Mononukleoza: badania ułatwiają rozpoznanie i leczenie

Leczenie mononukleozy można rozpocząć po postawieniu właściwej diagnozy, a to wcale nie jest łatwe. Na szczęście są badania w kierunku mononukleozy, które ułatwiają lekarzowi rozpoznanie. To ważne, bo objawy mononukleozy zakaźnej bywają mylące, więc często błędnie się ją diagnozuje i niewłaściwie leczy.

Spis treści

1. Badania pomocne w diagnozie mononukleozy
2. Leczenie mononukleozy
3. Ile trwa mononukleoza?

Leczenie mononukleozy wcale nie jest łatwe, bo ma niespecyficzne objawy, mogące przypominać raz grypę, raz anginę, niekiedy nawet mogą wskazywać na np. chłoniaka.

Mononukleoza zakaźna jest znana również jako choroba pocałunków, bo przenosi się ją za pośrednictwem śliny.

Poza tym mononukleoza ma nieco inny przebieg zależnie od tego w jakim wieku zaatakuje. U dzieci dość często bywa mylona z anginą. U dorosłych natomiast może pojawić się zażółcenie powłok skórnych i podrażnienie wątroby oraz śledziony, co czasem prowadzi do żółtaczki. Jeśli wystąpi żółtaczka, chory musi trafić do szpitala.

Nic więc dziwnego, że lekarzom zdarzają się pomyłki w diagnozie, a co za tym idzie, w leczeniu mononukleozy. Niekiedy powodują one dodatkowe komplikacje - na przykład podanie choremu na mononukleozę antybiotyku (ampicyliny, amoksycykliny) powoduje wystąpienie charakterystycznej wysypki - osutki plamistej.

Badania pomocne w diagnozie mononukleozy

Badania laboratoryjne, które ułatwiają lekarzowi postawienie diagnozy w przypadku mononukleozy zakaźnej to:

• morfologia krwi - wyniki badania pokazują zwiększenie ilości WBC czyli leukocytów (białych ciałek krwi); morfologia krwi z rozmazem wykazuje wśród krwinek białych zwiększony odsetek limfocytów i występowanie limfomonocytów; może też występować obniżenie ilości płytek krwi
• enzymy wątrobowe (transaminazy – AspAT i ALAT) w przypadku mononyklozy często są podwyższone
• przeciwciała przeciw EBV – są odpowiedzią układu odpornościowego na wtargnięcie wirusa - po około 2-3 tygodniach we krwi pojawiają się przeciwciała IgM przeciw wirusowi EBV, świadczące o świeżym zakażeniu; obecność przeciwciał IgG przeciw wirusowi EBV świadczy natomiast o tym, że zakażenie miało miejsce w przeszłości
• wykrywanie wirusa EBV metodą PCR - metoda jakościowa pozwala stwierdzić, czy wirus jest obecny w krwi, metoda ilościowa pozwala ocenić ilość cząsteczek wirusa w danej objętości krwi

Leczenie mononukleozy

Zarówno u dzieci jak i u dorosłych stosuje się przede wszystkim głównie podaje się środki przeciwgorączkowe. Paracetamol i ibuprofen dzieciom, ibuprofen, kwas acetylosalicylowy oraz paracetamol czy naproksen dorosłym.

Dobrze jest, poza przyjmowaniem preparatów przeciwgorączkowych, płukać gardło środkami odkażającymi.

Leku zwalczającego wirusa Ebsteina-Barr (EBV) nie ma. Organizm musi pokonać go sam. Trzeba leżeć w łóżku, bo mononukleoza to bardzo wyniszczająca choroba, dużo pić i stosować lekkostrawną dietę. Przy katarze nie zaleca się stosowania kropli do nosa, bo w tym przypadku nie działają. Warto natomiast wietrzyć pomieszczenia i nawilżać powietrze wodą z dodatkiem olejków eterycznych, np. eukaliptusowego.

Ile trwa mononukleoza?

Choroba z reguły utrzymuje się ok. dwóch tygodni. Po tym czasie objawy ustępują, ale chory jest bardzo osłabiony.

Pacjent zaraża zarówno w trakcie choroby jak i po jej zakończeniu - czasem nawet przez 18 miesięcy.

Dzieci potrzebują miesiąca rekonwalescencji zanim wrócą do normalnego trybu życia. Podobnie dorośli powinni dać sobie czas na powrót do pełni sił. To ważne, by nie ruszać od razu do pracy, bo przez 2-4 miesiące po zakażeniu układ odpornościowy jest nieco upośledzony i lepiej nie wystawiać się na silne zagrożenia. Nie wolno w tym czasie także przyjmować żadnych szczepionek - dotyczy to zarówno dorosłych, jak i dzieci.