Koklusz u dorosłych: objawy i leczenie krztuśca dorosłych

Koklusz u dorosłych często bywa niezdiagnozowany lub zdiagnozowany źle. Dorosły, który jest chory na krztusiec, bywa leczony na alergię, astmę, nawet bada się go pod kątem raka płuc. A konsekwencje nieleczonego kokluszu mogą być bardzo groźne: zapalenie płuc i ucha wewnętrznego, a nawet ropniak opłucnej i rozedma płuc.

Spis treści

1. Koklusz u dorosłych: objawy
2. Koklusz u dorosłych: diagnoza
3. Koklusz u dorosłych: leczenie
4. Co możesz zrobić, by złagodzić koklusz?
5. Koklusz u dorosłych: szczepienia na krztusiec

Koklusz (krztusiec) u dorosłych zdarza się coraz częściej. Przyczyn jest kilka - a jedną z nich jest między innymi to, że krztusiec to bardzo zakaźna choroba. Pałeczki krztuśca Bordetella pertussis bez trudu przenoszą się drogą kropelkową. 

Jakie są objawy kokluszu i jak leczy się krztusiec u dorosłych? Jakie powikłania może dać ta choroba? 

Koklusz u dorosłych: objawy

W pierwszej fazie kokluszu pojawia się:

• katar
• zapalenie gardła
• przekrwione spojówki
• pokasływanie
• oraz (choć nie zawsze) gorączka.

Objawy takie utrzymują się przez tydzień, dwa tygodnie, a lekarz w trakcie badania stwierdza infekcję dróg oddechowych. Trudno w tym czasie określić, że przyczyną dolegliwości jest krztusiec. Stopniowo jednak wzrasta stężenie toksyn bakteryjnych i wtedy zaczyna się naprawdę poważny etap choroby - faza w której pojawia się wyjątkowo dokuczliwy i męczący kaszel.

Toksyny powodują uszkodzenie nabłonka dróg oddechowych, tworzy się gęsty i lepki śluz. Wszystko to pobudza organizm do kaszlu, który może skutkować wymiotami, a nawet drgawkami. Napady kaszlu utrzymują się przez kilka tygodni, a potem stopniowo ustępują. Ale kaszel może jeszcze powracać nawet przez kilka miesięcy, zanim całkiem pozwoli o sobie zapomnieć.

Koklusz u dorosłych: diagnoza

Choroba trochę uśpiła czujność lekarzy, jednak wobec wciąż rosnącej liczby chorych coraz częściej jest rozpoznawana prawidłowo. Starsi lekarze bez trudu rozpoznają specyficzny kaszel z charakterystycznym świszczącym wdechem przypominającym pianie koguta, który jej towarzyszy.

Zawsze pomocne jest badanie krwi, które w kokluszu wykazuje znaczne podwyższenie liczby leukocytów oraz badanie na obecność przeciwciał przeciwko krztuścowi, a także posiew plwociny.

Koklusz u dorosłych: leczenie

Leczenie polega na podawaniu specjalnych antybiotyków działających na bakterie krztuśca. Zdarza się, że leki trzeba podawać dożylnie podczas pobytu w szpitalu. Antybiotyki nie łagodzą kaszlu, ale skracają czas trwania objawów, a tym samym ryzyko powikłań i przenoszenia bakterii na inne osoby.

Co możesz zrobić, by złagodzić koklusz?

• zażywaj przepisane leki i zostań w domu, bo zarażasz
• odpoczywaj,
• stosuj lekką, pełną witamin dietę
• staraj się, by powietrze w pokoju było wilgotne i raczej chłodne - ataki kaszlu będą rzadsze i mniej uciążliwe.

W miarę zdrowienia ataki kaszlu będą coraz łagodniejsze, ale pokasływanie może się utrzymywać jeszcze przez wiele miesięcy. Charakterystyczne dla osób, które przeszły koklusz jest to, że meczący kaszel pojawia się potem przy banalnym przeziębieniu nawet przez kilka lat po chorobie.

Koklusz u dorosłych: szczepienia na krztusiec

Szczepienia na krztusiec są obowiązkowe u dzieci, dorosłym natomiast są zalecane, co oznacza, że trzeba za nie zapłacić z własnej kieszeni (koszt waha się w zależności od laboratorium od 100 do 200 zł).

Na krztusiec powinien zaszczepić się każdy, w szczególności zaś osoby, które mają stały kontakt z małymi dziećmi (np. młodzi rodzice), pracownicy żłobków, personel medyczny, osoby opiekujące się starszymi rodzicami lub chorymi przewlekle. Na krztusiec mogą zaszczepić się również kobiety w ciąży (zalecany czas to okres między 27. a 36. tygodniem ciąży).

Szczepienie na krztusiec nie daje odporności do końca życia, dlatego należy je powtarzać co 10 lat, zgodnie z polskim Programem Szczepień Ochronnych. Szczepionka nie chroni przed zachorowaniem w stu procentach, zmniejsza jednak zarówno ryzyko choroby, jak i związanych z nią powikłań, do których należą m.in. zapalenie płuc, ale również przypadłości będące następstwem uporczywych, męczących napadów kaszlu, np. złamania żeber, przepuklina, nietrzymanie moczu, wypadanie odbytnicy czy nawet podspojówkowe wylewy krwi.

Osoba dorosła, która była szczepiona na ksztusiec, powinna przyjąć dawkę przypominającą szczepionki. Osoba dorosła, która nie była wcześniej szczepiona, powinna przyjąć szczepionkę wg. trzydawkowego schematu, a następnie co 10 lat przyjmować dawkę przypominającą.

Bezwzględne przeciwwskazania do szczepienia to reakcja anafilaktyczna po uprzednio podanej dawce szczepionki na krztusiec, uczulenie na którykolwiek z jej składników, a także ciężka encefalopatia występująca w ciągu 7 dni od poprzedniej dawki.

Agnieszka Paculanka