Kleszcz u psa - usuwanie, objawy chorób odkleszczowych

Kleszcz u psa powoduje choroby, których objawy nie zawsze są zauważane od razu. Dlatego po spacerze należy sprawdzać, czy pies ma kleszcza. Jeśli tak, należy jak najszybciej usunąć pasożyta. Sprawdź, co robić, gdy pies ma kleszcza. Jak prawidłowo usunąć kleszcza u psa i co zrobić, gdy kleszcz się urwie? Po jakim czasie pojawiają się objawy chorób odkleszczowych? Jakie mogą być powikłania?

Spis treści

1. Kleszcze - jak je przechytrzyć?
2. Kleszcz u psa - jak usunąć? Co robić, gdy pies ma kleszcza?
3. Kleszcz u psa - objawy chorób odkleszczowych u psów
4. Weterynarz Franciszek Paśko - jakie choroby przenoszą kleszcze u psów?
5. Kleszcz u psa - jak zapobiec ukąszeniu?
6. Weterynarz Franciszek Paśko - jak uchronić psa przed kleszczami?

Kleszcz u psa powoduje choroby, których objawy nie zawsze są zauważane przez właścicieli od razu. Dlatego po spacerze z pupilem należy zawsze sprawdzać, czy pies ma kleszcza, szukając małych grudek lub czegoś w rodzaju krost. 

Kleszcz może być malutki jak ziarno sezamu (zaraz po ugryzieniu psa kleszcz jest malutki, nie należy się spodziewać dużego, opitego krwią). Jeśli pies ma kleszcza, należy jak najszybciej usunąć pasożyta.

Gdzie szukać kleszczy u psa? Kleszcze lubią ciemne i wilgotne miejsca na ciele, dlatego u psa należy ich szukać zwłaszcza w uszach, pod obrożą, pod ogonem, pomiędzy palcami, na łokciach i pod pachą. Kleszcze u psa mogą znajdować się nawet na powiekach.

Należy pamiętać, że kleszcze są nie tylko w lasach, lecz także w parkach i ogrodach miejskich - wysokie trawy i obrzeża lasów oraz pola to miejsca, które szczególnie upodobały sobie te pasożyty. Kleszcze do życia budzą się wiosną, na przełomie marca i kwietnia, i pozostają aktywne do października lub listopada, w zależności od wysokości temperatur.

Kleszcze - jak je przechytrzyć?

Zobacz galerię 6 zdjęć

Kleszcz u psa - jak usunąć? Co robić, gdy pies ma kleszcza?

Gdy pies ma kleszcza, należy jak najszybciej usunąć pasożyta. Kleszcza u psa usuwa się w taki sam sposób, jak u człowieka, tzn. kleszcza należy chwycić pęsetą lub specjalnym lassem (można kupić w aptece) i delikatnie wyjąć ruchem obrotowym.

Nie zaciskaj pęsety na ciele kleszcza, gdyż może to spowodować wprowadzenie jego zawartości pod skórę. Następnie należy sprawdzić, czy cały kleszcz został usunięty.

Kleszcza nie wolno przed zabiegiem niczym smarować ani próbować wyrywać, zgniatać itp.

Co zrobić, gdy przy usuwaniu kleszcz się urwie i w ciele psa zostanie główka? W takiej sytuacji najlepiej jak najszybciej udać się do weterynarza.

Kleszcz u psa - objawy chorób odkleszczowych u psów

Babeszjoza

Babeszjoza to choroba szczególnie groźna dla psa. Nieleczona może doprowadzić do śmierci psa zaledwie w ciągu kilku dni. Objawy choroby pojawiają się 1-3 tygodnie po ukąszeniu przez zakażonego kleszcza i są to:

• wysoka gorączka
• senność
• brak łaknienia
• wymioty
• w niektórych przypadkach czerwone zabarwienie moczu ("rdzawy mocz")

Mogą pojawić się również nietypowe postaci choroby, związane z wystąpieniem krwotoków i zespołem rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego, czemu towarzyszyć mogą ciężkie zaburzenia ruchowe, neurologiczne, wzrokowe, pokarmowe i naczyniowe.

Leczenie powinno zostać rozpoczęte natychmiast po potwierdzeniu rozpoznania babeszjozy. 

Erlichioza

Erlichioza to choroba zwierząt, rzadziej ludzi, wywoływana przez riketsje (bakterie) z rodzaju Ehrlichia i przenoszona przez kleszcze.

Podczas ostrej fazy psiej monocytarnej erlichiozy, która trwa około 1-3 tygodni, u psów pojawiają się:

• apatia
• brak apetytu
• duszność
• gorączka
• powiększenie węzłów chłonnych
• powiększenie śledziony
• wybroczyny i wylewy krwotoczne na skórze i błonach śluzowych
• krwawienia z nosa
• wymioty

W fazie subklinicznej (utajonej), która może trwać przez kilka tygodni lub miesięcy, psy wyglądają normalnie.

Przewlekła psia monocytarna erlichioza charakteryzuje się bardzo złożonymi objawami. Widoczne jest

• osłabienie
• apatia
• trwałe zmniejszenie masy ciała
• gorączka
• powiększenie węzłów chłonnych
• powiększenie śledziony
• obrzęki obwodowe na tylnych kończynach
• bladość błon śluzowych
• predyspozycje do krwawienia z wybroczynami na skórze i błonach śluzowych
• śluzowo-ropne zapalenie oczu i nosa
• krwawienie z nosa i krwiomocz

W leczeniu najczęściej stosowane są tetracykliny, z których doksycyklina w dawce 10 mg/kg m.c. podawana przez ponad 3-4 tygodnie jest najczęściej stosowanym schematem leczenia. W przypadku postaci ostrej może być konieczne przeprowadzenie transfuzji krwi, a także podawanie preparatów krwiotwórczych.

Weterynarz Franciszek Paśko - jakie choroby przenoszą kleszcze u psów?

Źródła: x-news.pl/Dzień Dobry TVN

Anaplazmoza

(do niedawna zaliczana do grupy erlichioz)

Anaplazmoza to choroba, której przyczyną jest zakażenie bakterią Gram-ujemną Anaplasma phagocytophium, przenoszoną przez kleszcze (zwykle z rodzaju Amblyomma i Ixodes).

Wyróżnia się dwie postaci choroby u psów:

• anaplazmoza granulocytarna psów - objawy to nagle pojawiająca się senność, gorączka, kulawizny (nierównomierność ruchu, spowodowana odciążaniem jednej (lub więcej) bolejącej kończyny lub sztywnością kończyn), bladość błon śluzowych, napięty brzuch, biegunka, wymioty, wybroczyny, szybki oddech, powiększenie śledziony, powiększenie węzłów chłonnych, rzadko kaszel, zapalenie błony naczyniowej oka, obrzęk kończyn, nadmierne pragnienie, objawy neurologiczne
• cykliczna trombocytopenia psów - objawy to gorączka, senność, bladość błon śluzowych, wybroczyny. Często przebiega bezobjawowo.

Podejrzewa się, że golden retriever i labrador retriever są rasami, które mogą wykazywać zwiększoną wrażliwość na zakażenie patogenem wywołującym anaplazmozę u psów.

Podobnie jak w przypadku erlichiozy, w leczeniu najczęściej stosowane są tetracykliny, z których doksycyklina w dawce 10 mg/kg m.c. podawana przez ponad 3-4 tygodnie jest najczęściej stosowanym schematem leczenia. W przypadku postaci ostrej może być konieczne przeprowadzenie transfuzji krwi, a także podawanie preparatów krwiotwórczych.

Bartoneloza

Bartoneloza to choroba zakaźna wywoływana przez bakterie Bartonella bacilliformis. Przenoszone są one nie tylko przez kleszcze, lecz także przez pchły i komary.

Zarażenie psa następuje za pośrednictwem kleszcza Rhipicephalus sanguineus, który jest nosicielem bartonelli, oraz przez kontakt bezpośredni z zakażonym zwierzęciem lub kontakt ze środowiskiem zanieczyszczonym przez bartonelle.

U psów zakażonych bartonellą rzadko występują objawy kliniczne choroby. Zazwyczaj przebiega ona bezobjawowo. Jednak w niektórych przypadkach może dojść do rozwoju jawnej postaci choroby i wystąpienia objawów ze strony różnych narządów, np. serca (zapalenie wsierdzia, zapalenie mięśnia sercowego).

Leczenie jest zatem zalecane tylko dla zwierząt, u których pojawiają się objawy. W takim przypadku psu podaje się antybiotyki.

Borelioza

Borelioza to choroba wywołana przez krętki Borrelia burgdorferi. U około 95 proc. zakażonych psów borelioza przebiega bezobjawowo. U pozostałych może wystąpić "artropatia z Lyme", charakteryzująca się kulawiznami wynikającymi z zajęcia jednego lub więcej stawów. Szczenięta mogą być w grupie wyższego ryzyka zachorowania na tego rodzaju zapalenie wielostawowe.

W badaniach nad doświadczalnie zakażonymi psami stwierdzono, że leczenie z zastosowaniem antybiotyków nie eliminuje zakażenia u wszystkich psów. Lekiem z wyboru jest doksycyklina, w dawce 10 mg/kg m.c., doustnie raz dziennie, przez co najmniej 1 miesiąc.

Europejskie odkleszczowe zapalenie mózgu

Europejskie odkleszczowe zapalenie mózgu to choroba wywoływana prze wirus TBE (wirus kleszczowego zapalenia mózgu). Znany również jako wczesne letnie zapalenie opon mózgowych i mózgu.

Wyróżnia się postać nadostrą (trwa 3 do 7 dni), ostrą (trwa od 1 do 3 tygodni), przewlekłą bezobjawową (trwa miesiące). W opisach przypadków tej choroby psy rasy rottweiler wydają się być spotykane najczęściej.

Wśród objawów fazy nadostrej i ostrej dominują gorączka, osowiałość, apatia.

Dirofilarioza

Dirofilarioza to choroba pasożytnicza roznoszona na psy m.in. przez kleszcze. Zarażenia wywołane przez dorosłe osobniki D. immitis mogą być przyczyną ciężkiej i potencjalnie śmiertelnej choroby u psów i kotów. Dorosłe nicienie sercowe bytują głównie w tętnicach płucnych, ale czasami znajdowane są w prawej części serca i w przylegających do niej dużych naczyniach, takich jak żyła główna przednia i tylna. Nietypowe lokalizacje w mózgu, gałkach ocznych lub aorcie zdarzają się rzadko, stwierdza się to szczególnie u kotów.

Choroba wywołana przez nicienie występujące w sercu ma zazwyczaj przebieg przewlekły. U większości zarażonych psów nie stwierdza się przez lata żadnych objawów. Rozwijają się one stopniowo i mogą rozpocząć się od wystąpienia przewlekłego kaszlu, a następnie pojawia się: duszność, umiarkowana do ciężkiej, osłabienie i czasami omdlenia po wysiłku.

W późniejszym okresie, kiedy dochodzi do rozwoju zastoinowej niewydolności prawokomorowej serca, można zauważyć obrzęk jamy brzusznej i w rzadszych przypadkach kończyn, czemu towarzyszy brak łaknienia, utrata masy ciała i odwodnienie. Uszkodzenie tętnic jest zwykle poważniejsze u psów poddawanych intensywnym ćwiczeniom fizycznym; rzadko dochodzi do nagłego zejścia śmiertelnego, które następuje zazwyczaj na skutek niewydolności oddechowej i postępującego wychudzenia.

Przeprowadza się stopniową eliminację larw przez 4-8 miesięcy. Psy z zespołem żyły głównej najpierw powinny być poddane zabiegowi chirurgicznego usunięcia pasożytów, a następnie poddane farmakoterapii.

Czytaj też: Czy robaki u psa są groźne dla człowieka?

Mykoplasma

Mycoplasmoza - do niedawna nazywana hemobartonellozą - jest chorobą wywołaną przez drobnoustroje Mycoplasma haemocanis – u psów, a także Mycoplasma haemofelis – u kotów.

W przebiegu choroby pies staje się apatyczny, osłabiony, ma wysoką temperaturę, a jego błony śluzowe stają się blade. W leczeniu stosuje się antybiotyki z grupy tetracyklin (doksycyklina) i podaje się je przez okres minimum 3 tygodni.

Kleszcz u psa - jak zapobiec ukąszeniu?

Zastanawiasz się, jak zapobiec ukąszeniu psa przez kleszcza? Jest kilka sposobów:

1. spot-on na kleszcze u psa - ma postać płynu, który aplikuje się na skórę psa za pomocą pipety. Preparat wnika do gruczołów łojowych skóry i mieszków włosowych, skąd wydostaje się wraz z łojem na powierzchnię skóry. Tworzy 'otoczkę' na ciele, utrudnia swobodne żerowanie pasożytom. Unieszkodliwia je w momencie bezpośredniego kontaktu ze skórą lub sierścią. Dawkę ustala się na podstawie masy ciała psa. Preparat trzeba go używać raz w miesiącu.
2. obroże na kleszcze - działają w taki sposób, że substancja czynna zawarta w obroży jest regularnie uwalniania - "rozchodzi się" po psie. Obroża ochronna to skuteczne narzędzie profilaktyczne w walce z kleszczami czy pchłami. Zawiera odpowiednio dobraną kompozycję olejków eterycznych, które działają w sposób sumujący się i uzupełniający. Dzięki temu skutecznie zniechęcają pasożyty do przebywania w towarzystwie zwierząt.
3. tabletki - pies połyka tabletkę smakową i zyskuje ochronę przeciwkleszczową na kolejne trzy miesiące.
4. odstraszacze ultradźwiękowe - urządzenie wysyła ultradźwięki, które blokują narząd Hallera u kleszczy Kleszcze wykorzystują narząd Hallera do namierzania żywiciela, w momencie gdy jest on zablokowany, nie są w stanie skutecznie polować. Zasięg działania 1,5 metra. Urządzenie działa przez ok. 8 miesięcy, a niekiedy nawet 10-12 miesięcy (nie można go wyłączyć). Wystarczy zawiesić urządzenie przy psie, np. na obroży. Produkt nie jest wodoodporny.

Weterynarz Franciszek Paśko - jak uchronić psa przed kleszczami?

Źródła: x-news.pl/Dzień Dobry TVN

Bibliografia:

Zwalczanie chorób przenoszonych przez wektory u psów i kotów, Adaptacja przewodnika ESCCAP Nr 5. Wydanie drugie - wrzesień 2012

Monika Majewska