Gnidy to jaja wszy. Jak się ich pozbyć?

Gnidy to jaja, które wszy składają we włosach. Wiedza o tym, jak wyglądają gnidy i co zabija gnidy jest niezbędna, by skutecznie walczyć z wszawicą.

Spis treści

1. Gnidy czy łupież?
2. Jak pozbyć się gnid?

Gnidy tylko z pozoru są mniejszym problemem, niż dorosłe wszy: choć łatwo je dostrzec, to o wiele trudniej jest się ich pozbyć. Zlekceważone gnidy przeobrażą się w dorosłe wszy, które złożą następne jaja i wszawica się nasili.

O skali problemu niech powiedzą twarde dane: dorosła wesz składa od ośmiu do dziesięciu gnid na dobę, z których w ciągu niespełna tygodnia zaczynają wykluwać się larwy. Larwy wszy są białawo-brązowe, mają rozmiar główki od szpilki. Szybko dorastają i same zaczynają składać gnidy.

Gnidy czy łupież?

Gnidę łatwo jest pomylić z łupieżem, gdyż przypomina go kolorem i rozmiarem. I gnidy, i łupież mają charakterystyczny, biało-żółty kolor, a ich wielkość waha się od 0,5 do 1,5 mm. Są jednak pewne istotne różnice.

Podczas gdy łupież jest płaski i ma nieregularny kształt, gnida jest owalna i wypukła, a na szczycie ma coś w rodzaju otworku wentylacyjnego, zakrytego ruchomą „pokrywką”, tzw. wieczkiem, które wypychane jest na zewnątrz w trakcie wykluwania się larwy. Łupież można bez trudu wytrząsnąć z włosów, gnidy nie da się od nich łatwo oderwać.

Nieco inna jest również lokalizacja: łupież lokuje się na całej głowie, tymczasem gnidy najłatwiej dostrzec na włosach tuż za uszami i na wysokości karku, rzadziej na czubku głowy. Dopóki nie zaczną przeobrażać się w dorosłą wesz, gnidy nie ruszają się. Dopiero w stadium larwalnym wykonują pierwsze, niezgrabne ruchy, jednak człowiek nie jest ich w stanie dostrzec gołym okiem.

Jak pozbyć się gnid?

Samice wszy składają jaja w konkretnym miejscu włosów: tuż przy ich nasadzie – po to, by wyklute z nich larwy w drodze do skóry miały do pokonania jak najmniejszą odległość. By gnidy nie odpadły przy pierwszym ruchu głowy żywiciela, samica przytwierdza je do włosa za pomocą wytwarzanej przez siebie kleistej wydzieliny.

Jest ona na tyle silna, że spaja gnidę z włosem niczym cement właśnie po to, by jajo nie odpadło od włosa w trakcie mycia, czesania czy innych zabiegów pielęgnacyjnych. To właśnie z powodu tej wydzieliny nie jest łatwo pozbyć się gnid z włosów. Wiele osób próbuje je więc je najpierw „odkleić” za pomocą preparatu, który zabija gnidy – choć nie jest to jedyna metoda na pozbycie się gnid, to jednak najskuteczniejsza, gdyż nałożenie na włosy specjalnego płynu przeciw wszom i gnidom lub umycie ich specjalistycznym szamponem uniemożliwia pasożytom i ich jajom wymianę gazową: giną one z braku tlenu.

Zobacz galerię 4 zdjęcia

Ani suche gnidy, ani stare gnidy zwykle jednak nie odpadają same. Dlatego po takim zabiegu (który należy powtarzać z częstotliwością zaleconą przez producenta preparatu) martwe wszy i martwe gnidy trzeba wyczesać z włosów specjalnym grzebieniem o długich, gęsto rozmieszczonych ząbkach.

Gnidy można także próbować wyczesać z włosów za pomocą specjalnego grzebienia przeciw wszom bez wcześniejszego używania preparatów przeciw wszom. Należy to robić dokładnie, pasmo po paśmie, zaczynając od nasady włosów, gdzie lokują się gnidy. Ważne, by wyczesywać gnidy nad rozłożonym papierem (lub gazetą) – gdy wypadną, muszą trafić do kosza.

Gnidy wszy można również ręcznie wyiskać z włosów, jednak jest to żmudne i długotrwałe.

Warto pamiętać, że jeśli gnidy ma jedna osoba w domu – najczęściej dzieci, bo wszawica zazwyczaj atakuje w przedszkolach i szkołach - to jednak profilaktycznej kuracji przeciw wszom i gnidom powinni poddać się wszyscy domownicy.

Katarzyna Hubicz