Obrzeżek gołębi (kleszcze gołębie, ptasie) - objawy ugryzienia i zwalczanie

Obrzeżek gołębień (kleszcze gołębie, ptasie kleszcze) to gatunek kleszcza, którego zwalczanie nie jest łatwe. Obrzeżki gołębie zwykle atakują nocą, a objawy ukąszenia są zauważane dopiero rano. Ślina tego pasożyta to bardzo silny alergen. W skrajnych przypadkach ugryzienie przez kleszcze obrzeżki może doprowadzić do wstrząsu anafilaktycznego, a nawet do śmierci. Sprawdź, jak wygląda obrzeżek gołębień i jak się go pozbyć.

Spis treści

1. Obrzeżek gołębi - co to jest?
2. Obrzeżek gołębi - objawy ukąszenia
3. Obrzeżek gołębi - dlaczego jest bardzo groźny?
4. Obrzeżek gołębi - jak rozpoznać, że ukąsił nas obrzeżek?
5. Obrzeżek gołębi - zwalczanie

Obrzeżki gołębie to "ptasie kleszcze" - powszechnie występują w miejscach gnieżdżenia się ptaków – w gołębnikach, kurnikach, wieżach kościołów, a także na strychach i poddaszach. Stąd przedostają się do domów.

Obrzeżek gołębi - co to jest?

Obrzeżek gołębi (a właściwie obrzeżek gołębień, łac. Argas  reflexus), inaczej kleszcze gołębie, ptasie kleszcze, to kleszcz, którego zwalczanie nie jest łatwe. Obrzeżek gołębi atakuje przede wszystkim gołębie. Żywi się również krwią jaskółek, gawronów oraz ptactwa domowego - kur i  kaczek. Dlatego kleszcz ten powszechnie występuje w miejscach gnieżdżenia się ptaków – w gołębnikach, kurnikach, wieżach kościołów, a także na strychach i poddaszach.

W przypadku braku lub zbyt małej liczby ptasich żywicieli, a także w przypadku nadmiernego wzrostu ich populacji, wygłodniałe obrzeżki mogą przenikać do mieszkań. Obrzeżek gołębi zwykle atakuje nocą, a objawy ukąszenia są zauważalne dopiero rano.

Obrzeżek gołębi - objawy ukąszenia

Obrzeżki pobierają krew przez 0,5-1,5 godziny, po czym odpadają od żywiciela i ukrywają się w szczelinach, niczym pluskwy.

Pierwsze, miejscowe objawy ukąszenia obrzeżków to pojawienie się niewielkiej plamki krwotocznej, która przekształca się w swędzący pęcherzyk otoczony zaczerwienieniem i obrzękiem. Często dochodzi do rozwoju miejscowego zapalenia naczyń limfatycznych i zauważalnego powiększenia sąsiadujących węzłów chłonnych. Te lokalne zmiany zwykle ustępują po kilku dniach, ale mogą się utrzymywać przez kilka tygodni lub nawet miesięcy czy lat u najbardziej wrażliwych osób.

Obrzeżki kłują boleśnie, powodując świąd i obrzęk skóry, a ból i podrażnienie miejsc pokłutych może odnawiać się niekiedy przez  kilka lat.

Oprócz reakcji miejscowej, składniki śliny obrzeżków mogą wywołać liczne, zróżnicowane objawy ogólnoustrojowe, takie jak:

• złe samopoczucie
• niepokój
• utrata apetytu
• nudności i wymioty
• bóle brzucha
• biegunki
• gorączka
• szum w uszach
• zawroty głowy
• zaburzenia widzenia
• duszności
• uogólniona pokrzywka

Ze względu na aktywność nocną i krótki okres żerowania, obrzeżki rzadko są znajdowane na człowieku, dlatego często objawy nie są z nim kojarzone.

Obrzeżek gołębi - dlaczego jest bardzo groźny?

Obrzeżki, tak jak inne kleszcze, mogą być też nosicielami groźnych chorób – m.in. boreliozy, gorączki Q - zakaźnej choroby odzwierzęcej powodowanej przez riketsje Coxiella burnetti, salmonellozy ptasiej, a także kleszczowego zapalenia mózgu.

Bardzo niebezpieczne jest zaatakowanie twarzy – może spowodować opuchliznę lub paraliż kleszczowy uniemożliwiający oddychanie.

W skrajnych przypadkach powtarzające się ukłucia obrzeżków u osób wrażliwych mogą spowodować wstrząs anafilaktyczny i śmierć.

U osób wrażliwych powodują bardzo ciężkie objawy alergii. Najpoważniejszą konsekwencją ukąszeń przez obrzeżki jest jednak możliwy wstrząs anafilaktyczny, którego wystąpienie i stopień nasilenia jest zależny od osobniczej wrażliwości, ale zdarzają się nawet przypadki śmierci.

Największe ryzyko pojawienia się silnych reakcji po ukłuciu obrzeżka występuje u osób z atopowym zapaleniem skóry. Zauważa się też, że nadwrażliwość na alergeny zawarte w ślinie omawianych pajęczaków może być wywołana powtarzającymi się atakami.

Obrzeżek gołębi - jak rozpoznać, że ukąsił nas obrzeżek?

Potwierdzeniem rozpoznania jest znalezienie obrzeżków lub ich wylinek w mieszkaniach. Badania laboratoryjne polegają na wykryciu u pacjentów immunoglobin typu IgE całkowitych, IgE specyficznych na obrzeżka gołębiego oraz na testach skórnych.

Obrzeżek gołębi - zwalczanie

Zwalczanie obrzeżków opiera się na niszczeniu postaci dorosłych i larw np. za pomocą środków chemicznych i  wysokiej temperatury. Preparatami trzeba spryskać wszystkie potencjalne miejsca ich pobytu.

Oprócz mieszkań takie zabiegi powinny być przeprowadzone na strychach czy poddaszach. Konieczne może być usuwanie tapet, boazerii czy paneli ze ścian i sufitów, wykładzin, paneli podłogowych, parkietów, płyt sufitowych i ściennych.

Jeśli w  bliskim sąsiedztwie bytują ptaki, kluczowa jest profilaktyka – gipsowanie i fugowanie szczelin przy oknach czy drzwiach, tynkowanie spękanych ścian wewnątrz i na zewnątrz budynku.

Czytaj też: 

• Naturalne sposoby na kleszcze - jak się chronić przed kleszczami?
• WROTYCZ na kleszcze i inne robaki. Właściwości i zastosowanie wrotyczu
• Wszy, osy, szerszenie i pluskwy, czyli OWADY, które zagrażają nam latem
• Jak usunąć kleszcza krok po kroku

Monika Majewska