Choroby zakaźne

Choroby zakaźne to szerokie pojęcie, które obejmuje stany chorobowe wywołane przez czynniki chorobotwórcze i stanowiące zagrożenie dla zdrowia publicznego. W zależności od etiologii choroby czynnikiem powodującym przełamanie odporności organizmu mogą być grzyby, bakterie, wirusy lub toksyny. Do przeniesienia choroby zakaźnej najczęściej dochodzi w wyniku kontaktu z osobą chorą. Choroby zakaźne występują zarówno u osób dorosłych, jak i u dzieci.

Inwazyjna choroba meningokokowa (IChM) to jeden z tych problemów zdrowotnych, gdy mamy naprawdę niewiele czasu na skuteczną pomoc. Meningokoki nie dopadają nas często, ale kiedy już tak się dzieje, postęp wywołanej choroby bywa piorunujący. To co robić?
Dwa przypadki błonicy w Polsce, choroby, której nie było od 24 lat, sprawiły, że nie tylko szukamy informacji na jej temat, ale zaczynamy się obawiać o bezpieczeństwo nas wszystkich. Rzecznik GIS, Marek Waszczewski, uspokaja, że osłonowa tarcza przed błonicą jest wciąż naprawdę mocna. By ją jednak utrzymać, potrzebujemy opamiętania.
Błonica, inaczej zwana dyfterytem, jest bardzo groźną chorobą zakaźną. Do zarażenia błonicą może dojść na kilka sposobów. Bakterie maczugowca błonicy (Corynebacterium diphtheriae) mogą przemieszczać się zarówno poprzez kontakt bezpośredni, taki jak dotyk, jak również drogą kropelkową - przy kasłaniu lub kichaniu.
Uważajmy na nietoperze, apelują naukowcy z Brazylii i Honkongu, którzy właśnie odkryli podejrzane wirusy u tych zwierząt. Chociaż wiemy już, że koronawirus odpowiedzialny za ostatnią pandemię pochodził z laboratorium, nietoperze mogą być źródłem kolejnej. Nowy wirus bardzo przypomina groźnego dla ludzi patogen MERS.
W 2020 roku Amerykanie ogłosili, że nie ma już u nich odry. Niestety, zaraza wróciła, a problem ze szczepieniami sprawił, że CDC naprawdę obawia się rozwoju sytuacji. Po rozum do głowy idą nawet przedstawiciele administracji Donalda Trumpa i apelują o rozsądek. Oto, jak niewiele trzeba, by stracić odporność populacyjną.
Jeśli zdarza wam się podróżować pociągami, to na pewno znacie i takie obrazki: pasażerów, którzy zdejmują buty, w lepszym razie kładąc stopy na powierzchni tych butów lub w ich sąsiedztwie, w gorszej sytuacji zarzucając beztrosko stopy na sąsiednie siedzenia i racząc innych pasażerów widokiem (i zapachem) swoich stóp. Rozmawiamy z rzecznikiem PKP IC oraz Inspektorem Sanitarnym, żeby ustalić, co mówią na ten temat przepisy oraz zasady higieny. I serwujemy wam kompendium wiedzy o patogenach i pasożytach, które mogą czyhać w pociągach.
Jak informuje nas rzecznik GIS Marek Waszczewski, do 15 lutego 2025 roku na koklusz (krztusiec) zachorowały już 3862 osoby. W analogicznym okresie ubiegłego roku: 257 osób, a potem mieliśmy poważny problem. Bakterie odpowiedzialne za tę chorobę przenoszą się drogą kropelkową, atakują falami. Co nas czeka tej wiosny?
U osób po 75. roku życia ból po półpaścu utrzymuje się dłużej niż rok, a jego leczenie jest bardzo kosztowne – przypomniała dr Magdalena Kocot-Kępska, prezes Polskiego Towarzystwa Badania Bólu. Jak dodała, najbardziej skuteczną metodą, by temu zapobiec, jest szczepienie na półpasiec.
Do takich raportów przywykliśmy podczas pandemii. Tym razem to nie COVID-19 zbiera śmiertelne żniwo, a lekceważona grypa. Tysiąc ofiar śmiertelnych, ponad 23 tys. hospitalizacji i blisko 600 tys. chorych w ciągu dwóch miesięcy - najnowsze dane GIS obrazują powagę sytuacji. Na szczęście szczyt zachorowań już za nami.
Może jest zimno aż w oczy szczypie, ale wiele osób się cieszy. "Mróz przynajmniej wybije wszystkie te wirusy i bakterie, będzie spokój" - słychać w prywatnych rozmowach, w sklepach, w pracy. Faktycznie, mamy powody do radości? Lek. Jakub Grabski: "Doświadczenie i nauka mówią, niestety, coś innego".
W opinii rzecznika NFZ ta sytuacja nie miała prawa się wydarzyć, ale się wydarzyła. 18-latka najpewniej z grypą (temp. 39,3 st. C.) szukała bezskutecznie pomocy w 4 punktach nocnej opieki zdrowotnej w Warszawie - w każdym z nich nikt nie odbierał telefonu. Ubezpieczeni mają prawo o każdej porze dnia i nocy skorzystać z porady lekarskiej. Teoretycznie.
"Przecież się zaszczepiłem" - mówi nam oburzony 70-letni pan Marek, rozłożony od kilku dni infekcją wirusową. Niestety, ma na myśli szczepienie przeciw COVID-19. Tymczasem w kraju i w Europie rządzi teraz grypa. Liczba pozytywnych testów pokazuje, że sytuacja jest poza kontrolą.
Wystarczy zaledwie utrata ponad 15 proc. płynów, by życie człowieka było zagrożone. Wciąż zapominamy, jak niewiele potrzeba, żeby doszło do odwodnienia, zwłaszcza u dziecka. Wiele wskazuje na to, że to ten stan odpowiada za śmierć siedmioletniej dziewczynki w Przybyszowie (woj. lubuskie). Niestety, to nie pierwszy taki wypadek.
Towarzyszą ludzkości od tysiącleci i wciąż nie możemy ostatecznie uporać się z tymi pasożytami. Może dlatego, że nie wiemy o nich wszystkiego i wierzymy w mity, które pozwalają im się szerzyć, że aż miło? Sprawa wydaje się być nieco bardziej skomplikowana, a wesz sprytna jest.
Wirus hMPV wzbudził w ostatnim czasie wiele kontrowersji. Niektórzy zaczęli się obawiać, że przed nami nowa pandemia. Jednak ekspertka uspokaja, że nie ma ryzyko, by wirus hMPV rozprzestrzeniał się jak SARS-CoV-2.
Niełatwo zrozumieć, że ludzkość tak łatwo i szybko zapomina, jakim dobrodziejstwem są szczepienia. Zapewne głównie dlatego, że z większością chorób, przeciw którym mamy szczepionki i zastosowano je u większości z nas, nie stykamy się na co dzień. Sytuacja może jednak łatwo wymknąć się spod kontroli i diametralnie zmienić.
O osobistym dramacie 43-letnia Agata Wróbel, była reprezentantka Polski, która zdobyła dla kraju dwa medale olimpijskie, poinformowała jakby "niechcący" na Facebooku. Pisząc o niezbyt udanej zbiórce środków na pomoc zwierzętom, wspomniała o utracie wzroku i społecznym wykluczeniu.
Od wybuchu pandemii niemal każda wzmianka o zagrożeniu ze strony wirusów może wywołać reakcje niewspółmierne do zagrożenia. W zasadzie to dobrze, że nie lekceważymy już chorób zakaźnych, nawet tych pozornie łagodnych, ale zamiast strachu przydałaby się wiedza i korzystanie z niej. Wróg nie musi być wirusem ani przyjść z Chin.
Władze, które odpowiedzialne są za zdrowie publiczne w stanie Luizjana (USA), przekazały smutną wiadomość. W Stanach Zjednoczonych zmarł pierwszy pacjent zakażony H5N1, czyli wirusem ptasiej grypy. Chory w grudniu trafił do szpitala w stanie ciężkim.
Nawet jeśli w dzieciństwie przeszedłeś wszystkie obowiązkowe szczepienia zgodnie z obowiązującym kalendarzem szczepień, w dorosłym życiu ochrona twojego zdrowia nie jest już optymalna. Są trzy główne powody, dla których mamy braki w szczepieniach. Poznaj je, zapoznaj się z naszym kalendarzem szczepień i rozważ uzupełnienie. Daj dobry przykład.
Amerykanie biją na alarm, bo liczba zakażeń norowirusowych w USA gwałtownie rośnie. My również mamy powód do zmartwień, bo co roku o tej porze Polaków męczą "jelitówki", nazywane też błędnie "grypą żołądkową". Uwaga, idą ferie. Lekarz ostrzega, że zakażonych będzie przybywać, a wymioty i biegunki mogą popsuć każdy urlop.

Cechą charakterystyczną chorób zakaźnych jest ich szybkie rozprzestrzenianie się w populacji. Dlatego bardzo ważna jest profilaktyka zarówno indywidualna, jak i zbiorowa. Wśród sprawdzonych metod warto wymienić dbałość o higienę, przestrzeganie kalendarza szczepień (zwłaszcza u osób wyjeżdżających do egzotycznych krajów) oraz korzystanie z usług medycznych wyłącznie w placówkach służby zdrowia, które dbają o zachowanie należytej czystości sprzętu medycznego. W ujęciu społecznym istotne znaczenie ma nabycie odporności populacyjnej.

W Polsce do najczęściej występujących chorób zakaźnych należy grypa, ospa wietrzna, wirusowe zakażenie jelitowe, WZW i gruźlica. Każda z nich objawia się w inny sposób, ale nieleczone mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia.

Grypa wywoływana jest przez wirusa grypy typu A lub B. Do jej typowych objawów zalicza się wysoką temperaturę, ból głowy, stawów i mięśni oraz zmęczenie. Ospę wietrzną wywołuje wirus ospy wietrznej, ale także półpasiec. Ospa objawia się najczęściej gorączką, biegunką, ale także pojawieniem się drobnych wykwitów skórnych na całym ciele.

Wirusowe zapalenie wątroby, czyli WZW to choroba zakaźna wywoływana przez wirusy hepatotropowe. Najpopularniejsza odmiana tej choroby to WZW A, zwana inaczej chorobą brudnych rąk, która stanowi aż 59% wszystkich przypadków WZW na świecie. Do zakażenia zazwyczaj dochodzi poprzez kontakt z żywnością umytą w skażonej wodzie, ale też poprzez kontakt z zarażoną powierzchnią (np. środkach komunikacji miejskiej.

Wiele chorób zakaźnych rozwija się latami nie dając żadnych objawów, dlatego ich diagnoza może być skomplikowana.