Jakie choroby przenoszą wszy?

Kiedyś wszy przenosiły groźne choroby, takie jak dur czy dżuma. Na szczęście w dzisiejszych czasach na naszej szerokości geograficznej choroby te niemal nie występują, dlatego wszawica nie niesie ryzyka przenoszenia chorób. Nie znaczy to, że nie należy z nią walczyć.

Jakie choroby przenoszą wszy i czy w ogóle to możliwe, aby za ich pośrednictwem rozprzestrzeniały się jakieś choroby zakaźne? Rzeczywiście, to możliwe i jeszcze kilkadziesiąt lat temu przenoszenie chorób przez wszy było codziennością.

Spis treści

1. Jak wszy przenoszą choroby?
2. Jakie choroby przenoszą wszy?
3. Czy w dzisiejszych czasach wszy przenoszą jakieś choroby?

Jak wszy przenoszą choroby?

Wszy to pasożyty, które żywią się ludzka krwią. Bytują na owłosione skórze człowieka, która nakłuwają, aby wyssać potrzebny im pokarm.

W trakcie przebijania skóry, wszy wpuszczają do organizmu toksyny, które powodują swędzenie. Ale nie tylko. Mogą wpuścić tam również wirusy i inne drobnoustroje „zdobyte” od poprzedniego żywiciela, na którym wcześniej bytowały lub swój kał i wymiociny, w których mogą być obecne niebezpieczne patogeny.

Bakterie znajdujące się w odchodach wszy (ale również pcheł czy kleszczy) to tzw. riketsje – nie wywołują choroby u pasożyta, za to są groźne dla jego żywiciela.  

Jakie choroby przenoszą wszy?

Taki mechanizm przenoszenia chorób przez wszy w dawnych czasach - gdy wszawica była powszechna – prowadził do rozprzestrzeniania się groźnych chorób zakaźnych. Najczęstsze choroby, za roznoszenie których odpowiedzialne były wszy, to dur powrotny, tyfus plamisty (inaczej dur plamisty), dżuma czy gorączka okopowa czy guzkowa.

Już same nazwy niektórych dolegliwości wskazują na okoliczności przenoszenia chorób przez wszy. Dur, tyfus czy gorączka okopowa to choroby, które w ubiegłych stuleciach dziesiątkowały ludzi w czasie wojen.

Brak higieny, dostępu do leków, duże skupiska np. żołnierzy lub więźniów żyjących w jednym miejscu to doskonałe warunki do rozprzestrzeniania się wszawicy i przenoszonych za pośrednictwem wszy chorób zakaźnych.

Zobacz galerię 6 zdjęć

Czy w dzisiejszych czasach wszy przenoszą jakieś choroby?

W XXI wieku w Europie, a więc i w Polsce, nie ma już zachorowań na dur powrotny, dżumę czy tyfus. To choroby, które zostały wyeliminowane dzięki szczepionkom i skutecznemu leczeniu. Dlatego obecnie wszy nie roznoszą wspomnianych chorób.

Takie przypadki zdarzają się jednak jeszcze w krajach trzeciego świata, gdzie nadal odnotowuje się przypadki tyfusu czy dżumy.

Nie znaczy to jednak, że wszawicę można bagatelizować. Po pierwsze: sama obecność wszy we włosach dorosłego czy dziecka jest uciążliwa, grozi zakażeniem wszawicą innych, zdrowych osób. Po drugie: wspomniane swędzenie, wywołane toksynami wpuszczanymi do krwi przez wszy, może być źródłem nadkażeń skóry.

Gdy dziecko drapie się „do krwi” w głowę brudnymi dłońmi, na których znajdują się bakterie czy inne drobnoustroje, może doprowadzić do zainfekowania ranek.

Nie jest to groźna sytuacja, jak zakażenie dżumą czy tyfusem, ale może doprowadzić do powstania stanu zapalnego, liszaja na skórze czy pojawienia się ropnych zmian we włosach, wywołanych zainfekowaniem rozdrapanej skóry.

Jeśli zauważymy takie objawy po wystąpieniu wszawicy, należy zgłosić się do lekarza, który zapisze leki na infekcję grzybiczą lub bakteryjną skóry. 

Czytaj również:

Gnidy to jaja wszy. Jak się ich pozbyć?

Preparaty na wszy i gnidy

Domowe sposoby na wszy: wcierki, płukanki, szampony

Małgorzata Wójcik