Gdzie można zarazić się pneumokokami?

Zarażenie pneumokokami nie jest trudne. Bakterie przenoszą się drogą powietrzno-kropelkową. Wystarczy, by osoba zarażona zakaszlała w naszej obecności i pneumokoki przedostają się do naszych dróg oddechowych.

Spis treści

1. Gdzie można zarazić się pneumokokami - przenoszenie bakterii
2. Gdzie można zarazić się pneumokokami - nosicielstwo
3. Gdzie można zarazić się pneumokokami - grupy ryzyka

Gdzie można zarazić się pneumokokami? Zakażenia pneumokokowe występują we wszystkich regionach świata. W Polsce liczba zakażeń pneumokokowych nie jest dokładnie znana. Wiadomo, według danych z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego Zakładu Higieny (NIZP-PZH), że przed 2017 rokiem (czyli przed wprowadzeniem szczepień refundowanych) liczba najcięższych tzw. inwazyjnych zakażeń pneumokokowych przekraczała 950 przypadków rocznie.

Zakażenia pneumokokowe występują najczęściej u dzieci w pierwszych latach życia oraz u osób starszych powyżej 65. roku życia. Należy jednak pamiętać, że zarażenia pneumokokami dotyczą ludzi w każdym wieku i każdy jest na nie narażony.

Czytaj też: Zakażenie krwi (bakteriemia) to nie sepsa. Przyczyny, objawy i leczenie bakteriemii

Gdzie można zarazić się pneumokokami - przenoszenie bakterii

Pneumokoki przenoszą się drogą powietrzno-kropelkową. Oznacza to, że osoba zarażona podczas śmiechu, kaszlu czy kichania może zarazić innych. Kropelki śliny czy śluzu są mikroskopijne, ale zawierają bytujące w jamie ustnej drobnoustroje, także pneumokoki. Drobnoustroje osiadają na otaczającej powierzchni w promieniu 1 metra. Mogą także dostać się do dróg oddechowych osób stojących w pobliżu chorego.

Z powierzchni, na których osiadły mogą z kolei przedostać się na ręce, a z nich do ust. Droga zarażenia jest więc prosta i nie sposób tego uniknąć. Najwięcej zakażeń pneumokokami jest wśród dzieci, zwłaszcza w wieku żłobkowym i przedszkolnym. 

Gdzie można zarazić się pneumokokami - nosicielstwo

To, że pneumokoki osiądą w naszych drogach oddechowych, w tym na tylnej ścianie gardła, nie oznacza od razu, że będziemy chorować. Może okazać się, że zakażenie pneumokokami będzie bezobjawowe - organizm ludzki i bakterie egzystują na zasadzie komensalizmu. Często zakażony nawet nie wie, że stanowi zagrożenie dla otoczenia. Jednak uwaga - szczepów bakterii jest bardzo dużo, to, że na jedne jesteśmy odporni nie oznacza, że inne nie wywołają u nas zakażenia. 

Nosicielstwo pneumokoków jest punktem wyjścia do rozwoju innych postaci zakażenia pneumokokami. Bakterie mogą bowiem przechodzić poza gardło, powodując zakażenia: np. zapalenie spojówek, ostre zapalenie ucha środkowego, zapalenie zatok przynosowych. Mogą także doprowadzić do ostrego zapalenia płuc.

Kiedy bakterie pneumokoków przedostaną się do krwi może dojść do tzw. inwazyjnego zakażenia pneumokokami, czyli zakażenia krwi, sepsy, a nawet zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych czy zapalenia osierdzia i mięśnia sercowego, zapalenia otrzewnej czy zapalenia kości i stawów. 

Gdzie można zarazić się pneumokokami - grupy ryzyka

Jednym z głównych czynników sprzyjających występowaniu zakażeń pneumokokowych jest wiek. Najbardziej narażone na zarażenie się pneumokokami są dzieci do 4. roku życia, przy czym najwyższy współczynnik zapadalności na inwazyjną chorobę pneumokokową obserwuje się u dzieci od narodzin do 2. roku życia. 

Do czynników wysokiego ryzyka rozwoju inwazyjnej choroby pneumokokowej według Pediatrycznego Zespołu Ekspertów ds. Programu Szczepień Ochronnych u dzieci do 5. roku życia wpisują się:

1. Schorzenia immunologiczno-hematologiczne:

• pierwotne zaburzenia odporności,
• małopłytkowość idiopatyczna,
• stan po przeszczepieniu szpiku,
• stan po przeszczepieniu narządów unaczynionych,
• ostre białaczki,
• chłoniaki,
• sferocytoza wrodzona,
• wrodzony brak śledziony,
• nabyte upośledzenie czynności śledziony,
• zespół nerczycowy o podłożu genetycznym,
• nosiciele wirusa HIV i chorzy na AIDS,

2. Niemowlęta przedwcześnie urodzone z dysplazją oskrzelowo-płucną,

3. Dzieci po urazach i z wadami ośrodkowego układu nerwowego, z wyciekiem płynu mózgowo-rdzeniowego,

4. Czynniki bez względu na wiek:

• niemowlęta przedwcześnie urodzone z dysplazją oskrzelowo-płucną,
• dzieci po urazach i z wadami ośrodkowego układu nerwowego, z wyciekiem płynu mózgowo-rdzeniowego,
• przewlekła steroidoterapia lub leczenie immunosupresyjne,
• przewlekłe choroby nerek i zespół nerczycowy,
• przewlekłe choroby serca,
• przewlekłe choroby płuc,
• przewlekłe choroby wątroby, w tym marskość, nadciśnienie wrotne, przewlekłe aktywne zapalenie wątroby, alkoholizm,
• przewlekłe choroby przewodu pokarmowego: celiakia, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, choroba Leśniowskiego-Crohna, choroba Whipple’a, naczyniakowatość limfatyczna jelit,
• choroby metaboliczne, w tym cukrzyca,
• choroby autoimmunizacyjne: toczeń trzewny, reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Sjögrena, choroba Graves-Basedowa, mieszana choroba tkanki łącznej,
• stan po wszczepieniu implantu ślimakowego.