Legionellozy - choroba legionistów i gorączka Pontiac

Choroba legionistów (legioneloza lub legionelloza) to poważna zakaźna choroba dróg oddechowych, którą wywołuje Gram-ujemna bakteria Legionella pneumophila. Pozapłucna postać tej choroby nosi nazwę gorączka Pontiac. Jakie są drogi zarażenia legionellą? Jak przebiega leczenie?

Spis treści

1. Legionella: gdzie można się zarazić?
2. Choroba legionistów: objawy
3. Choroba legionistów: leczenie
4. Choroba legionistów: powikłania
5. Gorączka Pontiac

Legionella (Legionella pneumophila) to stosunkowo niedawno odkryta rodzina bakterii (45 gatunków i 64 grupy serologiczne) - pałeczek Gram-ujemnych, które wywołują takie choroby jak:

• choroba legionistów (ciężkie zapalenie płuc)
• gorączka Pontiac

Ta pierwsza jest zdecydowanie bardziej niebezpieczna - śmiertelność pacjentów z postacią płucną legionelozy jest bardzo duża, wynosi średnio od 15 do 20 procent. Na szczęście choroba legionistów stanowi tylko od 3 do 8 procent wszystkich zachorowań wywołanych przez pałeczki Legionella.

Legionella: gdzie można się zarazić?

Legionella bytuje w środowisku wodnym, więc można się nią zarazić wszędzie tam, gdzie powstaje aerozol wodno-powietrzny z zakażonej przez te bakterie wody:

• pod prysznicem
• w jacuzzi
• w pomieszczeniach klimatyzowanych
• używając inhalatorów i nawilżaczy

Groźne mogą okazać się również spryskiwacze ogrodowe i fontanny.

Istotne jest to, ze nie można zarazić się chorobą legionistów czy gorączką Pontiac poprzez picie skażonej wody. Legionella pneumophila nie przenosi się również z człowieka na człowieka.

Choroba legionistów: objawy

Okres inkubacji choroby legionistów wynosi od 2 do 10 dni od kontaktu z Legionella pneumophila. Objawy są bardzo różnorodne i zmiennym nasileniu. 

Objawy ogólne:

• gorączka
• dreszcze
• uczucie osłabienia
• złe samopoczucie
• senność
• jadłowstręt
• bóle głowy
• bóle mięśniowe
• kaszel suchy, w późniejszym okresie wilgotny
• ból w klatce piersiowej o charakterze opłucnowym
• krwioplucie
• bradykardia u ponad 60 procent chorych oraz obniżenie ciśnienia tętniczego krwi
• hiponatremia
• hipofosfatemia
• podwyższenie poziomu transaminaz

Objawy ze strony układu pokarmowego

• biegunka w około 50 procentach przypadków
• nudności i wymioty u 10-20 procent zarażonych

Objawy neurologiczne

• splątanie
• dezorientacja
• otępienie
• bezsenność
• halucynacje
• drgawki

Choroba legionistów: leczenie

Choroby legionistów nie wolno lekceważyć - śmiertelność w jej wyniku szacowana jest od 5 do nawet 80 procent, w zależności od ogólnego stanu zdrowia osoby zarażonej Legionella pneumophila oraz od tego, jak szybko rozpoczęto leczenie.

W przypadku choroby legionistów konieczna jest hospitalizacja i podanie jednego lub kilku antybiotyków - azytromycyny, klarytromycyny i ciprofloksacyny.

Choroba legionistów: powikłania

W grupie największego zagrożenia powikłaniami są przede wszystkim osoby starsze i cierpiące na choroby przewlekłe. Najczęstszymi powikłaniami są:

• ropień płuca
• rozedma płuc
• niewydolność wielonarządowa
• zaburzenia neurologiczne

Jeśli dojdzie do powikłań zarówno leczenie jak i rekonwalescencja znacznie się wydłużają. Zdarza się, że całkowity powrót do zdrowia nie jest możliwy.

Gorączka Pontiac

W przypadku gorączki Pontiac pierwsze objawy zakażenia Legionella pneumophila pojawiają się zazwyczaj już po kilku godzinach od kontaktu z drobnoustrojem, przy czym przyjmuje się, że okres inkubacji trwa nie dłużej niż w 3 dni.Objawy gorączki Pontiac to:

• gorączka
• dreszcze
• trudności w oddychaniu
• suchy uporczywy kaszel
• osłabienie, zmęczenie
• bóle mięśniowo-stawowe
• bóle głowy

Towarzyszyć im mogą objawy ze strony przewodu pokarmowego, takie jak:

• nudności
• wymioty
• biegunki

Objawy utrzymują się około 2-5 dni i ustępują bez leczenia.