Szczepionka Johnson&Johnson - co o niej wiemy? Skład, dawkowanie, skuteczność, powikłania

Szczepionka Johnson&Johnson to kolejna ze szczepionek na COVID-19. W odróżnieniu od pozostałych szczepionek na koronawirusa ma być szczepionką jednodawkową. W jaki sposób działa szczepionka Johnson&Johnson, jaki jest jej skład i skuteczność? Czy po szczepionce Johnson&Johnson możliwe są już powikłania? Przeczytaj, co już wiadomo o szczepionce Johnson&Johnson.

Szczepionka Johnson&Johnson przeciw COVID-19 ma roboczą nazwę Ad.26.COV2.S lub JNJ-78436725. Obecnie firma zakończyła badanie kliniczne Fazy 3 ENSEMBLE szczepionki.

W badaniu uczestniczyło 43 783 uczestników z 468 objawowymi przypadkami COVID-19. Badanie było randomizowane, podwójnie zaślepione, kontrolowane placebo, z udziałem osób powyżej 18. roku życia. Co wynika z tego badania? Jaka jest skuteczność szczepionki w zapobieganiu COVID-19? 

Spis treści

1. Szczepionka Johnson&Johnson - skład i sposób działania
2. Szczepionka Johnson&Johnson - ilość dawek i skuteczność
3. Szczepionka Johnson&Johnson - dostępność

Szczepionka Johnson&Johnson - skład i sposób działania

Szczepionka Johnson&Johnson na COVID-19 to szczepionka wektorowa. Jak wyjaśnia dr hab. Piotr Rzymski, ekspert w dziedzinie biologii medycznej i badań naukowych Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu w komentarzu udzielonym PAP, szczepionka wykorzystuje adenowirusa typu 26, którego genom poszerzono o gen białka S koronawirusa.

- Wspomniany wirus jest obrobiony w taki sposób, by nie był w stanie namnażać się w ludzkich komórkach - osiągnięto to usuwając z jego materiału genetycznego regiony krytyczne dla procesu replikacji. Nie jest w stanie wywołać żadnej choroby, po prostu służy jako nośnik instrukcji, dzięki której komórka produkuje białko S wirusa.

Wtedy jest ono dalej obrabiane i prezentowane przez komórkę na powierzchni - a to uruchamia różne procesy odpowiedzi układu odporności – mówi. - Pewien problem z wykorzystaniem adenowirusów jako wektorów w szczepionkach polega na tym, że część ludzi posiada przeciwciała przeciwko nim. Dlatego AstraZeneca zdecydowała się wykorzystać adenowirusa, który pierwotnie pochodzi od szympansów - w wielu regionach świata ludzie nie mają z nimi kontaktu. Szczepionka J&J wykorzystuje ludzkiego adenowirusa typu 26, ale w Europie infekcje nim nie są częste, a ewentualne przeciwciała utrzymują się na niskim poziomie. – dodaje ekspert.

Szczepionka Johnson&Johnson - ilość dawek i skuteczność

Szczepionka Johnson&Johnson jest szczepionką jednodawkową. Można ją przechowywać w lodówce przez przynajmniej 3 miesiące. Jak mówi dr hab. Piotr Rzymski: -  To wszystko duże ułatwienia logistyczne dla programu szczepień i większa wygoda dla szczepiących się osób.

Początek ochrony obserwowano w 14 dniu po szczepieniu. Optymalny poziom odporności powinien być osiągany 4 tygodnie po otrzymaniu preparatu.

Ogólna skuteczność szczepionki Johnson&Johnson w zapobieganiu objawowemu COVID-19 kształtowała się w badaniu klinicznym ENSEMBLE (obejmującym różne regiony geograficzne) na poziomie 66 proc. Skuteczność różniła się jednak w zależności od obszaru geograficznego. W USA wynosiła 72 proc., w Ameryce Łacińskiej 66 proc., w RPA - 57 proc. Niezależnie od regionu skuteczność szczepionki w zapobieganiu ciężkiemu przebiegowi COVID-19 oceniono na 85 proc, a w ochronie przed hospitalizacją w przebiegu COVID-19 - na 100 proc.

- Dobrą wiadomością jest to, że żadna z osób szczepionych, która uległa zakażeniu, nie wymagała hospitalizacji. Poziom ochrony był porównywalny niezależnie od wieku (w badaniu brało udział ponad 13 tys. osób powyżej 60. roku życia), oraz regionu geograficznego, gdzie badanie było prowadzone - dotyczy to także RPA, gdzie niemal wszystkie przypadki zakażenia były spowodowane tzw. afrykańskim wariantem. I to jest kolejna dobra wiadomość" - podkreśla ekspert.

Z badania wynika, że szczepionka Johnson&Johnson chroni przed ciężkim przebiegiem COVID-19 niezależnie od wieku pacjenta, regionu geograficznego oraz wariantu koronawirusa, w tym wariantu południowoafrykańskiego z linii B.1.351.

Szczepionka Johnson&Johnson - dostępność

Szczepionka Johnson&Johnson będzie dystrybuowana w sposób standardowy dla szczepionek i leków, a zgodnie z deklaracją producenta w temperaturze -20°C produkt utrzyma swoje właściwości przez dwa lata, z kolei w  2-8°C może być przechowywany przez trzy miesiące.

Producent poinformował, że produkt będzie dostępny natychmiast po otrzymaniu zezwolenia na używanie szczepionki w USA. Nie są jeszcze znane daty dystrybucji szczepionki w UE.

Katarzyna Hubicz