WZW A czyli choroba brudnych rąk. Jak objawia się żółtaczka pokarmowa?

WZW A to inaczej żółtaczka pokarmowa, wirusowe zapalenie wątroby typu A lub choroba brudnych rąk. Nic dziwnego - wystarczy zjeść skażoną żywność lub wypić zainfekowaną wodę, by się zarazić. Sprawdź, jakie są przyczyny i objawy WZW A, jak jeszcze dochodzi do zakażenia, na czym polega leczenie i jak zapobiec zainfekowaniu.

Spis treści

1. WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - jak można się zarazić?
2. WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - objawy
3. WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - szczepionka
4. WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - diagnoza
5. WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - leczenie
6. WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - powikłania
7. WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - zapobieganie

WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A), inaczej "żółtaczka pokarmowa", to ostra choroba zakaźna wywoływana przez wirus zapalenia wątroby typu A (HAV).

Szacuje się, że wirusowe zapalenie wątroby typu A stanowi ok. 59 proc. wszystkich przypadków WZW na świecie.¹ Rocznie notuje się ok. 1,2-1,4 mln zachorowań. 20 proc. chorych wymaga bezwzględnej hospitalizacji.¹ Śmiertelność jest niska i wynosi 0,6-2,1 proc.¹

WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - jak można się zarazić?

• w ok. 95 proc. przypadków do zakażenia dochodzi drogą pokarmową, poprzez spożycie¹:

- zakażonej wody (także w formie kostek lodu) - zakażonej żywności, np. umytych w zakażonej wodzie warzyw, owoców lub ryb, owoców morza z wód zanieczyszczonych zakażonymi fekaliami

W rzadkich przypadkach do zakażenia dochodzi:^1,2

• poprzez bliski kontakt z osobami zakażonymi
• drogą kontaktów seksualnych (zwłaszcza homoseksualnych)
• w wyniku naruszenia ciągłości tkanek (np. przez igły do akupunktury i tatuażu)
• przetoczenia osocza lub czynnika VIII

Osobami, które są najbardziej narażone na zakażenie WZW A to pracownicy oczyszczalni ścieków, obsługi urządzeń kanalizacyjnych i inni mający kontakt z nieczystościami.

Również osoby pracujące w służbie zdrowia, żłobkach, przedszkolach i wojsku znajdują się grupie ryzyka. Prawdopodobieństwo zakażenia wzrasta także podczas wizyty w krajach endemicznego występowania choroby (w rejonie basenu Morza Śródziemnego, krajach Europy Wschodniej i Rosji oraz w krajach rozwijających się).

WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - objawy

Wirus wylęga się w organizmie od 15 do 50 dni (średnio 28 dni).¹ Po tym czasie pojawiają się objawy choroby, choć u dzieci poniżej 6. roku życia choroba zwykle przebiega bezobjawowo lub jej objawy są skąpe.¹

Tydzień przed pojawieniem się pełnej postaci choroby mogą wystąpić tzw. objawy zwiastunowe - grypopodobne.

Następnie pojawia się najbardziej charakterystyczny i widoczny objaw choroby - żółtaczka (zżółknięcie skóry i białka oczu), której może towarzyszyć powiększenie wątroby. Dzieje się tak, ponieważ w organizmie zwiększa się poziom żółtego barwnika - bilirubiny. Żółtaczka znika po około miesiącu.

Ponadto pojawiają się:

• złe samopoczucie
• osłabienie
• gorączka
• brak apetytu
• nudności i wymioty
• ból brzucha
• ból mięśni i stawów
• świąd skóry
• ciemniejsze zabarwienie moczu
• odbarwiony stolec

Objawy ostre ustępują najczęściej po kilku dniach.

WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - diagnoza

W przypadku podejrzenia WZW A wykonuje się badania krwi. Jeśli doszło do zakażenia, stwierdza się zwiększenie aktywności enzymów wskaźnikowych wątroby - aminotransferazy asparaginianowej i alaninowej oraz wzrost stężenia bilirubiny. Ostateczne rozpoznanie stawia się na podstawie wyników badania serologicznego, wykrywającego przeciwciała anty-HAV.

WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - leczenie

Zgodnie z ustawą o zwalczaniu chorób zakaźnych w Polsce hospitalizacja chorych na WZWA jest obowiązkowa.¹

Nie ma leku, który przyspieszyłby eliminację wirusa z organizmu. Choremu zaleca się ograniczenie aktywności fizycznej, dietę lekkostrawną i nawodnienie.

WZW A (wirusowe zapalenie wątroby typu A) - powikłania

Do powikłań nieleczonego WZW A należą cholestaza (zastój żółci, żółtaczka cholestatyczna), anemia aplastyczna, ostra niedokrwistość hemolityczna.

Najcięższym, zagrażającym życiu powikłaniem jest nadostre zapalenie wątroby.¹

Monika Majewska