Koronawirus - jak się przed nim bronić? Zalecenia immunologów

Immunolodzy z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego opracowali zalecenia, jak wzmocnić nasz układ odpornościowy w obliczu szerzącej się epidemii koronawirusa SARS-CoV-2. Zobacz 5 skutecznych sposobów na poprawę odporności.

Spis treści

1. Jak działa układ odpornościowy zdrowego człowieka
2. Czy istnieje skuteczny lek na koronawirusa?
3. Jak się bronić przed koronawirusem: 5 sprawdzonych sposobów
4. Jak się bronić przed koronawirusem: inne zalecenia

Zalecenia immunologów - prof. dr hab. Dominiki Nowis z Zakładu Medycyny Genomowej oraz prof. dr. hab. Jakub Gołąba z Zakładu Immunologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego - zostały opublikowane na stronie Polskiej Akademii Nauk.

Pobierz plakat i pomóż sąsiadowi!

Jak działa układ odpornościowy zdrowego człowieka

Naukowcy podkreślają, że układ odpornościowy zdrowego człowieka potrafi skutecznie obronić się przed wirusami, dlatego ogromna większość zakażeń kończy się rozwojem skutecznej odpowiedzi immunologicznej i eliminacją patogenów z naszego organizmu.

Jak dokładnie działa nasz układ odpornościowy? Odpowiedź immunologiczna zaczyna się rozwijać dopiero po kontakcie z fragmentami (zwanymi antygenami) wirusa. Przed wniknięciem wirusów do organizmu człowieka liczba komórek układu odpornościowego (limfocytów) w krwiobiegu jest niewystarczająca i limfocyty te nie są jeszcze gotowe do obrony.

Dopiero po wstępnym rozpoznaniu wirusa w limfocytach rozpoczynają się procesy określane jako dojrzewanie powinowactwa, które doprowadzą do wykształcenia komórek zdolnych do rozpoznania antygenów określonego wirusa znacznie precyzyjniej (nawet miliony razy lepiej). W wyniku ich namnażania zwiększy się ich liczba w krwioobiegu i komórki te nabędą odpowiednich właściwości, dzięki którym będą mogły skutecznie przeciwstawić się wirusowi oraz wyeliminować zakażone nim komórki.

Czy istnieje skuteczny lek na koronawirusa?

Naukowcy ostrzegają, byśmy nie dali się oszukać, gdyż nie istnieją żadne leki, które mogłyby wzmocnić odporność człowieka i uchronić go przed zakażeniem. Wszelkie preparaty witaminowe, mieszanki minerałów i witamin, naturalne wyciągi roślinne i zwierzęce, a w szczególności preparaty homeopatyczne, które przedstawiane są jako "wzmacniacze odporności", nie mają żadnego znaczenia dla rozwoju odporności przeciwzakaźnej. Nigdy nie wykazano ich działania wspomagającego pracę układu odpornościowego, a ich reklamowanie jako preparatów wzmacniających odporność jest zwykłym oszustwem.

Przed zakażeniem wirusem nie chronią także maseczki chirurgiczne. Mogą one nieznacznie ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusów przez osoby już zarażone, ale tylko wtedy, gdy osoby te, przebywając w miejscach publicznych, regularnie zmieniają te maseczki na nowe.

Jedyną skuteczną i bezpieczną metodą zapobiegania chorobom zakaźnym są szczepionki. Jednak na razie nie istnieje szczepionka przeciwko koronawirusowi SARS-CoV-2, niedostępne są też leki hamujące namnażanie się tego wirusa.

Jak się bronić przed koronawirusem: 5 sprawdzonych sposobów

Jedyne, co nam zostaje, to zadbać o naszą odporność i higienę oraz unikać dużych zbiorowisk ludzkich i osób chorych.

Jest 5 sprawdzonych sposobów na poprawę naszej odporności. Są to:

1. Zadbaj o swój sen - przemęczony organizm jest podatniejszy na infekcję, dlatego lepiej nie zarywać nocy. Dorosły człowiek potrzebuje przeciętnie ok. 7-8 godzin snu na dobę, młody - kilka godzin więcej. Kiedy śpisz głęboko i nic cię nie wybudza, wzrasta liczba limfocytów w twoim organizmie. Warto wiedzieć, że powinno się wypoczywać w całkowitej ciemności i ciszy, bo tylko wtedy w szyszynce wydziela się melatonina, która zapewnia m.in. prawidłowy rytm dobowy i  funkcjonowanie układu odpornościowego.

2. Unikaj sytuacji stresowych - zwłaszcza przewlekły stres osłabia odporność naszego organizmu, gdyż system obronny jest ściśle powiązany z systemem nerwowym. Zdenerwowanie zakłóca ich współpracę. By do tego nie doszło, trzeba codziennie poświęcić trochę czasu na relaks, wyciszenie się. Choć spotkania z przyjaciółmi i wyjścia z domu narażają nas na potencjalny atak wirusów i bakterii, to są też znakomitym treningiem dla układu immunologicznego. W czasie spotkań wypracowuje on bowiem nowe możliwości obrony, stając się jeszcze mocniejszy.

Ogromną moc ma też śmiech. Głośny, serdeczny, angażujący całe ciało powoduje wzrost ilości przeciwciał. Poza tym śmiech przyczynia się do obniżenia poziom stresu, który osłabia odporność.

3. Unikaj używek - nadmierne i długotrwałe spożywanie alkoholu, palenie tytoniu oraz przyjmowanie narkotyków niszczy witaminy oraz mikroelementy, które wzmacniają nasze siły obronne, i zmniejsza ich wchłanialność.

4. Odżywiaj się zdrowo - w diecie wzmacniającej odporność powinny się znaleźć warzywa i owoce, które obfitują w tzw. antyoksydanty (przeciwutleniacze), a które – walcząc z wolnymi rodnikami – sprzyjają naszej odporności. Są to głównie witaminy A, C i E, zawarte m.in. w marchwi, szpinaku, brokułach, pomidorach, papryce (zwłaszcza czerwonej), cytrusach oraz porzeczkach czarnych, czerwonych i truskawkach (także mrożonych).

Szczególnie polecane są też wszelkie kiszonki, które zawierają naturalne probiotyki - w ten sposób wzmocnimy nie tylko nasze jelita, ale też system odpornościowy. W jelitach znajduje się bowiem najwięcej limfocytów, które chronią nasz organizm przed różnymi patogenami. Kiszone ogórki, kapusta kiszona, buraki, kwas chlebowy domowej roboty czy nawet naturalnie fermentowany ocet jabłkowy dostarczają organizmowi miliony bakterii probiotycznych, przywracając równowagę flory bakteryjnej w jelitach. Jednocześnie hamują rozwój patogenów i stymulują układ immunologiczny.

W odpornościowej diecie nie może również zabraknąć jogurtu naturalnego z żywymi kulturami bakterii, które pobudzają białe ciałka krwi do większej aktywności. Pomocne mogą też być miód manuka (jego antybakteryjne działanie zostało udowodnione m.in. w przypadku chorób górnych dróg oddechowych), grzyby shiitake (jak dowodzą badania, pobudzają one do pracy komórki układu odpornościowego), a także wszelkiego rodzaju zupy kremy, które sycą i rozgrzewają organizm od środka, a to podczas chłodnych dni jest jednym z czynników zwiększających odporność na przeziębienie. Można do nich dodać mnóstwo warzyw i przypraw, również tych o właściwościach bakteriobójczych.

Nieprawidłowe odżywianie się (czyli niedożywienie, awitaminoza, jak również patologiczna otyłość) wpływają ujemnie na naszą odporność.

5. Zadbaj o aktywność fizyczną - zwiększeniu odporności sprzyja też aktywność fizyczna. Lekarze zalecają, by na ruch poświęcać 30 minut co najmniej 3 razy w tygodniu, tak by tętno osiągało wartość 130 uderzeń na minutę. Ruchu na świeżym powietrzu nigdy za wiele, dlatego warto codziennie energicznie maszerować, np. w drodze do lub z pracy, przez pół godziny.

Jeśli jednak wysiłek będzie zbyt duży, a w mięśniach powstanie sporo kwasu mlekowego powodującego następnego dnia ból (czyli popularne zakwasy), twoja odporność nie tylko się nie wzmocni, ale wręcz osłabnie. To dlatego, że oprócz kwasu mlekowego podczas intensywnych ćwiczeń wytwarza się także kortyzol, hormon stresu, który wpływa destrukcyjnie na układ immunologiczny człowieka. A stres jest największym wrogiem odporności.

Czytaj też: 9 sposobów na wzmocnienie odporności organizmu

Jak się bronić przed koronawirusem: inne zalecenia

Immunolodzy zalecają ponadto:

• częste mycie rąk ciepłą wodą z mydłem przez 20-30 sekund, a tam, gdzie to niemożliwe, przecieranie ich płynem do dezynfekcji na bazie alkoholu (co najmniej 60 proc.),
• unikanie bliskiego kontaktu z osobami, które mają gorączkę i kaszlą (najlepiej w ogóle unikać tłumu),
• unikanie kontaktu ze zwierzętami (szczególnie dzikimi),
• przejście na dietę roślinną, a już w szczególności unikanie konsumpcji surowego mięsa i mleka,
• dbanie o higienę miejsc, w których przygotowuje się posiłki,
• zaszczepienie się przeciwko często występującym chorobom zakaźnym, jak grypa czy zapalenie płuc wywołane przez pneumokoki.

Kompendium wiedzy o koronawirusie - sprawdź, czy wiesz wszystko!

Pytanie 1 z 7

Czy jedzenie czosnku uchroni nas przed zachorowaniem?

Uratuje nas tak samo przed koronawirusem, jak i przed wampirami - czyli wcale

Czosnek jest zdrowy i świetnie się sprawdzi jako ochrona przed koronawirusem

Następne pytanie