COVID-19 a stosowanie substancji psychoaktywnych

Pandemia COVID-19 wpłynęła na funkcjonowanie świata na wiele różnych sposobów. Zmiany dotknęły światowej gospodarki, funkcjonowania rodzin, jak i szkół. Dość rzadko wspomina się o wpływie pandemii na stosowanie przez ludzi substancji psychoaktywnych, tymczasem okazuje się, że spożycie niektórych z nich mogło wzrosnąć, a innych zmaleć.

Spis treści

1. Dlaczego pandemia może sprzyjać stosowaniu używek?
2. Jak pandemia wpływa na częstość stosowania różnych używek?
3. Używki a pandemia: niwelowanie niepokoju może skutkować uzależnieniem

Stosowanie przez ludzi różnych substancji psychoaktywnych – narkotyków, alkoholu – od dawna przykuwa uwagę specjalistów od zdrowia publicznego na całym świecie. Przygotowywane są specjalne kampanie edukacyjne, jak i prowadzone są różne działania profilaktyczne w szkołach. Celem jest to, aby jak najmniej osób stosowało zakazane, jak i te powszechnie dostępne substancje psychoaktywne i by ostatecznie straty zdrowotne spowodowane ich stosowaniem były jak najmniejsze. Różne czynniki mogą niweczyć wszelkie tego rodzaju starania – jednym z nich może być pandemia COVID-19.

Czytaj też:

• Narkotyki twarde i miękkie: podział, rodzaje, działanie
• Substancje psychoaktywne: rodzaje i działanie. Legalne substancje psychoaktywne

Dlaczego pandemia może sprzyjać stosowaniu używek?

Ludzie sięgają po narkotyki czy alkohol z różnych powodów – jednym z nich jest doświadczanie silnego stresu. Substancje psychoaktywne rzeczywiście mogą przynosić odprężenie, jest to jednak bardzo złudne „rozwiązanie” problemu. Ich stosowanie wcale bowiem nie doprowadza do jego ustąpienia, a jedynie go maskuje, przez co wtedy, gdy pacjent powraca do stanu pełnej trzeźwości, może odczuwać on jeszcze silniejszy stres ze względu na to, iż mogą go dręczyć wyrzuty sumienia związane z celowym wpędzaniem samego siebie w stan odurzenia.

O tym, że pandemia może być źródłem stresu, nie trzeba prawdopodobnie nikogo przekonywać. Warto tutaj wspomnieć o innym, nieco mniej oczywistym problemie, który także sprzyjać może częstszemu niż wcześniej korzystaniu z substancji psychoaktywnych – mowa tutaj o zdalnej pracy czy zdalnym nauczaniu.

Wtedy, gdy uczniowie musieli chodzić do szkoły, a dorośli do pracy, zdecydowanie trudniejsze było maskowanie skutków korzystania z substancji psychoaktywnych – ciężko w końcu ukryć zapach przetrawionego alkoholu, wyraźnie widoczne drżenie rąk czy powiększenie źrenic. Obecnie, w okresie nauki czy pracy zdalnej, niektórym ludziom wydawać się może, że mogą pozwolić sobie na wypicie wieczorem przed pracą większej niż zwykle ilości alkoholu czy na zażycie jakichś narkotyków.

Biorąc pod uwagę powyższe wydawać by się mogło, że pandemia ogólnie doprowadziła do zwiększonego spożycia różnych substancji psychoaktywnych. Dane, które napływają po przeprowadzeniu odpowiednich analiz, mogą jednak zaskakiwać – okazuje się bowiem, że tak jak niektóre substancje psychoaktywne przyjmowane są obecnie częściej, tak spożycie innych uległo zmniejszeniu.

Jak pandemia wpływa na częstość stosowania różnych używek?

Ciekawe dane dotyczące spożywania substancji psychoaktywnych w okresie pandemii zaprezentowane zostały w czasopiśmie „Journal of Adolescent Health”. Badania przeprowadzone zostały w grupie kanadyjskich nastolatków i okazało się, że tak jak w okresie niekorzystnej sytuacji epidemiologicznej zaczęli oni częściej sięgać po alkohol i marihuanę, tak rzadziej stosowali oni MDMA oraz kokainę. Przyczyny takiego rozwoju sytuacji mogą być naprawdę różne, autorzy badania sugerują m.in. to, że zmniejszenie spożycia kokainy i MDMA może wynikać z tego, iż substancje te zazwyczaj przyjmowane są podczas spotkań towarzyskich, których częstość z powodu pandemii uległa znacznemu zmniejszeniu.

Powyżej opisano to, jak zmieniło się stosowanie substancji psychoaktywnych przez przedstawicieli jednej grupy wiekowej – możliwe, że u osób starszych od badanych sytuacja prezentowałaby się nieco inaczej. Ogólnie jednak można wysunąć wniosek, że pandemia zdecydowanie może wpływać na to, jak często ludzie sięgają po różne substancje psychoaktywne.

Używki a pandemia: niwelowanie niepokoju może skutkować uzależnieniem

Niezależnie od tego, czy trwa pandemia, czy też nie, stosować legalnie dostępne substancje psychoaktywne, takie jak alkohol, należy z zachowaniem szczególnej ostrożności. Po bardzo bowiem krótkim nawet czasie może się okazać, że okazjonalne, służące „odprężeniu”, codzienne sięganie po lampkę wina czy jednego drinka może przerodzić się w uzależnienie, z którego wyrwanie się nie będzie wcale łatwo. 

Podkreślić należy jednoznacznie jeszcze raz to, o czym wspomniano tutaj już wcześniej – żadna substancja psychoaktywna nie pozwoli rozwiązać trapiących człowieka problemów i to niezależnie od tego, czy osoba sięga po nią ze względu na zawodowe, rodzinne czy jakiegoś innego jeszcze rodzaju trudności. Wtedy, gdy człowiekowi trudno jest samemu uporać się ze swoimi emocjami, należy skorzystać ze wsparcia bliskich lub zasięgnąć pomocy specjalistów, np. psychologa czy psychiatry.