Jak się chronić przed kleszczami? Skuteczne sposoby

Kleszcze atakują z ukrycia, są szybkie i skuteczne. Jak się więc przed nimi bronić? Jak uniknąć ukąszenia przez kleszcza? Poznaj skuteczne sposoby na kleszcze, które pomogą chronić cię przed ukąszeniem i zarażeniem się chorobami odkleszczowymi.

Jak się chronić przed kleszczami? Jak uniknąć ukąszenia przez kleszcza? Kleszcze należą do gromady pajęczaków. Jest ich ponad 850 gatunków, ale spośród 20 gatunków żyjących w Polsce najczęściej mamy do czynienia z trzema rodzajami kleszczy - pospolitym, łąkowym i obrzeżkiem gołębim. Niestety, tymi najbardziej niebezpiecznymi.

Kleszcze najczęściej żerują na zwierzętach – począwszy od polnych myszy, po zające i krowy – ale lubią też ludzką krew. Gdy temperatura powietrza wynosi powyżej 7-10°C (czyli od połowy marca do końca listopada), pajęczaki nieustająco polują na żywiciela. I dobrze wiedzą, gdzie najłatwiej go spotkać, dlatego czyhają nie w głębi lasu czy na środku polany, ale raczej na ich obrzeżach, na poboczach wąskich ścieżek, pod drzewami.

Natomiast obrzeżki (gdy brak gołębi) przychodzą do mieszkań przez otwarte okna i drzwi balkonowe oraz przez kanały wentylacyjne. Gromadzą się w szparach w podłodze oraz ścianach, pod parapetami i tapetami.

Z tego wynika, że w zasadzie nigdzie nie jesteśmy bezpieczni. A w dodatku nigdy, bo kleszcze pospolite i łąkowe atakują głównie w ciągu dnia (najaktywniejsze są rano, ok. 8 i po południu – od 15 do północy), natomiast obrzeżek tylko nocą.

W badaniach laboratoryjnych udowodniono, że nawet bez żerowania kleszcze mogą przeżyć 6 lat. Szacuje się, że 10–15 proc. tych pajęczaków zakażonych jest m.in. wirusem kleszczowego zapalenia mózgu i krętkami boreliozy. Samica co rok składa ok. 3 tys. jaj i przekazuje potomstwu zakaźne wirusy i krętki.

Spis treści

1. Jak się chronić przed kleszczami? Skuteczne sposoby
2. Jak się chronić przed kleszczami? Zobacz na filmie
3. Jak się chronić przed kleszczami? Tak atakują kleszcze
4. Jak się chronić przed kleszczami? Sposoby przenoszenia chorób
5. Dr Piotr Gryglas wyjaśnia, jak się chronić przed kleszczami

Jak się chronić przed kleszczami? Skuteczne sposoby

1) Wiedząc, gdzie i kiedy mogą na nas czyhać, starajmy się ich unikać. Skoro kleszcze najbardziej aktywne są rano i późnym popołudniem, na spacer wybieraj godziny okołopołudniowe.

2) Chodź środkiem ścieżek, z dala od przydrożnych traw i krzaków. Jeśli chcesz zbierać kwiaty i zioła na polanie, to na jej środku, a nie na obrzeżach i dopiero wtedy, gdy dobrze obeschnie rosa.

3) Pamiętaj o odpowiednim okryciu ciała czyli długich spodniach, bluzce z rękawem, czapce czy kapeluszu na głowie. Najlepiej, aby ubranie było jasne. Nie dlatego, że kleszcze nie lubią jasnych kolorów, ale żeby łatwiej je zauważyć.

4) Używaj preparatów odstraszających kleszcze. Stosowanie środków odstraszających kleszcze, czyli odpowiednich repelentów - substancji zawierających dietylotoluamid (DEET), które rozpyla się na ubranie i odsłoniętą skórę z wyjątkiem twarzy skutecznie odstraszy kleszcze na kilka godzin. Substancja DEET blokuje receptory insektów i pajęczaków zniechęcając do lądowania na powierzchni skóry.

5) Mimo tych środków ostrożności po powrocie do domu trzeba uważnie obejrzeć całe ciało. Jeśli znajdziesz kleszcza, który już zdążył się wkłuć, uchwyć go np. pęsetą tuż przy skórze i ruchem lekko obrotowym energicznie pociągnij do góry.

Rankę starannie zdezynfekuj i obserwuj:

• czy w ciągu 2–3 tygodni nie wystąpią objawy przypominające grypę (gorączka do 38°C, bóle mięśni i stawów, bóle głowy, ból żołądka), które mogą świadczyć o zakażeniu kleszczowym zapaleniem mózgu. Musisz wtedy znaleźć się pod opieką lekarza. 
• czy w ciągu 1–5 tygodni nie pojawi się rumień. Jeżeli tak, natychmiast zgłoś się do lekarza – konieczna jest kuracja antybiotykowa, by opanować boreliozę w jej wczesnym stadium. Jeśli w tym czasie rumień nie wystąpi, zbadaj krew (test na obecność przeciwciał przeciw krętkom boreliozy), by upewnić się, że kleszcz nie zakaził cię boreliozą

6) Zioła odstraszające kleszcze

Współczesna fitoterapia poleca na kleszcze określone zioła, takie jak, m.in. czystek i wrotycz. Ten ostatni wydziela charakterystyczny zapach, który przypomina zapach kamfory, dlatego skutecznie odstrasza muchy, komary, mrówki, mszyce, mole, kleszcze i inne owady.

Z kolei czystek może pomóc, gdy dojdzie do ukąszenia przez zakażonego kleszcza, gdyż przypuszcza się, że może mieć wpływ na hamowanie namnażania się bakterii odpowiedzialnych za boreliozę.

Jak się chronić przed kleszczami? Zobacz na filmie

Jak się chronić przed kleszczami? Tak atakują kleszcze

Kleszcz wyczuwa potencjalną ofiarę z odległości 20 metrów – reaguje na temperaturę jej ciała, zapach potu i wydychany dwutlenek węgla. Gdy znajdzie się na skórze, nie atakuje na oślep. Może wędrować nawet przez godzinę w poszukiwaniu miejsca, gdzie naskórek jest cienki i lekko wilgotny.

Najczęściej wybiera miejsce za uchem, na granicy włosów, pod kolanem lub w pachwinie. Choć kleszcz wkłuwa się dość głęboko w skórę, jest to w zasadzie niewyczuwalne.

Jednocześnie bowiem wprowadza wydzielinę, która zawiera substancje znieczulające i opóźniające reakcję zapalną u żywiciela. Dlatego nie pojawia się ból czy zaczerwienienie, które by alarmowały i skłoniły do dokładniejszego przyjrzenia się podrażnionemu miejscu na skórze.

Może więc spokojnie żerować nawet 6–7 dni. W tym czasie wypija ok. 2 ml krwi i znacznie powiększa swoje rozmiary. O ile dorosły głodny osobnik ma ok. 2 mm długości, to najedzony nawet 12 mm.

Jak się chronić przed kleszczami? Sposoby przenoszenia chorób

Coraz więcej kleszczy jest nosicielami zarazków, w tym groźnych krętków boreliozy i wirusów zapalenia mózgu. Wirusy dostają się do naszego krwiobiegu już w momencie wkłucia się kleszcza, natomiast krętki nieco później – najwięcej przenika ich po 24 godzinach żerowania. Ale te niebezpieczne drobnoustroje mogą dostać się do organizmu także inną drogą.

Wirusem zapalenia mózgu łatwo się też zarazić, pijąc mleko prosto od krowy czy kozy, na których żerowały zakażone kleszcze, jedząc masło lub ser z takiego mleka.

Wirus jest odporny na działanie soków żołądkowych, natomiast ginie podczas pasteryzacji. Krętki boreliozy zaś mogą dostać się do krwi, gdy wydzielinę kleszcza wetrze się w drobną rankę na skórze.

Czytaj też: 

• Domowe sposoby na kleszcze
• Jak usunąć kleszcza krok po kroku
• Kleszcze - jak się przed nimi bronić

Dr Piotr Gryglas wyjaśnia, jak się chronić przed kleszczami

Źródło: x-news.pl/Dzień Dobry TVN

miesięcznik "Zdrowie"