Odporność po drugiej dawce szczepionki na COVID-19: kiedy się pojawi? Wyjaśniamy

Drugą dawkę szczepionki przeciw COVID-19 ma już za sobą coraz więcej Polaków. Nie oznacza to jednak, że osoby w pełni zaszczepione natychmiast stają się odporne na zakażenie. Jak szybko po drugiej dawce szczepionki pojawia się odporność na koronawirusa i jak sprawdzić, czy już jesteśmy bezpieczni?

W Polsce obecnie zarejestrowane są cztery szczepionki przeciw COVID-19. Jedna z nich - preparat firmy Johnson&Johnson - jest szczepionką jednodawkową. W przypadku tej szczepionki początek ochrony pojawia się w 14 dniu po szczepieniu, natomiast pełna odporność - w 28 dniu po szczepieniu.

Trzy pozostałe, czyli preparaty Pfizer BionTech, Moderna i AstraZeneca to szczepionki dwudawkowe - drugą dawkę szczepionki podaje się w odstępie od ok. 6 tygodni (w przypadku Pfizera i Moderny) do ok. 12 tygodni (AstraZeneca).

Częściową odporność na zakażenie zyskujemy już po pierwszej dawce szczepionki. Jednak odpowiednio chronieni będziemy dopiero po zakończeniu całego cyklu szczepień, a więc po przyjęciu drugiej dawki. Ale też nie od razu - odporność pojawi się dopiero po pewnym czasie od przyjęcia preparatu.

Spis treści

1. Skuteczność szczepionek na COVID-19
2. Jak szybko pojawia się odporność po drugiej dawce szczepionki?
3. Jak sprawdzić odporność po drugiej dawce szczepionki?

Skuteczność szczepionek na COVID-19

Mimo, że szczepionki są bezpieczne i skuteczne, żadna z nich nie chroni przed zachorowaniem w stu procentach. Jak to wygląda w przypadku poszczególnych preparatów zgodnie z informacjami zawartymi w Charakterystyce Produktu Leczniczego?

• Szczepionka Comirnaty Pfizer/BioNTech - pierwsza dawka preparatu zapewnia ochronę na poziomie 69 proc. (po 12 dniach od szczepienia). Po drugiej dawce szczepionki skuteczność w zapobieganiu COVID-19 wynosi prawie 95 proc.
• Szczepionka przeciw COVID-19 Moderna. Firma nie podała danych nt. skuteczności szczepionki po pierwszej dawce. Po drugiej dawce jej skuteczność wynosi 94,1 proc.
• Szczepionka Vaxzevria AstraZeneca - pierwsza dawka szczepionki zapewnia ochronę na poziomie 60 proc. (która pojawia się po ok. 3 tygodniach od szczepienia), skuteczność po podaniu drugiej dawki wynosi 82,4 proc. (przy zachowaniu rekomendowanego odstępu 12 tygodni między 1 a 2 dawką). Jeśli szczepionka zostanie podana wcześniej, skuteczność będzie niższa - np. w przypadku drugiej dawki podanej przed upływem 6 tygodni ochrona wynosi 54,9 proc.
• Szczepionka COVID-19 Vaccine Janssen (Johnson&Johnson). Skuteczność tej jednodawkowej szczepionki oceniana jest na ok. 67 proc.

Jak szybko pojawia się odporność po drugiej dawce szczepionki?

Wiele osób zaszczepionych drugą dawką sądzi, że od razu po szczepieniu może już bezpiecznie wrócić do zachowań sprzed pandemii. Tak jednak nie jest. Odporność wytworzona przez szczepienie pojawi się dopiero po pewnym czasie od pełnego zaszczepienia.

Minimalny czas, jaki jest niezbędny po to by wytworzyć odporność po drugiej dawce szczepionki wynosi odpowiednio:

• przy szczepionce Pfizer BioNTech - 7 dni
• przy szczepionce Moderna - 14 dni
• przy szczepionce AstraZeneca - ok. 15 dni

Dopiero po upływie tego czasu będziemy odpowiednio chronieni.

Jak sprawdzić odporność po drugiej dawce szczepionki?

Osoba zaszczepiona przeciw COVID-19 może sprawdzić czy jest już odporna, badając test na obecność przeciwciał - są to testy serologiczne oceniające przeciwciała w klasie IgG, skierowane przeciwko białku S.

Takie testy są płatne,  nie potrzeba jednak mieć na nie skierowania i można je wykonać w większości laboratoriów diagnostycznych. Najbardziej wiarygodne są testy ilościowe, w których oznaczana jest obecność przeciwciał oraz ich stężenie (poziom). Inne opcje to testy jakościowe oraz półilościowe.

Katarzyna Hubicz