Pospolity wirus może wywoływać raka pęcherza. Prawie wszyscy mieliśmy z nim kontakt w dzieciństwie

Wirus BK, którym w dzieciństwie zaraża się większość osób, może w dojrzałym wieku prowadzić do rozwoju raka pęcherza. - twierdzą naukowcy. Wirus ten może bowiem ukrywać się w nerkach i aktywować się, gdy dojdzie do osłabienia odporności na przykład z powodu wieku lub leczenia choroby przewlekłej.

Należący do rodziny poliomawirusów wirus BK swoją nazwę wziął od inicjałów pacjenta, u którego wyizolowano go po raz pierwszy w 1971 roku. Jest bardzo powszechny - szacuje się, że przeciwciała dla wirusa BK ma nawet 90 proc. dorosłych, a zarażamy się nim we wczesnym dzieciństwie. Większość infekcji przebiega bezobjawowo - tylko u niektórych osób wirus daje łagodne objawy podobne do przeziębienia, ale w zasadzie pojawiają się one tylko w przypadku towarzyszących problemów z układem moczowym.

Wirus ten może ukrywać się w nerkach i aktywować się, gdy dojdzie do osłabienia odporności na przykład z powodu wieku lub leczenia choroby przewlekłej. Jest bardzo niebezpieczny dla osób po przeszczepieniu nerki, może bowiem prowadzić do rozwoju nefropatii przeszczepionej nerki i w konsekwencji do odrzucenia przeszczepu.

Nowe badanie dowodzi, że może on być groźny również z innego powodu - doprowadza do uszkodzenia komórek pęcherza moczowego, a w efekcie nawet do raka pęcherza.

Za główny czynnik ryzyka raka pęcherza moczowego uznawane jest palenie papierosów - substancje toksyczne wdychane wraz z dymem przedostają się do nerek, a następnie do pęcherza moczowego, w którym zalegają wraz z moczem, uszkadzając komórki ścianek pęcherza.

Jednak gdy naukowcy z University of York zbadali DNA pochodzące z guzów pęcherza, nie znaleźli wzorców uszkodzeń DNA, jakie teoretycznie powinny powstać na skutek działania substancji rakotwórczych obecnych w dymie z papierosów. Okazało się natomiast, że DNA raka pęcherza zawiera uszkodzenia typowe dla białek APOBEC  - do znaczącego wzrostu ich stężenia doprowadza właśnie zakażenie wirusem BK.

By udowodnić, że wirus BK może odpowiadać za wzorce uszkodzeń DNA obserwowane w raku pęcherza, badacze wykorzystali wyhodowane w laboratorium ludzkie komórki pęcherza moczowego, które zakażali wirusem. W modelu in vitro zauważyli, że wirus BK może bezpośrednio infekować nabłonek ludzkich dróg moczowych, w efekcie czego dochodzi do wielu procesów na poziomie molekularnym, czego konsekwencją jest uszkodzenie genu i inicjacja procesów karcynogenezy - zmian prowadzących do powstania nowotworu.

Jak wyjaśnił główny autor badania, dr Simon Baker z Wydziału Biologii Uniwersytetu w Yorku: „Nasze odkrycia zmieniają dotychczasowe rozumienie przyczyn raka pęcherza moczowego, pokazując, że infekcje wirusem BK są czynnikiem ryzyka raka pęcherza moczowego, ponieważ zmuszają komórki nabłonka pęcherza do używania białek APOBEC, które następnie uszkadzają  DNA”.

By zmniejszyć przypadki raka pęcherza moczowego, badacze podkreślają konieczność opracowania szczepionki przeciw BK, podobnej do szczepionki na HPV, która skutecznie zmniejszyła liczbę zachorowań na raka szyjki macicy. 

Katarzyna Hubicz