Różyca: przyczyny, objawy, leczenie

Różyca to występująca na całym świecie bakteryjna choroba świń, która może być groźna dla ludzi. Co wywołuje różycę i jakie są jej objawy? Na czym polega leczenie tej zoonozy? Jak często występuje postać posocznicowa różycy i jakie niesie ze sobą powikłania i zagrożenia?

Spis treści

1. Różyca: jak dochodzi do zakażenia?
2. Różyca skórna: objawy
3. Różyca narządowa (posoczniczowa): objawy
4. Różyca: diagnoza
5. Różyca: leczenie
6. Różyca: powikłania

Różyca (łac. rhusiopathia suum) lub erysipeloid (łac. erysipelas suum) może występować w postaci ostrej lub przewlekłej, zarówno ssaki - chorują nie tylko świnie, ale i bydło, owce, jak i ptactwo domowe, a nawet ryby. W przypadku ludzi, najbardziej narażone są osoby zawodowo związane z hodowlą zwierząt oraz mające styczność z produktami zwierzęcymi.

Różycę wywołują Gram-dodatnie pałeczki włoskowca różycy (Erysipelothrix rhusiopathiae). Bakteria jest odporna na czynniki środowiskowe, w tym też na gnicie i wysuszenie.

Różyca: jak dochodzi do zakażenia?

Dla człowieka niebezpieczne są nawet niewielkie zranienia skóry, do których może dojść w trakcie obróbki mięsa, zarówno te spowodowane kośćmi i mięsem ssaków i drobiu, jak i ościami, łuskami i mięsem rybim. Otwierają one drogę włoskowcom różycy, które mogą wywołać jedną z dwóch postaci różycy - skórną (miejscową lub rozsianą) albo narządową - posocznicową.

Różyca skórna: objawy

W przypadku różycy skórnej (ograniczonej do skóry) objawy ograniczają się zazwyczaj do okolic w bezpośredniej okolicy zranienia - zajęte są najczęściej palce, ewentualnie dłonie. Skóra w zainfekowanej okolicy jest napięta, błyszcząca i zaczerwieniona. Obserwuje się obrzęk i jest wyczuwalnie cieplejsza. Obszar zaatakowany przez bakterie znacząco różni się od zdrowej tkanki. Może występować gorączka, ale nie zdarza się to często.

Różyca narządowa (posoczniczowa): objawy

W przypadku wystąpienia różycy narządowej (posoczniczowej) występuje wysoka gorączka, i, jeśli do zakażenia doszło poprzez skórę, pojawiają się pęcherze i zmiany martwicze. Występują objawy podobne jak różycy skórnej, ale dochodzą też inne:

• twardy bolesny naciek zapalny
• wydzielina z rany
• powiększenie okolicznych węzłów chłonnych
• przyspieszony oddech
• objawy zapalenia dróg oddechowych
• szmery w sercu
• powiększenie wątroby
• powiększenie śledziony
• objawy neurologiczne spowodowane uszkodzeniem nerwów

Różyca: diagnoza

Pewną diagnozę można postawić na podstawie badania mikrobiologicznego, ale w przypadku różycy skórnej nie jest to zadanie proste - trzeba pobrać albo wycinek zajętej skóry, albo zeskrobiny.

W przypadku postaci uogólnionej pobiera się krew. Poza tym lekarz, w zależności od rozwoju choroby i ewentualnych może zlecić wykonanie szereg innych badań - między innymi rezonans, tomografię, ekg.

Różyca: leczenie

Skórna postać różycy może ustąpić sama w czasie 2-4 tygodni, ale zwykle podaje się antybiotyki, by skrócić czas trwania choroby.

W postaci uogólnionej nie obejdzie się bez pobytu w szpitalu i antybiotyków podawanych dożylnie.

Często też konieczne jest leczenie powikłań i rehabilitacja, jeśli dojdzie np. do udaru.

Różyca: powikłania

W przypadku różycy narządowej (posoczniczowej) mogą wystąpić liczne powikłania, a wśród nich najczęściej dochodzi do zapalenia wsierdzia z uszkodzeniem zastawek serca.

Towarzyszyć mu może nawracająca gorączka, dreszcze, kołatanie serca, duszności, nocne poty i chudnięcie. Poza tym wśród powikłań znajdują się także przewlekłe zapalenia stawów i udar.