Histoplazmoza (choroba Darlinga): przyczyny, objawy,leczenie

Histoplazmoza (choroba Darlinga) to grzybica wywoływana przez należący do drożdżaków grzyb Histoplasma capsulatum. Występuje na całym świecie, choć w Polsce rozpoznawana jest rzadko. I dobrze, bo uogólniona, nieleczona histoplazmoza jest zwykle chorobą śmiertelną. Jakie są objawy histoplazmozy? Jak przebiega leczenie choroby Darlinga?

Spis treści

1. Histoplazmoza (choroba Darlinga): droga zakażenia
2. Histoplazmoza (choroba Darlinga): przebieg
3. Histoplazmoza (choroba Darlinga): diagnostyka
4. Histoplazmoza (choroba Darlinga): leczenie

Histoplazmoza (choroba Darlinga) to najczęściej rozpoznawana grzybica endemiczna w Ameryce Północnej. Wywołują ją grzyby Histoplasma capsulatum należące do drożdżaków - występują one w dwóch odmianach, które różnią się między sobą wielkością komórek i grubością błon komórkowych.

W Polsce histoplazmoza jest diagnozowana rzadko, dużo częściej jej przypadki odnotowuje się zwłaszcza w regionach Afryki, Australii i Azji.

Histoplazmoza (choroba Darlinga): droga zakażenia

Rezerwuarem grzyba jest wilgotna gleba bogata w szczątki organiczne, zwłaszcza zanieczyszczona odchodami ptaków lub nietoperzy, które mogą również przenosić chorobę drogą kropelkową. Zanieczyszczona gleba zawierająca zarodniki grzyba stanowi źródło zakażeń przez wiele lat. Zakażenie następuje po inhalacji zarodników, które są szybko rozpoznawane i pochłaniane przez makrofagi płucne.

Histoplazmoza (choroba Darlinga): przebieg

Histoplazmoza jest chorobą często śmiertelną. Uogólniona histoplazmoza nieleczona charakteryzuje się ok. 80% śmiertelnością.

Choroba dotyka zwykle osób ze zmniejszoną odpornością (AIDS, przyjmowanie leków immunosupresyjnych np. po przeszczepieniu narządu) i palaczy, oraz osób z grup zwiększonego ryzyka inwazji grzybami (duża ilość grzyba).

W zależności od przebiegu wyróżniamy:

• postać ostrą histoplazmozy, w której przebieg jest piorunujący i szybko prowadzi do śmierci. W tej postaci dotknięte chorobą są zwykle błony śluzowe jamy ustnej lub nawet całej długości przewodu pokarmowego, a także wątroba, trzustka, śledziona, nerki i nadnercza.
  
  
• postać przewlekłą histoplazmozy - grzyby mogą rozwijać się w organizmie żywiciela miesiącami lub latami

Histoplazmoza występuje w różnych postaciach klinicznych, takich jak:

• histoplazmoza płucna

Może występować w postaci ostrej, dając objawy takie jak gorączka, dreszcze, bóle głowy, bóle mięśni, kaszel, bóle w klatce piersiowej (okres inkubacji wynosi 1-3 tyg).

Przy powtórnym zakażeniu objawy te pojawiają się bardzo szybko, w ciągu kilku dni. W przypadku, gdy grzyby dostaną się do węzłów chłonnych klatki piersiowej, to ich powiększanie może prowadzić do niedrożności tchawicy, oskrzeli, a nawet zakrzepicy naczyń krwionośnych.

Przewlekła postać histoplazmozy płuc częściej występuje u mężczyzn. Tu poza powyższymi objawami można wymienić także chudnięcie oraz krwioplucie, co wymaga różnicowania z gruźlicą. W przypadku nadkażenia bakteryjnego powstałych jam w płucach, tworzą się ropnie płuc grożące pęknięciem i uogólnieniem choroby.

W postaci płucnej w rtg klatki piersiowej opisuje się małe guzkowate nacieki (często ze zwapnieniami i zwłóknieniami) oraz powiększone węzły chłonne wnęk płucnych. Zmiany te koniecznie trzeba różnicować ze zmianami nowotworowymi.

• histoplazmoza pozapłucna

Dotyka zwykle narządu wzroku lub śródpiersia. Oczna histoplazmoza może grozić utratą wzroku. Histoplazmoza śródpiersia może prowadzić do ucisku na drogi oddechowe lub duże naczynia.

• histoplazmoza uogólniona

Ta postać objawia się złym samopoczuciem, znacznym narastającym osłabieniem, brakiem apetytu, chudnięciem, gorączką z dreszczami. W badaniu przedmiotowym opisuje się cechy zajęcia układu oddechowego, powiększenie wątroby i powiększenie śledziony, zajęcie śluzówek jamy ustnej.

W badaniach dodatkowych zwraca uwagę niedokrwistość - częste jest zajęcie szpiku z pancytopenią.

Zdarzają się także zmiany skórne - rumień i owrzodzenia.

W niektórych przypadkach może dojść do zajęcia ośrodkowego układu nerwowego, co powoduje bóle głowy, zaburzenia świadomości.

W większości przypadków zmiany obejmują śluzówkę przewodu pokarmowego na całej długości. Może dojść do zajęcia nerek.

W rtg klatki piersiowej zwykle opisuje się segmentalne śródmiąższowe nacieki, z których w następnej kolejności tworzą się jamy.

Histoplazmoza (choroba Darlinga): diagnostyka

W celu rozpoznania histoplazmozy konieczne jest pobranie posiewu z plwociny lub owrzodzenia błon śluzowych lub badanie histopatologiczne pobranego wycinka z zajętego narządu.

W postaci uogólnionej czasem udaje się rozpoznać histoplazmozę w preparatach z krwi obwodowej lub płynu mózgowo-rdzeniowego. Opisuje się wówczas małe owalne komórki pączkujące, obecne w makrofagach.

Histoplazmoza (choroba Darlinga): leczenie

Zwykle leczy się zachowawczo. W lekkich przypadkach wystarcza monitorowanie.

W innych stosuje się Amfoterycynę B przez 2-4 tygodnie lub 3-4 miesiące w zależności od postaci leku lub itrakonazol/flukonazol (najmniej skuteczny w terapii histoplazmozy).

Terapia może trwać nawet 1 rok w bardzo ciężkich przypadkach.

W sytuacjach, gdy występują zwłóknienia w śródpiersiu, może być konieczny zabieg chirurgiczny.

Osoba wyleczona musi pozostawać pod stałą obserwacją lekarską, gdyż, zwłaszcza osoby leczone immunosupresyjnie, mają tendencję do nawrotów choroby.