rzutować na wybór przez lekarza preparatu insuliny, np. zamiast insulin klasycznych może przepisać analogi insuliny. Analogi poprawiają bowiem jakość życia – pozwalają zmniejszyć liczbę posiłków czy zjeść ciastko, bez ryzyka wystąpienia hipoglikemii; ponadto są wygodne w stosowaniu, bardzo szybko się wchłaniają i można je wstrzykiwać bezpośrednio przed posiłkiem (nie jest konieczne, jak w przypadku insuliny ludzkiej, zachowanie 30–45-minutowej przerwy między wstrzyknięciem a początkiem posiłku).

Posiłki poza domem spożywane przez chorych na cukrzycę

Chorzy na cukrzycę niekiedy muszą bazować na posiłkach z bufetu pracowniczego czy okolicznych barów lub firm cateringowych – należy wówczas:

• zamawiać posiłki gotowane, grillowane lub pieczone
• wybierać dania dietetyczne
• unikać spożywania posiłków typu fast food
• unikać mięsa tłustego i smażonego
• pytać o składniki serwowanych dań
• pamiętać o przeliczaniu wymienników węglowodanowych.

Niezbędnik chorego na cukrzycę w szufladzie biurka

W pracy każdy chory powinien mieć swój „niezbędnik” konieczny do codziennej kontroli cukrzycy – paski testowe do glukometru, zapas igieł, glukagon (hormon ratunkowy), insulinę, leki przeciwcukrzycowe (jeżeli są stosowane). Należy też pamiętać o przekąskach: kostkach cukru, cukierkach, ciastkach. W pracy niekiedy trzeba się liczyć się z dodatkowym wysiłkiem fizycznym. Należy wówczas często mierzyć poziom cukru we krwi i dostosowywać dawkę insuliny oraz leków do jego poziomu. Także dieta powinna zostać zmodyfikowana w zależności od intensywności wysiłku fizycznego.

Niedocukrzenie w pracy

Stres czy zwiększony wysiłek mogą doprowadzić do hipoglikemii. Dobrze wyedukowany pacjent z reguły wie, jak temu zapobiec. W pewnych okolicznościach może się jednak zdarzyć ciężkie niedocukrzenie z utratą świadomości. Ponieważ stanowi ono zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia chorego, dlatego warto by w pracy była osoba, która umie udzielić choremu pomocy: poda glukagon w zastrzyku, zaś gdy po wstrzyknięciu hormonu pacjent w ciągu 10 minut nie odzyska przytomności wezwie pogotowie. Ciężka hipoglikemia – poniżej 2,2 mmol/l (40 ml/dl) – wymaga natychmiastowej hospitalizacji. Objawy silnego niedocukrzenia w cukrzycy typu 1:

• drżenie mięśni
• uczucie głodu
• ziewanie i senność
• ociężałość myślenia
• zawroty głowy
• nerwowość i agresywność
• obfite poty
• osłabienie
• zaburzenia pamięci
• zaburzenia widzenia
• utrata przytomności
• drgawki
• hipotermia.

Objawy niedocukrzenia w cukrzycy typu 2:

• bladość
• rozdrażnienie, nadpobudliwość
• senność
• zawroty głowy
• trudności z koncentracją
• drżenie mięśni
• osłabienie
• ból brzucha
• przyśpieszenia tętna.

Problemy z pracą osób chorych na cukrzycę

Mimo że chorzy są zdolni do wykonywania wielu zawodów, często mają problem ze znalezieniem pracy. Z kolei ci, którzy pracują, nierzadko boją się utraty zajęcia ze względu na powszechnie panujące, a nieprawdziwe przekonanie dotyczące ich częstszej absencji w pracy czy niższej wydajności – z badań wynika bowiem, że prawidłowo leczeni chorzy nie mają poważnych powikłań i jako pracownicy są tak samo efektywni, jak ludzie zdrowi.